รับจ้างร้องไห้หน้าศพ อาชีพอยู่คู่สังคมจีน

(เอเอฟพี ) - หลายท้องถิ่นในเมืองจีนเวลานี้ การจ้างคนร้องไห้หน้าศพ หรือ “คูซังเหริน” ยังเป็นธรรมเนียม ที่นิยมปฏิบัติกันอยู่ เพื่อสร้างบรรยากาศเศร้าสลดในงานศพให้โศกเศร้าอย่างถึงที่สุด

ในงานศพของลุงเหลียง จือไฉ ผู้วายปราณไปจากโลกนี้ ขณะอายุ 70 ปีในเมืองฉงชิ่ง หู เซียงเหลียน หญิงวัย 53 ปี เดินคุกเข่าลงเบื้องหน้าศพ มือข้างหนึ่งวางบนโลง ซึ่งทำด้วยโลหะ จากนั้นก็เริ่มร้องไห้คร่ำครวญ เสียงโหยหวนคว้านลึกไปถึงจิตใจของลูกหลานญาติมิตร ที่มาร่วมงาน

หูทำได้อย่างแนบเนียน ทั้งที่เธอหาได้รู้สึกโศกเศร้าอะไรไม่ แต่มันเป็นเพราะเธอคือคูซังเหรินระดับมืออาชีพคนหนึ่งนั่นเอง

อาชีพรับจ้างร้องไห้หน้าศพชวนให้น่าศึกษาว่า ในมหานครทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วและผู้คนในเมืองมีวิถีการดำรงชีวิตสมัยใหม่เช่นฉงชิ่ง แต่เหตุใดขนบธรรมเนียมประเพณี ที่มีมาแต่ครั้งบรรพบุรุษก็ยังคงอยู่

“ ผู้คนในชนบทยังคงแสดงออกให้เห็นว่า มีความเคารพต่อบรรพบุรษ ที่ตายไปอย่างมาก” หูอธิบาย

เธอมีชื่อในวงการนี้ว่า “ ติง ติง เหมา” ซึ่งมีความหมายว่า มังกรเหิน

เมื่อรับงาน หูจะเดินทางมาพร้อมกับวงมโหรี ซึ่งมีจำนวน 6 คน วงมีชื่อว่า “ วงดนตรีดวงดาวและแม่น้ำแห่งฉงชิ่ง” นอกจากนั้น ยังมีสปอตไลต์หลากหลายสี และระบบเครื่องเสียงเป็นอุปกรณ์เครื่องมือประกอบการแสดงพร้อม

การแสดงเปิดฉากขึ้นภายในเต๊นต์ ซึ่งกางขึ้นชั่วคราวท่ามกลางดงตึกคอนกรีตสูง โลงศพของลุงเหลียงตั้งอยู่ตรงกลาง เบื้องหน้าเป็นแท่นบูชา วางจานผลไม้สำหรับเซ่นดวงวิญญาณ

โดยไม่รอช้า หูตรงเข้าไปหาลูกหลานและญาติมิตรผู้ตายในทันที และสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับชีวิตของผู้ตาย เพื่อให้การแสดงดูสมจริงราวกับว่า เธอรู้จักกับผู้ตายเป็นอย่างดี

หูและคณะร่วมรับประทานข้าวปลาอาหารกับครอบครัวของผู้ตาย จนอิ่มหนำ และล้างปากด้วยเบียร์เสฉวนเปี่ยมสรรพคุณแล้ว จากนั้น ก็จัดแจงนำชุดสีขาว ซึ่งเป็นชุดสำหรับไว้ทุกข์ตามประเพณีจีนมาสวมใส่ให้เรียบร้อย

พวกมิตรสหายและเพื่อนบ้านของลุงเหลียงเร่มานั่งรอบ ๆ บางคนควักบุหรี่มาสูบ บางคนพูดคุยกัน ไม่ก็หยิบโทรศัพท์มือถือขึ้นมากดเบอร์โทร ส่วนพวกลูกหลานของผู้ตายนั่งคุกเข่าก้มหน้ารอบโลงศพ ดวงตาจับจ้องไปที่หู เมื่อเสียงร้องไห้คร่ำครวญของเธอ แหลมสูงโหยหวน

