โอบามาเตรียมรับมือปัญหาการค้า-ทิเบตในซัมมิตที่ปักกิ่ง

เอเจนซี—นับเป็นครั้งแรกหลังจากนั่งเก้าอี้ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ที่นายบารัค โอบามา เยือนมหาอำนาจเกิดใหม่แห่งแดนมังกร ท่ามกลางสายตาของผู้คนในวงการ จับจ้องไปที่การคลี่คลายประเด็นความไม่สมดุลทางเศรษฐกิจ และอนาคตค่าเงินหยวน และปัญหาเขาควายในความขัดแย้งทิเบต

โอบามามาถึงนครเซี่ยงไฮ้ในคืนวานนี้(15 พ.ย.) โดยมีกำหนดการเยือนจีน 3 วัน และในวันนี้(16 พ.ย.) ผู้นำสหรัฐฯมีกำหนดการพบปะกับผู้นำรัฐบาลท้องถิ่น และพูดคุยกับกลุ่มเยาวชนในเซี่ยงไฮ้ ก่อนจะบินมายังกรุงปักกิ่งในตอนเย็นวันเดียวกัน และจะประชุมสุดยอดร่วมกับผู้นำสูงสุด ได้แก่ ประธานาธิบดีหู จิ่นเทา และนายกรัฐมนตรีเวิน เจียเป่า ในวันอังคาร(17 พ.ย.)

เว็บไซต์ของสื่อจีนรายต่างๆทำการสำรวจกลุ่มเยาวชนถึงคำถามที่อยากถามผู้นำสหรัฐฯมากที่สุด คือ พวกเขาอยากขอให้ท่านประธานาธิบดีอธิบายเกี่ยวกับการพบปะทะไล ลามะ ผู้นำจิตวิญญาณแห่งทิเบต ซึ่งผู้นำจีนตราหน้าเป็นกลุ่มลัทธิแบ่งแยกดินแดน นับเป็นการอุ่นเครื่องที่ดีก่อนประชุมสุดยอดกับประธานาธิบดีหู จิ่นเทา ซึ่งจะถกเถียงกันในกรณีขัดแย้งที่เป็นจุดร้อนของโลก อย่างปัญหา การพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ในเกาหลีเหนือ และอิหร่าน

ทั้งนี้ โอบามาถูกโจมตีกรณีไม่พบปะกับทะไล ลามะระหว่างที่ทะไล ลามะเดินทางมายังวอชิงตันเมื่อไม่นานมานี้

โอบามาจะคุยกับผู้นำจีนถึงปัญหาอ่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชน ความขัดแย้งความสัมพันธ์การค้า และค่าเงินหยวน โดยขณะนี้กลุ่มอุตสาหกรรมในอเมริกายังคิดว่าค่าหยวนต่ำค่ากว่าความเป็นจริง ทำให้จีนได้เปรียบทางการค้าอย่างไม่เป็นธรรม และนำมาซึ่งความไม่สมดุลทางการค้าโลก จากการเปิดเผยของเจ้าหน้าที่ในวอชิงตันที่ไม่เผยนาม

ด้านแสดงท่าทีระหว่างการประชุมกลุ่มผู้นำเอเปกในสิงคโปร์เมื่อปลายสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยประธานาธิบดีหู จิ่นเทาเมินเสียงเรียกร้องจากนานาชาติ ที่ต้องการให้รัฐบาลมังกรช่วยลดความไม่สมดุลเศรษฐกิจโลกด้วยการแข็งค่าหยวน ประธานาธิบดีหู และผู้นำจีนท่านอื่นๆกลับกล่าวหาประเทศอื่นๆโดยเฉพาะสหรัฐฯ ดำเนินลัทธิกีดกั้นการค้าที่มีสินค้าจีนเป็นเป้าหมายหลัก

อย่างไรก็ตาม ผู้นำสองชาติยักษ์ใหญ่ก็ได้ตกลงกันก่อนแล้วว่า การประชุมสุดยอดในกรุงปักกิ่ง จะมุ่งสร้างภาพลักษณ์ที่ดี ให้สมกับเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจที่ชาวโลกมุ่งหวังให้ร่วมมือกันคลี่คลายวิกฤตการเงินโลก

