จีนลุยยึดแหล่งน้ำมันทั่วโลก ใช้เงินกู้แลกน้ำมัน

เอเชียน วอล สตรีท เจอร์นัล – จีนเดินหน้ายึดแหล่งน้ำมันทั่วโลก ด้วยการเสนอเงินกู้ให้แก่รัฐบาลชาติต่างๆพัฒนาและผลิตน้ำมันเพื่อแลกเปลี่ยนกับโครงการสำรวจน้ำมันและการส่งน้ำมันป้อนจีน ล่าสุด จีนได้ทำสัญญาปล่อยกู้ให้แก่รัฐบาลคาซัคสถานนับหมื่นล้านเหรียญสหรัฐฯ เพื่อแลกผลประโยชน์น้ำมัน

ในปีนี้รัฐบาลจีนได้ทำสัญญาทำนองเดียวกันกับประเทศผู้ผลิตน้ำมันอื่นๆ อย่างเช่น รัสเซีย บราซิล และเวเนซูเอลา โดยเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา รัฐบาลจีนได้ขยายวงเงินกู้มูลค่า 25,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ให้แก่บริษัท OAO Rosneft รัฐวิสาหกิจผู้ผลิตน้ำมันรายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย และ OAO Transneft ผู้ประกอบการท่อส่งน้ำมัน โดยมีข้อแลกเปลี่ยนคือรัสเซียจะต้องส่งน้ำมันให้แก่จีนวันละ 3 แสนบาร์เรล

โดยการขยายวงเงินกู้ของจีนในครั้งนี้ จะช่วยให้บริษัทน้ำมันของรัสเซียสามารถแข่งขันกับคู่แข่งรายสำคัญจากชาติตะวันตก ทั้งเอ็กซอน โมบิล, เชฟรอน และบีพี ได้

แหล่งข่าวซึ่งเป็นนายธนาคารที่เคยทำงานกับบริษัทน้ำมันของจีน เปิดเผยว่า ความจริงแล้ว รัฐบาลจีนต้องการที่จะลงทุนเพื่อให้บริษัทน้ำมันจากจีนได้เป็นเจ้าของโดยตรงเหนือแหล่งทรัพยากรนั้น แต่เมื่อทำเช่นนั้นไม่ได้ จึงหันมาขยายสินเชื่อแก่บริษัทน้ำมันแห่งชาติในต่างประเทศ เพื่อที่บริษัทน้ำมันจากจีนจะได้สิทธิพิเศษในโครงการสำรวจน้ำมันที่จะเกิดขึ้นในอนาคต และเพื่อเป็นการประกันว่าจีนจะมีแหล่งป้อนน้ำมันในยามที่ต้องการ

สัญญาระหว่างจีนและคาซัคสถานที่เพิ่งเปิดเผยออกมาเมื่อวันศุกร์ (17 เม.ย.) ระบุว่า การปิโตรเลียมแห่งชาติจีน (China National Petroleum Corp-CNPC) และรัฐวิสหากิจผู้ผลิตน้ำมันของคาซัคสถาน KazMunaiGas จะร่วมกันซื้อหุ้นของบริษัทน้ำมันคาซัคสถาน MangistauMunaiGas ที่อยู่ในมือของบริษัทเซ็นทรัล เอเชีย ปิโตรเลียม ของอินโดนีเซีย

อีกส่วนหนึ่งของสัญญายังระบุว่า การปิโตรเลียมแห่งชาติจีน จะได้รับสิทธิพิเศษในโครงการที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพื่อแลกกับการขยายวงเงินกู้จำนวน 5 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ที่การปิโตรเลียมของจีนปล่อยให้แก่ KazMunaiGas นอกจากนี้ ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าของจีนยังจะปล่อยกู้ให้แก่ธนาคารพัฒนาของคาซัคสถานอีก 5 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ เพื่อใช้ลงทุนในระบบสาธารณูปโภค

แต่ก็ใช่ว่าความพยายามครอบครองบริษัทผลิตน้ำมันของจีนจะสัมฤทธิ์ผลเสมอไป โดยในปี 2548 บริษัท Cnooc จากจีนต้องประสบความล้มเหลวในการประมูลซื้อบริษัทยูโนแคลในแคลิฟอร์เนีย เมื่อสภาสูงแห่งสหรัฐฯ แสดงความวิตกกังวลต่อสัญญาทางธุรกิจ ทำให้ประธานบริษัท Cnooc นายฝู เฉิงอี้ว์ ได้ออกมาระบุว่าทางบริษัทต้องระมัดระวังอย่างมากในการเข้าไปถือสิทธิ์เหนือบริษัทน้ำมันในต่างประเทศ เพราะจะมีปัญหาการกีดกันทางการค้า

การที่รัฐบาลจีนเป็นเจ้าของทั้งธนาคารและบริษัทน้ำมัน ทำให้จีนสามารถใช้เงินเพื่อแลกเปลี่ยนกับความมั่นคงด้านทรัพยากรพลังงานได้ โดยการสนับสนุนด้านการเงินแก่ชาติที่มีแหล่งพลังงาน โดยมีธนาคารนโยบาย 2 แห่งคือ ธนาคารเพื่อการพัฒนาของจีน และธนาคารเพื่อการส่งออกและน้ำเข้าของจีน เป็นเสาหลักปล่อยกู้

โดยเฉพาะธนาคารเพื่อการพัฒนาของจีน (China Development Bank) นั้นถือเป็นศูนย์รวมของสัญญาหลายๆ ฉบับ เพราะนอกจากจะปล่อยเงินกู้ให้แก่รัฐวิสหากิจน้ำมันของรัสเซียจำนวน 25,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ แล้ว ยังมีการปล่อยเงินกู้จำนวน 1 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐฯ ให้แก่ Petrobras บริษัทผลิตน้ำมันของบราซิล เพื่อใช้ในแผนการลงทุนที่ Petrobras คาดว่าจะต้องใช้เงินลงทุนทั้งสิ้น 174,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ

โดยแผนการปล่อยกู้ให้แก่บราซิลนั้น คาดว่าจะได้ข้อสรุปในช่วงที่ประธานาธิบดีลูอิส อินาซิโอ ลูลา ดา ซิลวา เดินทางมาเยือนจีนในเดือนพฤษภาคมที่จะถึงนี้