เอเอฟพี – บางอย่างในตัวของนายบารัก โอบามา ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ได้สูญหายไปในการเยือนจีนครั้งนี้ เมื่อเสน่ห์และวาทศิลป์ที่จับใจผู้คนกับพลังทางการสื่อสารต่อสาธารณชน ที่เคยพาเขาเดินเดี่ยวสู่ทำเนียบขาว ถูกจำกัดปิดกั้น
โอบามา เป็นผู้ที่มีบุคลิกพิเศษสุดทางการเมือง ซึ่งมักเปล่งรัศมีออกมาขณะกล่าวสุนทรพจน์บนเวทีใหญ่ และยังมีความสามารถเข้าถึงชุมชนระดับรากหญ้าจำนวนมากผ่านสื่ออินเทอร์เน็ต
แต่ในประเทศจีน พรสวรรค์และเสน่ห์ที่ดึงดูดสาธารณชนของโอบามา กลับถูกปิดกั้น สิ่งที่เขาสื่อสารไปนั้น ถูกจำกัดวงด้วยการตรวจสอบสื่อฯของเจ้าหน้าที่จีน และปิดมิดอยู่ในโต๊ะเจรจาที่เคร่งขรึม
ในการเดินทางเยือนต่างประเทศครั้งที่ผ่านๆมาในตลอดปีแรกของการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี โอบามามีโอกาสเอ่ยคำกล่าวอันเร้าใจ ผ่านจานดาวเทียมนับล้านไปสู่โลกมุสลิม และโหมกระแสคลั่งไคล้ตัวเขาในยุโรป
แต่ในประเทศจีน แทบมิได้สัมผัสถึงประชาชนทั่วไป เขามีโอกาสเพียงพบปะเหล่านักศึกษาในนครเซี่ยงไฮ้ และตอบคำถามผ่านเว็บไซต์ของทำเนียบขาว เพราะช่องทางสื่ออื่นๆ ทั่วประเทศจีน ถูกปิดกั้น
ส่วนการเจรจาระหว่างประธานาธิบดีโอบามา กับ หู จิ่นเทา ประธานาธิบดีจีนในวันอังคาร(17 พ.ย.) ก็มิได้แสดงความคมคายใดๆ นอกไปจากการอ่านคำแถลงตามพิธีการ แบบพลิกเอกสารบนแท่นคำปราศัยฯ ด้วยถ้อยแถลงทางการทูตอันแห้งแล้ง
เจ้าหน้าที่จีนได้ปรามและสกัดนักข่าวหลายร้อยคนออกห่างประธานาธิบดีสหรัฐฯ ทั้งถูกห้ามมิให้ตั้งคำถาม ทำให้โอบามาไม่มีจังหวะโอกาสฉายรัศมีทางการเมืองของเขาเลย
เป็นที่ชัดเจนว่า ในจีนซึ่งปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์นั้น การปราศรัยเรียกความนิยมทางการเมืองในแบบฉบับการเลือกตั้งอเมริกันนั้น เป็นสิ่งที่แปลกปลอมสำหรับที่นี่ ที่ซึ่งเว็บไซต์เช่น Facebook, YouTube และ Twitter ถูกคุมเข้มหนัก
แต่ดูเหมือนว่า โอบามาพร้อมที่จะเล่น "เกมยาว" ตามน้ำไปกับนโยบายจีน และยินดีที่จะใช้สื่อในประเทศอันจำกัดนั้น เพื่อรักษาผลฯ ระยะยาวในภายหน้า
เช่นเดียวกับทางทำเนียบขาว ที่ไม่ได้คาดหวังว่าจะสร้างกระแสนิยมการเมืองในตัวโอบามา เหนือที่ใดๆ ในโลก หรือแม้แต่จะให้ประธานาธิบดีสหรัฐฯ แปรสภาพแวดล้อมทางการเมืองโลกเพียงลำพัง
นายโรบิน กิบบ์ส โฆษกประจำตัวประธานาธิบดีฯ กล่าวว่า " ผมสามารถพูดแทนสำหรับประธานาธิบดีได้ว่า เราไม่ได้คาดหวังว่าจะแยกสายน้ำและเปลี่ยนทุกอย่าง ด้วยการเยือนจีนเพียงสองวันครึ่ง"
