ความหลังวันตรุษจีน ขนบธรรมเนียมเปลี่ยนตามกาลเวลา

เซี่ยงไฮ้เดลี่ - ขนบธรรมเนียมฉลองตรุษจีนของชาวจีนทุกวันนี้กำลังเปลี่ยนแปลงไปจากอดีต

ยกตัวอย่างกรณีของคุณนายหลี่ เฉียน อดีตสมุหบัญชี วัย 61 ปี เธอจองโต๊ะที่ภัตตาคารหรูแห่งหนึ่งสำหรับเลี้ยงฉลองวันส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ร่วมกับครอบครัว มีสามี ลูกสาว ลูกเขย และหลานชาย1คน ราคาอาหารมื้อนั้นตกราว ๆ กว่า 1,500 หยวน หรือประมาณ 7,500 บาท

ครอบครัวของคุณนายหลี่ทำเช่นนี้มาเป็นปีที่ 10 แล้ว

เลี้ยงฉลองส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่กันนอกบ้าน !

“มันสะดวกดีค่ะ ดินเน่อร์นอกบ้านส่งท้ายปีเก่า แต่วันตรุษจีนช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ฉันรู้สึกงั้น ๆ ไม่ค่อยประทับใจอะไร ที่ยังจำฝังใจจำได้ไม่ลืมก็วันตรุษจีนสมัยช่วงอายุ 20 ตอนนั้น ยังปันอาหารกันอยู่เลย” คุณนายเล่า

คุณนายหลี่เกิดเมื่อปีพ.ศ.2492 ซึ่งมีการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนขึ้น เธออาศัยอยู่ในเมืองจิวฉวน , มณฑลกานซู่นาน 15 ปีตั้งแต่ปีพ.ศ.2508-2522 โดยบิดาเสียชีวิตในปี2508 และมารดาต้องเลี้ยงบุตรทั้งหมด 7 คนตามลำพัง และสมัยนั้นรัฐยังใช้ระบบปันเนื้อสัตว์ โดยปันเนื้อสัตว์คนละครึ่งกิโลกรัมในแต่ละเดือน อาหารมื้อเย็นเลี้ยงฉลองปีเก่าต้อนรับปีใหม่สมัยนั้นก็คือ ทำเนื้อต้มรับประทานกัน ซึ่งต้องใช้เนื้อสัตว์ถึง 3 กิโลกรัมเป็นอย่างน้อย จึงจะพอ

ก่อนจะถึงวันตรุษจีน แต่ละครอบครัวจะได้รับการปันเนื้อไก่ชิ้นเล็ก ๆ ปลาตัวผอม ๆ และข้าวสารจำนวนหนึ่ง

“สิ่งที่ประทับในความทรงจำของฉันมากที่สุดในคืนส่งท้ายปีเก่าก็คือพวกเราไม่นอนกันทั้งคืน และกินขนมขบเคี้ยวเล่น ฉันแทบจะรอสวมเสื้อผ้าและรองเท้าคู่ใหม่ไม่ไหว” สตรีสูงอายุย้อนความหลัง

ขนมขบเคี้ยวเล่นสำหรับวันขึ้นปีใหม่อย่างเช่นถั่วลิสง ลูกพลับ เมล็ดทานตะวัน และผลไม้แช่อิ่ม ซึ่งได้รับการปันจากรัฐเช่นกัน

แต่มาวันนี้ เมื่อสามีเป็นเจ้าของกิจการบริษัท และครอบครัวมีรายได้เดือนละไม่ต่ำกว่า 30,000 หยวน หรือราว 150,000 บาท ครอบครัวของคุณนายหลี่ก็เหมือนกับหลายครอบครัวในกรุงปักกิ่ง ที่ออกมาฉลองตรุษจีนกันนอกบ้าน

จากข้อมูลของคณะกรรมการฝ่ายการค้าของเทศบาลนครปักกิ่งระบุ มีการสั่งจองโต๊ะมื้อค่ำฉลองส่งท้ายปีเก่าถึงกว่า 10,000 โต๊ะ ขณะที่จำนวนลูกค้า ที่มาอุดหนุน คาดว่าสูงถึง 130,000 คน
ภัตตาคารส่วนใหญ่การเลี้ยงมือค่ำฉลองส่งท้ายปีเก่าต้องเลิกก่อนเวลา 22.00 น. ธรรมเนียมนั่งกินเลี้ยงฉลองส่งท้ายกันตลอดทั้งคืนกำลังเปลี่ยนไปแล้ว ซึ่งทำให้บางคนรู้สึกแปลก

“ฉันไม่เคยตั้งตารอวันตรุษจีนเลยเดี๋ยวนี้ แต่ก่อนนะ ช่วงที่ตื่นเต้นที่สุดก็คือตอนได้สวมเสื้อผ้าชุดใหม่ในคืนวันส่งท้ายปีเก่า และพอฟ้าสว่างก็ออกไปเยี่ยมเพื่อนบ้าน” คุณหลี่เล่า

เถียน เจ้าหยวน ผู้เชี่ยวชาญด้านประเพณีพื้นบ้านอธิบายว่า ชีวิตสมัยใหม่ในปัจจุบัน ที่เร่งรีบทำให้เทศกาลตรุษจีนกลายเป็นโอกาส ที่ได้พักผ่อนหย่อนอารมณ์อย่างเต็มที่ อีกทั้งการรับประทานอาหารที่ภัตตาคาร ซึ่งมีความสะดวกสบาย โดยครอบครัวไม่ต้องเสียเวลามานั่งทำอาหารรับประทานกันเอง จึงดึงดูดใจลูกค้ามากมาย

ปัจจุบันภัตตาคาร และธุรกิจขายอาหารในจีนเสนอบริการหลากหลายรูปแบบเอาใจลูกค้าในวันส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ เช่น เสนอบริการอาหารชุดสำเร็จรูป เปิดรับประทานที่บ้านได้เลย เพียงแต่โทรกริ๊งกร๊างเข้ามา สนนราคาชุดละ 400 หยวน หรือราว 2,000 บาท - 2,000 หยวน หรือราว 10,000 บาท

บางภัตตาคารถึงขนาดจัดบริการ “พ่อครัวให้เช่า” สำหรับครอบครัว ที่ยังต้องการกินเลี้ยงกันที่บ้าน แต่ขี้เกียจทำอาหารเอง

ร้านอาหารชาติตะวันตกก็โดดลงร่วมศึกแย่งลูกค้าช่วงเทศกาลตรุษจีน เช่นร้านพิซซ่าฮัตในนครเซี่ยงไฮ้ หังโจว และหนานจิง ปีนี้เป็นปีที่ 2 แล้ว ที่เสนอบริการโทรสั่งจองดินเน่อร์วันส่งท้ายปีเก่า โดยอาหารชุดสำหรับรับประทาน 2 คน ราคา 149 หยวน หรือราว 745 บาท หรือสำหรับ 3คน ราคา 228 หยวน หรือราว 1,140 บาท นอกจากนั้น ยังมีไวน์ฝรั่งเศสขายในราคาลด 50 % อีกด้วย