“ ท่านเจ้าขา ใยจึงจากพวกเราไปเร็วนัก โลกนี้ห่มคลุมด้วยม่านผืนดำ สายน้ำและลำธารก็กำลังร้องไห้สะอึกสะอื้นเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับท่าน …เรื่องราวของชายผู้สัตย์ซื่อ” หูขับขานเพลง เนื้อหาช่างโศกเศร้า

“ อิฉันหลั่งน้ำตาให้พวกลูกหลานของท่าน เราเสียใจเหลือเกิน ที่ไม่อาจเหนี่ยวรั้งท่านไว้ที่นี่ได้” หูฮัมเพลงไป สะอึกสะอื้นไป

“ นี่คือการกล่าวคำอำลาล่วงลับอย่างไม่มีวันฟื้นกลับ หนทางเบื้องหน้ายากลำบากนัก มรสุมรุมเร้า โปรดรักษาตัวด้วยเถิด”

ว่าแล้วหูก็ลุกขึ้นเต้นรำอยู่สักครู่ จากนั้น นั่งลงคุกเข่า สักพักก็ล้มนอนคว่ำหน้าร้องไห้ปิ่มว่าหัวใจจะแตกสลายอยู่นานจนเห็นว่าสมควรแก่เวลาแล้ว หญิงรับจ้างร้องไห้หน้าศพก็ลุกขึ้นยืน เดินไปจับไม้จับมือกับครอบครัวของลุงเหลียง เห็นได้ชัดว่า ลูกหลานของผู้ตายกำลังตื้นตันใจ สะเทือนอารมณ์จากลีลาการแสดงของหู

แต่แล้วจู่ ๆนั้นเอง เหตุการณ์ก็กลับตาลปัตร !

เสียงเพลงยอดฮิตติดอันดับของชาวเมืองฉงชิ่งดังแหวกบรรยากาศ อันแสนเศร้า ตามด้วยเสียงเล่าเรื่องตลกขบขัน และสาวนักเต้นโชว์หน้าท้องในชุดวาบหวิวปรากฏกาย

หญิงรับจ้างร้องไห้หน้าศพหายไปไหนเสียแล้ว

หลิน สือชิง ผู้เป็นหลานสาวของลุงเหลียงบอกว่า การแสดงเช่นนี้หาใช่ว่าเป็นการไม่เคารพผู้ตาย แต่การจัดพิธีส่งวิญญาณเป็นช่วงเวลา ที่มีความสำคัญมาก และพิธีก็ต้องมีความครึกครื้น มีชีวิตชีวาประกอบด้วย มิเช่นนั้นลูกหลานจะถูกเพื่อนบ้านมองว่า ไม่เคารพผู้เฒ่า ที่จากไป

ด้านสมาคมวัฒนธรรมงานศพของจีนได้อธิบายว่า ลูกหลานของคนตายต้องแสดงความโศกเศร้าอย่างอึกทึกครึกโครม น้ำตาหลั่งนอง ก่อนจะนำศพไปฝัง

“ถ้าลูกหลานร้องไห้ไม่พอ เพื่อนบ้านก็จะมองว่า เป็นลูกหลานไม่กตัญญู” ทางสมาคมระบุในเว็บไซต์

ดังนั้น จึงต้องมีการว่าจ้าง “คูซังเหริน”

ด้านหูเองเปิดใจว่า อาชีพของเธอยากลำบากลำบน

“คุณต้องบีบเค้นความเศร้าโศก ความรวดร้าวใจออกมาให้เห็น จัดให้กับครอบครัว ที่เพิ่งสูญเสียบุคคลที่รักไป คุณต้องบังคับควบคุมอารมณ์อย่างมากทีเดียวแหละ” หูเผยเคล็บลับของอาชีพรับจ้างร้องไห้ ที่ยังอยู่คู่กับสังคมจีนมาจนถึงทุกวันนี้