ต้นกำเนิดเทศกาลจีน

หนังสือเล่มนี้แม้จะเป็นหนังสือการ์ตูนชุดความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมจีน ทว่า แฝงไว้ด้วยความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับวัฒนธรรมจีน เริ่มตั้งแต่ ‘คำนำ’ ที่เขียนโดย Dr.Lee Cheuk Yin แห่งภาควิชาภาษาจีน มหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์เลยทีเดียว

ด้วยคำถามที่ว่า ขนบ ธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อันเป็นที่มา “เทศกาล” นั้นมีอะไรเป็นตัวกำหนด? เทศกาลช็อปปิ้งตามห้างสรรพสินค้า หรือ เทศกาลท่องเที่ยวที่ศูนย์ประชุมต่างๆ หรือ เทศกาลกินผลไม้ตามจังหวัดต่างๆในเมืองไทย ที่ยืมภาษาฝรั่งมาใช้กันเกร่อว่า “Festival” ถือเป็น “เทศกาล” ในความหมายดั้งเดิมหรือไม่?

คำตอบสำหรับคำถามนี้ Dr.Lee ระบุไว้ว่า “เทศกาลเกิดขึ้นเมื่อมนุษย์อาศัยอยู่รวมกันเป็นกลุ่มในสังคมและยอมรับขนบธรรมเนียมที่แน่นอนผ่านทางการปฏิบัติที่เหมือนกัน ในช่วงเริ่มต้นกิจกรรมการเฉลิมฉลองถูกกำหนดขึ้นตามความปรารถนาของผู้คน และสะท้อนความต้องการทางด้านจิตใจของพวกเขา เมื่อเวลาผ่านไป ข้อตกลงร่วมกันได้ถูกก่อร่างขึ้น ซึ่งก่อให้เกิดเป็นธรรมเนียมเฉพาะตัวที่มีเอกลักษณ์ โดยภาพรวมของเทศกาลก็คือโฉมหน้าทางวัฒนธรรมที่มีความซับซ้อน อันประกอบด้วยตำนาน ความเชื่อ ความโน้มเอียงทางด้านจิตใจ และขนบธรรมเนียมของผู้คน ดังนั้น หนทางที่ดีเลิศในการทำความเข้าใจวัฒนธรรมของชาติใดนั้นก็คือ การศึกษาเทศกาลประเพณีของชาตินั้นนั่นเอง”

สำหรับเทศกาลประเพณีของชาวจีนนั้นถูกแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่คือ
1. เทศกาลตามฤดูกาล เช่น เทศกาลตรุษจีน (春节)
2. เทศกาลทางประวัติศาสตร์หรือตำนาน เช่น เทศกาลตวนอู่ (เทศกาลกินบ๊ะจ่าง; 端午节)
3. เทศกาลทางศาสนา เช่น เทศกาลจงหยวน (中元节)

หนังสือต้นกำเนิดเทศกาลจีน แบ่งออกเป็น 10 บทใหญ่ 1 ภาคผนวก คือ เทศกาลปีใหม่ เทศกาลโคมไฟ-เทศกาลหยวนเซียว เทศกาลหานสือ เทศกาลเชงเม้ง-เทศกาลชิงหมิง เทศกาลตวนอู่-เทศกาลเรือมังกร วันแห่งความรักของชาวจีน เทศกาลจงหยวน เทศกาลไหว้พระจันทร์ เทศกาลฉงหยาง และ เทศกาลตงจื้อ ส่วนภาคผนวกนั้นเป็น ปฏิทินวันของเทศกาลสำคัญของจีนในช่วง 10 ปี ตั้งแต่ปี พ.ศ.2547-2556 (ค.ศ.2004-2013)

นอกจากนี้ในแต่ละบทจะมีการแยกเนื้อหาย่อยลงไปอีก เช่น ในบทเทศกาลตรุษจีน ก็จะมีตำนานของ การจุดประทัด ต้นกำเนิดขนมเข่ง ต้นกำเนิดเกี๊ยว ฯลฯ ซึ่งทั้งหมดนี้ถูกถ่ายทอดผ่านรูปแบบของการ์ตูนสอดแทรกด้วยเรื่องราวที่เป็นสาระสำคัญ และ เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อ่าน เช่น มีการสอนวิธีการทำเกี๊ยวน้ำแบบจีน วิธีทำบัวลอย (หยวนเซียว) วิธีทำบ๊ะจ่าง วิธีทำขนมไหว้พระจันทร์

จุดเด่นของหนังสือเล่มนี้ก็คือ ทำให้ผู้อ่านไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ ไม่รู้สึกเบื่อหน่าย นอกจากนี้ด้วยความที่ผู้เขียนเป็นชาวสิงคโปร์ ทำให้ในบางบทมีการสอดแทรกประเพณีของชาวสิงคโปร์เชื้อสายจีนเข้าไปด้วย

รายละเอียดหนังสือ
ชื่อหนังสือ ต้นกำเนิดเทศกาลจีน
สำนักพิมพ์ สุขภาพใจ
ผู้เขียน Katherine Goh Pei ki (แคทเทอรีน โกห์ ไป กิ) เขียน ฟู่ ชุนเจียง วาดภาพประกอบ
ผู้แปล ภัทราพร จงแจ่ม
ISBN 978-974-409-914-3
พิมพ์ครั้งแรก พฤษภาคม 2551
ราคา 150 บาท

หมายเหตุ : หน่วยงาน/บุคคลใดที่ต้องการแบ่งปันความรู้เกี่ยวกับจีนในรูปแบบหนังสือ สามารถส่งหนังสือมาได้ที่ “โต๊ะจีน หนังสือพิมพ์ผู้จัดการรายวัน 102/1 ถ.พระอาทิตย์ แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200” กรุณาวงเล็บด้วยว่า “(คอลัมน์หิ้งหนังสือ)”