ปู้ทานเหวยเป่า : ความมักน้อยเป็นของมีค่า

 
不贪(bùtān) อ่านว่า ปู้ทาน แปลว่า มักน้อย ไม่ละโมบ
为(wéi) อ่านว่า เหวย แปลว่า เป็น/คือ
宝(bǎo) อ่านว่า เป่า แปลว่า ของมีค่า

ในสมัยชุนชิว มีชาวเมืองซ่งผู้หนึ่ง บังเอิญพบหยกล้ำค่าก้อนหนึ่ง เขาจึงตื่นเต้นดีใจเป็นอันมาก และเก็บเอากลับมาที่บ้าน จากนั้นเชิญให้ช่างหยกให้มาช่วยดูมูลค่า เมื่อช่างหยกมาเห็น จึงกล่าวว่า “หยกก้อนนี้งามมาก ไม่มีตำหนิแม้แต่น้อย เป็นของล้ำค่า แต่ท่านต้องระมัดระวังอย่าเอาไปโอ้อวดให้ผู้อื่นเห็นเพราะอาจโดนขโมยหรือแย่งชิงไปได้”

ทว่า ในความเป็นจริงแล้วขณะที่ชาวเมืองซ่งผู้นี้เชิญช่างหยกมาที่บ้าน ก็มีชาวบ้านหลายรายได้ข่าวและตามมาดูอยู่ด้วย ทำให้เขาเกิดความไม่สบายใจ จึงนำหยกเก็บซ่อนไว้อย่างมิดชิด แต่กระนั้นก็ยังคงไม่วางใจกลัวว่าจะมีผู้แอบมาขโมย ครั้นคิดจะขายออกไปก็เกรงว่าจะไม่ได้ราคาที่ควรค่ากับหยก เขาคิดใคร่ครวญไปมาหลายตลบ สุดท้ายจึงคิดว่าจะนำหยกเลอค่านั้นส่งมอบให้กับผู้ที่มียศศักดิ์ที่คู่ควร เพราะมีแต่ทำเช่นนี้ อย่างน้อยจึงยังคงหลงเหลือความรู้สึกที่ดีของผู้รับไว้บ้าง เขาจึงออกเดินทางเข้าเมืองทันที

เมื่อไปถึงเมืองหลวง เขานำหยกก้อนนั้นเข้ามอบให้กับขุนนางผู้หนึ่ง นามว่า “จื่อหาน” ทำให้จื่อหานรู้สึกงุนงงจึงถามว่า “ท่านนำของล้ำค่าเช่นนี้มามอบให้เรา แสดงว่าคนมีวัตถุประสงค์ใดให้เราช่วยเหลือ แต่เราไม่เคยรับของจากผู้ใด”

ชาวเมืองซ่งจึงตอบว่า “ผู้น้อยมิได้ต้องการสิ่งใดตอบแทน เพียงเห็นว่าหยกก้อนนี้เป็นของวิเศษ จึงนำมันมามอบให้กับท่าน”

ทว่าจื่อหานกลับตอบว่า “ข้าไม่อาจรับหยกจากท่าน เพราะหากรับแล้ว เราทั้งคู่ต่างต้องสูญเสียของมีค่า”

ถึงตอนนี้ชาวเมืองซ่งยังคงขบคิดไม่เข้าใจ จึงได้แต่นิ่งฟังจื่อหานกล่าวต่อไปว่า “ตัวข้านั้น ถือความไม่ละโมบ เป็นของมีค่าประจำตัว ส่วนท่านนั้นมีหยกนี้เป็นของมีค่า หากท่านนำหยกมามอบให้กับข้า ข้าก็จะสูญเสียความมักน้อย ส่วนท่านก็จะสูญเสียหยก ต่างคนต่างต้องสูญเสียแล้ว” 　

ชาวเมืองซ่งได้ฟังเหตุผล ได้แต่อับจนหนทาง สุดท้ายจึงอธิบายว่า “ผู้น้อยเก็บหยกเอาไว้ก็คงไม่อาจสงบสุข ดังนั้นจึงนำเข้าเมืองมามอบให้ท่าน”

จื่อหานนิ่งคิดครู่หนึ่งจากนั้นสั่งให้ช่างหยกแกะสลักหยกก้อนนี้จนงดงามและนำไปขายยังท้องตลาด จากนั้นจึงนำเงินทั้งหมดมามอบให้ชาวเมืองซ่ง จึงเป็นอันพอใจทั้งสองฝ่าย

สำนวน “ปู้ทานเหวยเป่า” หรือ ถือเอาความมักน้อยเป็นของมีค่า ใช้เปรียบเปรยถึงคนที่มักน้อย ไม่ละโมบโลภมาก นอกจากนั้นยังใช้กับขุนนาง หรือข้าราชการที่ใจซื่อมือสะอาด ไม่คดโกงแผ่นดิน

ที่มา : http://baike.baidu.com/