บราซิลคว้าเงินกู้จีนหมื่นล้านเหรียญ หนุนใช้“หยวน-เรียล”ค้าแทนดอลล์

วอลสตรีท เจอร์นัลด์ - บริษัทยักษ์น้ำมันของบราซิล ปิโตรลิโอ บราซิเลโร เผย บรรลุข้อตกลงคว้าเงินกู้ 10,000 ล้านเหรียญสหรัฐจากจีนเพื่อมาสนับสนุนโครงการน้ำมันได้สำเร็จ ขณะเดียวกันบราซิลก็ตกลงส่งน้ำมันให้แก่บริษัทซิโนเปคนาน 10 ปี นับเป็นชัยชนะของรัฐบาลปักกิ่งอีกครั้งในการใช้กลยุทธปล่อยสินเชื่อเพื่อประกันความมั่นคงด้านพลังงานของประเทศซึ่งต้องการจะรักษาอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ

ในระหว่างการเยือนจีนเพื่อกระชับความสัมพันธ์ของประธานาธิบดี ลูอิซ อินาซิโอ ลูลา ดาซิลวา ของบราซิลเมื่อวันจันทร์-พุธที่ผ่านมา (18-20 พ.ค.) ได้มีการลงนามข้อตกลงหลายฉบับ นอกจากข้อตกลงเงินกู้ 800 ล้านเหรียญสหรัฐระหว่างธนาคารพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของบราซิลและธนาคารเพื่อการพัฒนาของจีนแล้ว ทางธนาคารเพื่อการพัฒนา ซึ่งเป็นธนาคารนโยบายด้านทรัพยากรของแดนมังกร ยังได้ตกลงปล่อยกู้ 10,000 ล้านเหรียญสหรัฐให้แก่บริษัทน้ำมันของบราซิล “ปิโตรลิโอ บราซิเลโร” หรือที่รู้จักกันในนามของ “ปิโตรบราส” อันสะท้อนให้เห็นความต้องการเงินทุนจากจีนที่เพิ่มสูงขึ้นของแดนแซมบ้า

ขณะเดียวกันบราซิลก็ได้ลงนามข้อตกลงส่งน้ำมันให้แก่ไชน่า ปิโตรเคมิคอล หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ซิโนเปค” เป็นระยะเวลา 10 ปี โดยในปีแรกจะส่งน้ำมัน 150,000 บาร์เรลต่อวันไปยังจีน และเพิ่มปริมาณขึ้นเป็น 200,000 บาร์เรลต่อวันในอีก 9 ปีที่เหลือ

โดยทางปิโตรบราสระบุว่า ข้อตกลงกับประเทศจีนจะไม่ส่งผลกระทบต่อบริษัทน้ำมันต่างชาติในบราซิล “ความสัมพันธ์กับคู่ค้าทุกคนของเราเป็นเรื่องระยะยาว และเราจะรักษาสัมพันธ์เหล่านั้นไว้” โฮเซ่ เซอร์จิโอ กาบริลลี ซีอีโอของปิโตรบราสกล่าว

กาบริลลีเผยว่า อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ครั้งนี้อยู่ที่ระดับไม่เกินร้อยละ 6.5 และจะชำระหนี้เป็นเงินไม่ใช่น้ำมัน ถึงแม้ว่าข้อตกลงจะไม่รวมถึงการการันตีการซื้อผลิตภัณฑ์และบริการของจีน แต่ข้อตกลงอื่นๆ ในการกระชับความร่วมมือให้แน่นแฟ้นขึ้นนั้นจะยังคงเดินหน้าต่อไป อาทิ การย้ายโรงงานของจีนไปยังบราซิลเป็นต้น

ขณะเดียวกันปิโตรบราสก็กำลังสนใจเข้ามาสำรวจน้ำมันในประเทศจีน โดยปัจจุบันบริษัทขายน้ำมัน 60,000 บาร์เรลต่อวันให้แก่จีน

อย่างไรก็ตาม ข้อตกลงครั้งนี้ไม่ได้ทำให้บริษัทจีนเข้าถือหุ้นในแหล่งน้ำมันบราซิลเลี่ยน หรือ บรรลุสัญญาให้บริการขุดเจาะน้ำมันที่สร้างกำไรมหาศาลอย่างที่คาดไว้ในตอนแรก แต่ภายใต้ข้อตกลงล่าสุด บราซิลก็ได้เสนอจะพิจารณาการใช้บริษัทขุดเจาะน้ำมันของบริษัทจีนมากขึ้น ซึ่งจะเป็นการลดบทบาทของบริษัทคู่แข่งอย่าง Schlumberger และ Halliburton ลง