ทั้งนี้ ปัญหาการค้าสหรัฐฯและจีน ดูเป็นปัญหาเดิมๆ ขณะนี้จีนก็ยังได้เปรียบดุลการค้ามหาศาล ทั้งยังเป็นเจ้าหนี้ต่างชาติรายใหญ่สุดของวอชิงตัน โดยจีนเป็นผู้ถือพันธบัตรรัฐบาลอเมริกันมากที่สุด

ในไม่กี่เดือนที่ผ่านมา วอชิงตันสร้างความไม่พอใจแก่จีน โดยออกมาตรการภาษีการค้านำเข้ายางรถยนต์จีน และภาษีนำเข้าผลิตภัณฑ์เหล็กบางกลุ่มจากจีน ขณะนั้น จีนได้โต้ตอบไปว่าการเคลื่อนไหวกีดกั้นการค้านี้มีแต่จะถ่วงการฟื้นตัวเศรษฐกิจโลก

แต่ “ขณะนี้สองชาติก็ไม่ผิดอะไรกับฝาแฝดตัวติดกัน หากฝ่ายหนึ่งต้องการแยกตัวเองออกจากอีกฝ่าย ก็มิอาจกระทำได้โดยที่ไม่ทำให้ตัวเองเจ็บปวดไปด้วย” กลุ่มวิพากษ์วิจารณ์แสดงความเห็นในบทบรรณาธิการที่เสนอในหนังสือพิมพ์ พีเพิล เดลี่ เวอร์ชั่นต่างแดน ของรัฐจีน

ในบทบรรณาธิการของพีเพิล เดลี่ ยังระบุคำพูดของโอบามา ที่แสดงความหวังว่า “จีนจะเป็นชาติอำนาจที่รับผิดชอบ”

ผู้เชี่ยวชาญเรื่องจีนท่านอื่นๆ ได้แก่ ดริว ทอมป์สัน (Drew Thompson) ประจำ นิกสัน เซนเตอร์ ในกรุงวอชิงตัน ชี้ว่าการประชุมระหว่างโอบามากับผู้นำจีนครั้งนี้ จะไม่ก่อความเปลี่ยนแปลงสำคัญในด้านนโยบายด้านการทูตและปัญหาเศรษฐกิจที่ทั้งสองฝ่ายต่างเผชิญหน้าอยู่

“นี่ไม่ใช่การเดินเรือเพื่อส่งมอบสิ่งใด ทั้งสองฝ่ายเพียงแต่ดำเนินอยู่ในเส้นทางของตน โดยต่างฝ่ายต่างอยู่ในเส้นทางเดิม และมิให้เรือสองลำชนกันเท่านั้น” ทอมป์สัน เปรียบเทียบการประชุมสุดยอดของผู้นำทั้งสอง

พญาอินทรีหวังขจัดความวิตกในแดนมังกร
โอบามายังกำเป้าหมายมาคุยกับผู้นำจีนครั้งนี้ เพื่อสร้างความเชื่อใจทั้งจากรัฐบาลและสาธารณะในแดนมังกร ที่มักมองว่าสหรัฐฯอาจเล่นเกมสกัดการเรืองอำนาจของจีน

ต่อเรื่องนี้ โอบามาลั่นวาจาระหว่างกล่าวปราศรัยนโยบายเอเชียที่กรุงโตเกียวเมื่อวันเสาร์(14 พ.ย.) ว่าวอชิงตันต้อนรับการขยายบทบาทบนเวทีโลกของจีน และ “จะไม่ขัดแข้งขัดขา”

“สหรัฐฯจะไม่จำกัดบทบาทจีน และการกระชับสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งกับจีน ก็จะไม่บั่นทอนพันธมิตรระหว่างสองประเทศ ตรงกันข้าม จีนที่แข็งแกร่งและรุ่งโรจน์ จะช่วยหนุนส่งให้นานาชาติเข้มแข็งขึ้นด้วย” โอบามากล่าวที่กรุงโตเกียว

อย่างไรก็ตาม การสำรวจทางออนไลน์โดยนิตยสารจีน Globe ระบุว่าชาวจีนที่ตอบคำถามการสำรวจ เกือบร้อยละ 80 นั้น คิดว่าสหรัฐฯไม่ต้องการให้จีนทะยานขึ้นมามีอำนาจเด่นบนเวทีโลก