บ.รถไฟความเร็วสูงจีน เล็งรุกขยายตลาดต่างประเทศ

เอเอฟพี - ผู้ประกอบการรถไฟความเร็วสูงของจีน ซึ่งฝึกปรือและสั่งสมประสบการณ์จากโครงการขยายเส้นทางรถไฟความเร็วสูงแถบภาคตะวันตกจนมั่นใจในศักยภาพแล้ว ขณะนี้กำลังแข่งขันเพื่อก้าวไปสู่ตลาดระดับโลก ขณะที่นักวิเคราะห์เกรงว่า หากบริษัทฯ ยังขาดความรู้ในระดับสากลแล้ว การเข้าสู่ตลาดโลกย่อมไม่ใช่เรื่องง่าย

จีนได้ขยายเส้นทางรถไฟความเร็วสูงจากปีที่ผ่านมาจำนวนมาก ซึ่งก็สามารถอวดโลกได้ว่าเส้นทางรถไฟความยาว 8,300 กม. ของจีน ใกล้จะยาวเกินครึ่งของรางรถไฟความเร็วสูงทั้งโลกรวมกันแล้ว

ทางการจีนเทงบประมาณมหาศาลเพื่อพัฒนาเครือข่ายรถไฟใต้ดินใน 20 กว่าเมืองทั่วประเทศ ซึ่งโครงการใหม่ฯ ได้รับไฟเขียวเมื่อปลายปี 2552 ให้สร้างรถไฟฟ้าใต้ดิน 89 เส้นทางภายในปี 2559 ทั้งนี้ประมาณตัวเลขงบฯ ไว้ที่ 880,000 ล้านหยวน (134,000 ล้านดอลลาร์)

บริษัทรถไฟความเร็วสูงของจีน “ไชน่านอร์เทิร์น เรลเวย์” (CNR) และ “ไชน่า เซาท์เทิร์น เรลเวย์” (CSR) ซึ่งเป็นบริษัทลูกของเรลเวย์ กรุ๊ป แอนด์ ไชน่า เรลเวย์ คอนสตรัคชั่น คอร์ป ขณะนี้ทั้งสองก็มั่นใจลงสนามประลองระดับโลก แถมยังได้รับความไว้วางใจจากยักษ์ใหญ่อุตสาหกรรมรถไฟอย่าง อัลสตอม บอมบาร์เดียร์ และซีเมนส์ ซึ่งก่อนหน้าจีนเคยได้เรียนรู้เทคโนโลยีจากบริษัทเหล่านี้มาก่อน

ทั้งนี้ บริษัทจีนได้รับสิทธิ์ให้ใช้เทคโนโลยีเกี่ยวกับการวางเส้นทางรถไฟความเร็วสูง แต่มีเงื่อนไขว่าต้องซื้อวัสดุภัณฑ์จากบริษัทตะวันตก

โดมีนีก โปลีแกง ผู้อำนวยการฝ่ายจีน ของอัลสตอมให้สัมภาษณ์กับเอเอฟพีว่า “การเติบโตของตลาดจีนจะยังคงเดินหน้าต่อไปในศตวรรษหน้า และจีนก็จะหันมาเน้นตลาดต่างประเทศเพิ่มขึ้นด้วยอย่างแน่นอน เนื่องจากจีนได้ประสบการณ์การการวางโครงสร้างรถไฟภายในประเทศ และมีวิศวกรพรั่งพร้อม”

ขณะที่ จัง เจี้ยนเว่ย แห่งบริษัทบอมบาร์เดีย จากแคนาดา ก็เห็นด้วยกับจีน จังกล่าวว่า “ทั้ง CSR และ CNR ของจีนถือว่าโตเร็วมาก เนื่องจากได้ประโยชน์มหาศาลจากการพัฒนาเส้นทางรถไฟความเร็วสูงในประเทศ จนทำให้กลายมาเป็นตัวแสดงที่มีความสำคัญในระดับโลกทีเดียว”

ทั้งนี้ ในเดือนธ.ค. 2553 กลุ่มบริษัทในเครือเจเนอรัล อิเล็กทริก ตกลงทำธุรกรรมกับ CSR ผลิตรถไฟความเร็วสูงในสหรัฐฯ ซึ่งโครงการนี้เป็นโครงการที่ประธานาธิบดีโอบามาของสหรัฐฯ เล็งเห็นว่าเป็นกุญแจในการฟื้นฟูการแข่งขันและการสร้างงานให้คนอเมริกัน

