รอยเตอร์/เอเอฟพี – ทางการจีนประกาศเลื่อนแผนการ Green Dam ออกไปอย่างไม่มีกำหนด โดยประกาศนี้ออกมาเพียง 1 วันก่อนคำสั่งนี้จะมีผลบังคับใช้ นักวิเคราะห์เชื่อแผนการนี้คงค่อยๆ จางหายไปและจะถูกลืมในที่สุด ขณะที่แถลงการณ์ในเว็บไซต์กระทรวงอุตฯ ของจีน เปิดช่องไว้ว่าแผนการนี้อาจนำกลับมาใช้เมื่อมีความพร้อมกว่านี้
แม้ก่อนหน้านี้ทางการจีนได้ยืนยันเสียงแข็ง ว่าคำสั่งที่กำหนดให้เครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล หรือพีซี ที่วางขายในจีนทุกเครื่องต้องลงซอฟท์แวร์ Green Dam- Youth Escort เพื่อกลั่นกรองเว็บไซต์อันไม่พึงประสงค์ จะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ก.ค.นี้แน่นอน
แต่ในวันที่ 30 มิ.ย.สำนักข่าวซินหัวของรัฐบาลจีนได้รายงานว่า กระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศ จะเลื่อนแผนการที่บังคับพีซีทุกเครื่องต้องติดตั้งตัวซอฟท์แวร์ตัวนี้ออกไป และได้อ้างคำพูดของโฆษกกระทรวงถึงสาเหตุที่เลื่อนออกไปว่า เพราะผู้ผลิตคอมพิวเตอร์บางรายต้องการเวลามากกว่านี้ในการติดตั้งซอฟท์แวร์
ซอฟท์แวร์กลั่นกรองอินเทอร์เน็ตที่เรียกว่า Green Dam ถูกวิจารณ์อย่างหนักในช่วงที่ผ่านมา ในเรื่องการแทรกแซงทางการเมือง ความด้อยประสิทธิภาพทางเทคนิค และความไม่เป็นธรรมในเชิงพาณิชย์
“รัฐบาลจีนไม่เคยคิดว่าแผนการดังกล่าวจะถูกวิจารณ์อย่างหนักขนาดนี้ คำสั่งนี้จะค่อยๆ จางหายไปและรัฐบาลก็หวังว่ามันจะถูกลืมไปในที่สุด” นั่นเป็นความเห็นของ หวัง จุนซิ่ว ผู้ประกอบการร้านอินเทอร์เน็ตในกรุงปักกิ่ง ที่คัดค้านการเซ็นเซอร์ในทุกรูปแบบ
ช่องทางนำคำสั่งนี้มาใช้ยังไม่ปิดตาย
ถึงแม้ว่า กระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศของจีน จะน้อมรับคำวิจารณ์จากบริษัทคอมพิวเตอร์ต่างๆ แต่ก็ยังเปิดช่องไว้ว่ามีความเป็นไปได้ที่ทางการจีนจะนำแผนการนี้กลับมาใช้อีก
“ทางกระทรวงจะเปิดรับฟังความเห็นจากทุกฝ่าย เพื่อมาพัฒนาแผนการ ยกระดับวิธีการดำเนินงาน และทำให้แผนการนี้สำเร็จลุล่วงไปได้” เจ้าหน้าที่กระทรวงอุตสาหกรรมฯ ที่ไม่ได้ระบุชื่อ กล่าวไว้ในแถลงการณ์ที่ปรากฎอยู่ในเว็บไซต์ของกระทรวงฯ (http://www.miit.gov.cn)
พร้อมกันนี้ เจ้าหน้าที่รายดังกล่าวยังได้ปฏิเสธข้อกล่าวอ้างที่ว่า แผนการนี้ถือเป็นภัยคุกคามต่อเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ถือเป็นการละเมิดหลักเกณฑ์การค้าในระดับนานาชาติ และเป็นมีกระบวนการดำเนินงานที่ไม่เหมาะสม
นักวิจารณ์ต่างมองว่า ความคลุมเครือในการยกเลิกคำสั่งนี้และการไม่ได้ระบุวันที่จะนำแผนการนี้มาใช้อีก อาจเป็นวิธีการที่รัฐบาลจีนต้องการปิดฉากเรื่องนี้อย่างรวดเร็ว หลังจากถูกวิจารณ์อย่างหนักทั้งจากในและต่างประเทศ แต่พรรคคอมมิวนิสต์จีนจะยังคงระมัดระวังข้อมูลที่ผ่านมาทางอินเทอร์เน็ตอย่างไม่ต้องสงสัย เพราะปัจจุบันนี้มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตทั่วทั้งประเทศจีนถึง 300 ล้านคน
ถึงแม้ว่าทางการจีนได้ยืนยันว่าซอฟท์แวร์ Green Dam ถูกออกแบบให้ป้องกันภาพต้องห้ามซึ่งจะช่วยกันเด็กออกจากเว็บไซต์ลามกต่างๆ แต่ได้รับการคัดค้านจากกลุ่มอุตสาหกรรม นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชน และรัฐบาลต่างประเทศ ที่มองว่าซอฟท์แวร์ตัวนี้จะบิดเบือนการแข่งขันทางการค้าที่เป็นธรรม และยังจะทำให้การควบคุมทางการเมืองของรัฐบาลจีนมีความเข้มข้นขึ้นด้วย
