เอเอฟพี - ความไม่ชอบมาพากลโผล่ให้เห็นบ้างแล้วสำหรับโครงการขยายเครือข่ายระบบบริการขนส่งมวลชนรถไฟใต้ดินในจีน เมื่อบุรุษนามว่า จง จีจัง ออกมาเปิดโปงข้อบกพร่องด้านความปลอดภัยของรถไฟใต้ดินในเมืองกว่างโจว แต่ถูกขู่ฆ่าเอากันถึงตาย !
วิศวกร วัย 68 ปีผู้นี้ได้ใช้ช่องทางอินเทอร์เน็ตในการนำข้อเท็จจริงมาตีแผ่ต่อสาธารณชน และกลายเป็นคนดังในโลกออนไลน์ เขาเป็นนักรบผดุงคุณธรรมอีกคนหนึ่ง ที่กล้าท้าทายการก่อสร้างระบบรถไฟใต้ดิน ที่กำลังเฟื่องฟูและเป็นสัญลักษณ์ของความเจริญด้านเทคโนโลยีของจีน นักรบออนไลน์เหล่านี้กำลังเพิ่มจำนวนมากขึ้นทุกที
นายจง ได้รับฉายาว่า “คุณตาผู้ท้ามฤตยู” เพราะเรื่องที่แกกำลังต่อสู้นั้น เป็นประเด็นอ่อนไหวทีเดียว โดยโครงการขยายเครือข่ายรถไฟใต้ดินในเมืองกว่างโจว ได้ผ่านขั้นตอนการตรวจสอบไปเสร็จเรียบร้อยแล้ว แต่นายจงกลับออกมาเปิดโปงปัญหา เข้าทำนองสุภาษิตหมูจะหาม เอาคานเข้ามาสอด ผลก็คือ
“ มีโทรศัพท์มาขู่ผมหลายครั้ง เตือนให้รู้ตัวว่า มีคนเตรียมจะทำให้ผมง่อยเปลี้ยเสียขา” นายจงเปิดเผย
“บางคนถึงขนาดบอกกับผมว่า จะกำจัดผมไม่ให้เหลือแม้แต่ซาก พวกมันบอกจะขับรถทับผม เสร็จแล้วก็กินเหล้า แล้วรอให้ตำรวจมาจับ จะได้เจอแค่ข้อหาเมาแล้วขับ แต่ไม่ต้องติดคุก เพราะมีเส้น” แกว่า
หลังจากออกมาแฉข้อมูล บริษัทด้านการตรวจสอบคุณภาพก็ปฏิเสธต่อสัญญาทำงานให้กับนายจง แกเล่าว่า ในตอนแรกได้พยายามใช้ช่องทางต่าง ๆ เพื่อรายงานปัญหาที่พบ รวมทั้งหน่วยงานของรัฐบาล ที่เกี่ยวข้อง แต่ไม่มีคำตอบกลับมา
ในที่สุดจึงหันมาพึ่งอินเทอร์เน็ต จัดการสร้างบล็อกขึ้นมา แล้วเล่าถึงงานก่อสร้างคอนกรีต ที่ไม่ได้มาตรฐาน เรื่องจึงแพร่สะพัดเป็นไฟลามทุ่ง โดยช่วงนั้นเมืองกว่างโจวกำลังจะเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์เสียด้วย
อินเทอร์เน็ตได้ให้โอกาสทองแก่ผู้ต้องการเปิดโปงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับปัญหาและเหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างนายจง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อสื่อมวลชนหลักถูกทางการตรวจสอบอย่างเข้มงวด ขณะที่จีนมีผู้เข้าอินเทอร์เน็ตมากที่สุดในโลกถึง 450 ล้านราย
นอกจากนั้น แม้ทางการมีวิธีเซ็นเซอร์เว็บไซต์ ที่รับไม่ได้ ด้วยระบบ ที่ถูกตั้งฉายาให้ว่า “กำแพงไฟมหึมาของจีน” (Great Firewall of China) แต่ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตก็สามารถหลีกเลี่ยงได้ด้วยการใช้ระบบproxy sever เว็บไซต์ที่ถูกปิดก็สามารถเข้าอ่านได้อีกครั้งอย่างรวดเร็ว โดยรองศาสตราจารย์หยาง กั๋วปิน แห่งมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ซึ่งเขียนหนังสือเกี่ยวกับการบรรลุผลทางการเมือง โดยใช้โลกออนไลน์เป็นเครื่องมือระบุว่า การใช้อินเทอร์เน็ตเป็นเครื่องมือต่อสู้เป็นกระแสนิยมที่กำลังมาแรง
แค่ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา เรื่องอื้อฉาวหลายกรณีได้รับแรงหนุนจากชาวเน็ต จนนำตัวคนผิดมาลงโทษได้ เช่นเมื่อเดือนต.ค. ที่ผ่านมาลูกชายนายตำรวจใหญ่ของมณฑลเหอเป่ย วัย 22 ปี ทำให้สังคมออนไลน์ต้องออกมาโวยวาย เมื่อคุณชายน้อยรายนี้เมาแล้วขับ และรถไปชนนักศึกษา 2 คนเข้า คนหนึ่งถึงแก่ความตาย เมื่อกลุ่มพลเมืองดีขัดขวางไม่ให้หลบหนี หมอนี่ก็ตะโกนก้องว่า “พ่อกูคือ หลี่ กัง”
แต่ด้วยกระแสกดดันของชาวเน็ต ในที่สุดลูกชายนายตำรวจใหญ่ก็ถูกจับ และจะถูกนำตัวขึ้นพิจารณาคดีในศาล
อย่างไรก็ตาม ไม่ควรชะล่าใจว่า อินเทอร์เน็ตจะเป็นอาวุธต่อสู้ ซึ่งมีประสิทธิภาพที่สุดของ“คุณตาผู้ท้ามฤตยู” เพราะผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า ถึงอย่างไรก็ตาม อิทธิพลของอินเทอร์เน็ตยังถูกจำกัดอยู่มากในเมืองจีน
ศาสตราจารย์ หู หยง ผู้เชี่ยวชาญด้านอินเทอร์เน็ตของมหาวิทยาลัยปักกิ่งชี้ว่า การพึ่งพลังชาวเน็ตในการต่อสู้แต่เพียงอย่างเดียวนั้น ไม่เพียงพอ เพราะสื่อกระแสหลักยังมีบทบาทใหญ่โตมาก และทางการสามารถสั่งห้ามสื่อกระแสหลักรายงานเหตุการณ์บางเหตุการณ์ได้
ขณะที่เดวิด บันดูร์สกี้ นักวิจัยโครงการสื่อมวลชนจีนของมหาวิทยาลัยฮ่องกงเตือนว่า รูปแบบใหม่ ที่เกิดในโลกออนไลน์ เช่น ไมโครบล็อก ย่อมถูกควบคุมมากขึ้นกว่าเดิม
“ถ้าเราคิดว่าอินเทอร์เน็ตกำลังจะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับรากแล้วละก้อ นั่นเป็นการอ่านสถานการณ์ปัจจุบันในจีน ที่ไร้เดียงสา” เขาระบุ
สำหรับการต่อสู้ของนายจงนั้น ทางการเมืองกว่างโจวยอมรับว่า รถไฟใต้ดินมีจุดบกพร่องหลายข้อจริง แต่ไม่ก่อให้เกิดความเสี่ยงด้านความปลอดภัยแต่อย่างใด เรียกว่าใช้บริการได้ หายห่วง !