ก่อนหน้านี้ จาง กั๋วเป่า ประธานคณะกรรมการพลังงานแห่งชาติจีนให้สัมภาษณ์ว่า บราซิลจะให้สัมปทานบ่อน้ำมัน 2 บ่อแก่ซิโนเปค โดยในเดือนกุมภาพันธ์ ปิโตรบราสได้เซ็นบันทึกความเข้าใจร่วมกัน (MOU) 2 ฉบับ และสัญญาซื้อขายน้ำมัน 60,000-100,000 บาร์เรลต่อวันให้แก่ยูนิเปค เอเชีย ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของซิโนเปค ซึ่งข้อตกลงข้างต้นนั้นเกิดขึ้นในช่วงที่ยักษ์น้ำมันนานาชาติกำลังกระหายอยากที่จะร่วมมือกับบริษัทน้ำมันของรัฐบาล เพื่อเพิ่มจำนวนน้ำมันในคลังสำรองของตัวเองให้มากยิ่งขึ้น

ทั้งนี้ วิกฤตเศรษฐกิจได้ผลักดันประเทศที่ขาดแคลนเงินทุนมาสู่อ้อมแขนของรัฐบาลปักกิ่งมากขึ้น โดยในช่วง 5 ปีข้างหน้า ปิโตรบราสต้องการเงินทุนมากถึง 174,000 ล้านเหรียญสหรัฐ เพื่อยกระดับบราซิลให้กลายเป็นประเทศผู้ผลิตน้ำมันชั้นนำของโลก แต่เนื่องจากวิกฤตการเงินโลกส่งผลกระทบอย่างหนักทำให้ประเทศจีนกลายเป็นหนึ่งในแหล่งเงินทุนที่เหลือเพียงน้อยนิดของบราซิล โดยเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา จีนแซงหน้าสหรัฐฯ กลายเป็นประเทศคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของบราซิล

โดยปีนี้บราซิลส่งออกสินค้า อาทิ แร่เหล็ก และถั่วเหลือง ไปยังจีนเพิ่มขึ้นร้อยละ 65 จากช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว มูลค่าเพิ่มจาก 3,400 ล้านเหรียญสหรัฐ เป็น 5,600 ล้านเหรียญสหรัฐ

บราซิลเสนอจีนลดบทบาทดอลล์

นอกจากบรรลุข้อตกลงข้างต้นแล้ว ลูอิซ อินาซิโอ ลูลา ดาซิลวา ประธานาธิบดีบราซิลยังวางแผนเดินหน้าคุยกับผู้นำมังกรถึงความเป็นไปได้ในการหลีกเลี่ยงการใช้เงินดอลลาร์สหรัฐในการซื้อขายระหว่างประเทศ โดยหันมาใช้เงินหยวนของจีนและเงินเรียลของบราซิลแทน เพื่อเป็นการลดต้นทุนของสองประเทศ

แนวความคิดของผู้นำบราซิลถูกถ่ายทอดอีกครั้งโดยเจ้าหน้าที่ธนาคารกลางบราซิลเมื่อวันอังคาร (19 พ.ค.) โดยเขากล่าวว่า ผู้ว่าการแบงก์ชาติของทั้งสองประเทศน่าจะได้พูดคุยและผลักดันข้อเสนอนี้ในไม่ช้า

อย่างไรก็ตาม หลังจากประธานาธิบดีลูลาได้พบปะกับประธานาธิบดี หู จิ่นเทา และนายกรัฐมนตรีเวิน เจียเป่าเมื่อวันอังคาร ซึ่งเป็นวันที่ 2 ของการเยือนจีน ทุกฝ่ายต่างปิดปากเงียบทิ้งเป็นปริศนาให้ขบคิดว่าจะมีการผลักดันประเด็นเงินหยวน-เรียลตามที่คาดหรือไม่

ด้านกลุ่มนักเศรษฐศาสตร์แสดงความคิดเห็นว่า แม้ว่าการนำเงินสกุลอื่นมาแข่งขันกับดอลลาร์เป็นเรื่องที่ค่อนข้างยาก แต่ไม่ได้หมายความว่า ข้อตกลงระหว่างจีนและบราซิลจะเกิดขึ้นช้าตามไปด้วย เมื่อดูจากท่าทีของจีนที่แสดงความไม่พอใจต่อสถานการณ์ของเงินดอลลาร์ และออกมาเรียกร้องให้ใช้เงินสกุลอื่นเป็นค่ามาตรฐานในระบบสำรองเงินตราแทนที่ดอลลาร์ของสหรัฐฯ ช่วงก่อนหน้านี้