ผู้ช่วยของโอบามา รายงานว่า ขณะที่เสน่ห์ดึงดูดสาธารณชนของเขา ถูกบดบัง แต่ประธานาธิบดีได้ทำหน้าที่ปีแรก ในการเจรจากับผู้นำจีนที่เปี่ยมด้วยความเด็ดขาดและยังตั้งคำถามเกี่ยวกับชีวิตผู้คนที่นี่
จอน ฮันท์สแมน เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำประเทศจีน กล่าวว่า โอบามา "มีประสิทธิภาพมาก" ทั้งในฐานะส่วนตัวและในหน้าที่สนับสนุนกิจการระหว่างประเทศอย่างสมเกียรติประธานาธิบดี "เขาสามารถพูดแทนความเป็นอเมริกันชนและสามารถอธิบายให้ทุกคนที่พร้อมจะฟัง”
เอเอฟพีรายงานว่า โอบามาใช้ห้องประชุมของเขาในนครเซี่ยงไฮ้ เพื่อเรียกร้องเสรีภาพในการรับรู้ข่าวสารข้อมูล ทักท้วงการปิดกั้นสื่ออินเทอร์เน็ต ของกลุ่มผู้นำจีน
แม้แต่กลุ่มนักศึกษาที่ได้พบปะกับประธานาธิบดีโอบามา ก็ผ่านการคัดกรองอย่างเข้มงวดจากเจ้าหน้าที่จีน โดยเยาวชนอย่างน้อยสองในสี่ในห้องพบปะกับโอบามาที่เซี่ยงไฮ้นั้น เป็นสมาชิกยุวชนพรรคคอมมิวนิสต์ ที่ยึดถือบรรทัดฐานของรัฐบาลอย่างสุดจิตสุดใจ
การประชุมกับนักศึกษาในนครเซี่ยงไฮ้ มีการออกอากาศทางโทรทัศน์ท้องถิ่น แต่ปรากฏในสื่อระดับชาติอย่างพอเป็นพิธีเท่านั้น และที่สนใจและประหลาดใจคือ ไม่มีการถ่ายทอดสดบนสื่อในเครือสำนักข่าวซินหัวของทางการจีน
หนังสือพิมพ์ของรัฐเสนอการประชุมระหว่างโอบามากับนักศึกษาที่เซี่ยงไฮ้นี้ ด้วยเพียงแค่ตีพิมพ์ถอดคำพูดของเขาในที่ประชุมฯนั้น ทำให้ดูเหมือนกันมีกำแพงกั้นแยกขาดระหว่างบุคลิกภาพของโอบามากับประชาชนชาวจีน
เอเอฟพียังได้สะท้อนความรู้สึกของบรรดาบล็อกเกอร์ชาวจีนหลายคนที่ชื่นชื่มโอบามาที่ช่วยเรียกร้องการทำลายกำแพงที่ขวางกั้นการสื่อสารในจีน
"คำตอบของโอบามา ... น่าสนใจมาก เขาเป็นประธานาธิบดีคนแรกที่พูดเกี่ยวกับเรื่องนี้ และสะกิดให้รัฐบาลจีนได้คิด" บล็อกเกอร์คนหนึ่ง ที่ใช้ชื่อว่า ไป่เฟิง กล่าว
Zuola บล็อกเกอร์อีกคน ก็พอใจกับการแทรกแซงของโอบามา – ซึ่งจุดประกายในทางปฏิบัติด้วยวิธีสื่อสารฯ แบบตอบคำถามผ่านทางอีเมล ที่อ่านโดยฮันท์สแมน
แต่เขากล่าวว่า การประชุมในเซี่ยงไฮ้ เป็นเพียงแค่ “เกม” ที่เล่นภายใต้การดูแลอย่างเคร่งครัดจากจีน
"แน่นอน รัฐบาลจีน ไม่ชอบคนที่ไม่ยอมอยู่ภายใต้ความควบคุม" เขากล่าว
กำหนดการในเซี่ยงไฮ้ของโอบามา ถูกเสนอเพียงแค่เหตุการณ์แบบข่าวภาคเย็น ในรายงานข่าวโทรทัศน์ CCTV ของทางการจีนในวันจันทร์(16 พ.ย.) ขณะที่ให้เวลารายการทั้งหมดไปกับการรายงานข่าวหู จิ่นเทา ในการประชุมเอเปก โดยไม่มีการรายงานถึงการพบปะนักศึกษาเซี่ยงไฮ้ แต่อย่างใด.