แผนล้มเพราะขาดแรงหนุนจากผู้นำอาวุโส
เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (29 มิ.ย.) ทางสภาหอการค้าของยุโรปได้เรียกร้องให้จีนทบทวนแผนการนี้ เพราะทำให้เกิดคำถามในเรื่องความมั่นคง เสรีภาพส่วนบุคคล และเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ขณะที่ก่อนหน้านี้ รัฐบาลสหรัฐฯ และอียูได้ร่วมกันเรียกร้องให้จีนยกเลิกคำสั่งดังกล่าว
แต่เสียงคัดค้านจากที่ใดก็คงไม่มีพลังเท่าเสียงค้านภายในจีน ซึ่งนักเคลื่อนไหว บรรดาเจ้าของบล็อก และนักกฎหมาย ต่างออกมาขู่ว่าพวกเขาจะรวมตัวกันประท้วง จะฟ้องร้องตามกฎหมาย และกระทำทุกวิถีทางเพื่อต่อต้านนโยบายนี้
“ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้จับตามองความเคลื่อนไหวในสังคมอย่างระมัดระวัง และทางหน่วยงานของรัฐบาลกับผู้ใช้อินเทอร์เน็ตก็มีปฏิสัมพันธ์กันอย่างสร้างสรรค์” ซูซาน เชิร์ค ผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองจีนจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซาน ดิเอโก ระบุ และยังกล่าวด้วยว่า การที่มีข้อวิจารณ์คำสั่งนี้ปรากฎอยู่ในสื่อของจีน เป็นการชี้ให้เห็นว่านโยบายนี้ไม่ได้รับการสนับสนุนจากผู้นำอาวุโสของรัฐบาลจีน
ขณะที่ หวัง จุนซิ่ว ผู้ประกอบการร้านอินเทอร์เน็ตในกรุงปักกิ่ง มองว่า ผู้นำจีนมองว่านโยบายนี้ถูกวิจารณ์มากเกินไป จนต้องตัดสินใจระงับในที่สุด “ถ้าเขามีการเตรียมแผนที่ดีกว่านี้และได้รับการสนับสนุนจากผู้อาวุโสภายในรัฐบาล ผลที่ออกมาจะแตกต่างไปจากที่เป็นอยู่นี้”
สมาคมการค้าคอมพ์เมกาเฮ
ด้านสมาคมการค้าคอมพิวเตอร์แห่งสหรัฐฯ ได้แสดงความยินดีที่จีนตัดสินใจชะลอคำสั่งนี้ โดยนายเอ็ด แบล็ค ประธานสมาคมอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์และการสื่อสาร (CCIA) กล่าวว่า “ประเด็นนี้ถือเป็นการต่อสู้ระหว่างการเปิดเผยและความอดกลั้น ไม่เพียงแต่จีนเท่านั้นที่เราต้องต่อสู้ แต่ยังรวมถึงเกาหลีเหนือและอิหร่านด้วย”
พร้อมกันนี้ นายแบล็คยังชื่นชมรัฐบาลสหรัฐฯ และผู้แทนการค้าสหรัฐฯ ที่แสดงจุดยืนต่อเรื่องนี้อย่างมั่นคง “เรื่องนี้ชี้ให้เห็นว่า เมื่อผู้แทนการค้าสหรัฐฯ เข้ามาเป็นธุระ ก็มักจะได้ผลเสมอ” เขากล่าวด้วยว่า เรื่องการตรวจสอบทางอินเทอร์เน็ตถือเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นหลายแห่ง และที่ผ่านมาบริษัทคอมพิวเตอร์ถูกทอดทิ้งให้เป็นผู้เจรจากับรัฐบาลของชาติต่างๆ ด้วยตัวเอง
“สิ่งที่เราต้องการเห็นมากที่สุดคือ รัฐบาลสหรัฐฯ นำประเด็นเรื่องการเปิดกว้างและเสรีภาพทางอินเทอร์เน็ต เข้าไปรวมเป็นส่วนหนึ่งของการตกลงทางการค้ากับชาติอื่นๆ” นายแบล็คเรียกร้อง
สำหรับความเห็นจากบริษัทคอมพิวเตอร์นั้น ฮิวเลตต์-แพคการ์ด ที่มียอดขายพีซีมากที่สุดในโลก ปฏิเสธที่จะให้ความเห็น
ส่วนเดลล์ที่มียอดขายพีซีมากเป็นอันดับสองของโลก กล่าวในแถลงการณ์ว่า การที่รัฐบาลจีนต้องการป้องกันเด็กออกจากสิ่งลามกอนาจารถือเป็นเรื่องที่น่าเคารพ และทางบริษัทจะแนะนำให้ลูกค้าใช้ซอฟท์แวร์กรองอินเทอร์เน็ต แต่ต้องเป็นซอฟท์แวร์ที่ได้รับการทดสอบแล้วว่าจะไม่สร้างปัญหาให้แก่พีซี