เพียงไม่กี่เดือนก่อนหน้านั้น ผู้ว่าการมลรัฐแคลิฟอร์เนีย อาร์โนลด์ ชวาสเนเกอร์ ได้เดินทางเยือนเซี่ยงไฮ้ในเดือนก.ย. อาร์โนลด์เลิกคิ้วพร้อมกับพูดว่า เขาหวังว่าจะให้จีนไปลงทุนวางเครือข่ายรถไฟความเร็วสูงให้เขาในอนาคต

เดอะ ทเวนตี้เฟิสต์ เซนจูรี บีซีเนส เฮอรัลด์ ซึ่งเป็นหนังสือพิมพ์ด้านการเงินของจีน รายงานว่า บริษัท CSR กำลังจะได้เซ็นสัญญาเพื่อวางโครงสร้างรถไฟความเร็วสูงถึง 120 สาย ในสหราชอาณาจักร

ผู้แทนบริษัท CSR ให้สัมภาษณ์กับเอเอฟพี ว่า “ตามแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาบริษัทฯ เงินหมุนเวียนของเราจะทุบสถิติถึง 150,000 หยวน ในปี 2558 ซึ่งจะทำให้เราเป็นผู้ผลิตรถไฟหมายเลข 1 ของโลก” บริษัทยังกล่าวด้วยว่า ขณะนี้กำลังเร่งเครื่องเพื่อเข้าสู่ความเป็นสากล โดยหวังว่าการลงทุนในต่างแดนจะทำให้เงินหมุนเวียนของบริษัทเพิ่มขึ้น 20 เปอร์เซ็นต์ภายในปี 2558

อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญเผยว่า บริษัทจีนยังห่างไกลกับคู่แข่งชั้นนำอย่างฝรั่งเศส แคนาดา และเยอรมนี

หลี่ เสวียหรง นักวิเคราะห์ด้านอุตสาหกรรม บริษัทซีไอ คอนซัลติ้ง ในเซินเจิ้น ให้สัมภาษณ์ว่า “สองบริษัทรถไฟจีน (CSR และ CNR) แม้ว่ามีโครงการใหญ่มากมาย แต่พวกเขายังคงมีสัดส่วนในตลาดโลกเพียงร้อยละ 5 เท่านั้น”

เฟรเดอริก คัมแพกนัก ผู้เชี่ยวชาญด้านการคมนาคมขนส่งแห่งปักกิ่งกล่าวว่า บริษัทรถไฟจีนจะเจอมรสุมตราบเท่าที่ต้องการขยายไปสู่ต่างประเทศ “ผู้ประกอบการรถไฟจีนได้สั่งสมประสบการณ์และองค์ความรู้แต่ตลาดภายใน แต่พวกเขายังไม่เคยได้รับบทเรียนจากตลาดภายนอกเลย มันเป็นสิ่งยากสำหรับบริษัทจีนที่จะไปลงทุนวางโครงสร้างให้กับต่างชาติ”

นอกจากนั้น หลี่กล่าวว่า บริษัทจีนเชี่ยวชาญการทำงานแบบฉายเดี่ยวมากกว่าไปร่วมกับบริษัทท้องถิ่น และด้วยยุทธศาสตร์ของบริษัทก็เอื้อต่อการปรับปรุงประเทศกำลังพัฒนา มากกว่าประเทศมหาอำนาจที่เฟื่องฟูอยู่แล้ว

ในปีนี้ จะเริ่มโครงการฯ เชื่อมเส้นทางรถไฟผ่านประเทศลาว ซึ่งจะเชื่อมจีนกับไทยและส่วนที่เหลือของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เข้าด้วยกัน

เมื่อต้นเดือนม.ค. รัฐวิสาหกิจอิหร่านจรดหมึกลงนามกับจีนสร้างโครงข่ายรถไฟความยาว 5,300 กม. มูลค่า 13,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

ส่วนในแอฟริกา จีนได้เคยไปสร้างเส้นทางรถไฟเชื่อมแทนซาเนียกับแซมเบียในทศวรรษ 1970 ขณะนี้บริษัทรถไฟจีนก็เข้าไปทำรถไฟให้กับแองโกลา และได้รับการอนุมัตให้สร้างทางรถไฟในซูดานอีกด้วย