บุชออกโรงปกป้องทิเบต โทรศัพท์เตือนจีนเสียงกร้าว

เอเจนซี – ผู้นำสหรัฐฯ เพิ่งกระดิกตัว ประท้วงผู้นำจีนอย่างแข็งกร้าวเป็นครั้งแรกกรณีการปราบปรามผู้ประท้วงในทิเบต ด้านจีนยอมให้สื่อนอกเข้าดูเหตุการณ์ในกรุงลาซาแล้ว

หลังจากนิ่งเงียบมานานกว่า 2 สัปดาห์ นับตั้งแต่เกิดเหตุประท้วงต่อต้านการปกครองของจีนในทิเบตครั้งใหญ่ที่สุดในรอบเกือบ 20 ปี ในที่สุดเมื่อวันพุธ (26 มีนาคม) ประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุช แห่งสหรัฐฯ ก็ได้ออกมาประสานเสียงแสดงความวิตกกังวลร่วมกับบรรดาผู้นำชาติอื่น ๆ เป็นครั้งแรก

เขาเป็นฝ่ายต่อสายโทรศัพท์พูดคุยกับประธานาธิบดีหู จิ่นเทา โดยเรียกร้องอย่างหนักแน่นมากให้อีกฝ่ายตระหนักว่า จำเป็นต้องใช้ความอดกลั้น และรื้อฟื้นกระบวนการหารือ ซึ่งปัจจุบันชะงักงันไป ร่วมกับตัวแทนขององค์ทะไลลามะ ผู้นำจิตวิญญาณของทิเบต เพื่อแก้ไขปัญหาทั้งหลาย ที่เกิดขึ้น

ทำเนียบขาวระบุว่า บุชได้”กล่าวอย่างชัดเจนและตรงไปตรงมามาก” ซึ่งแทบไม่เกิดขึ้นบ่อยนัก ที่ประธานาธิบดีของชาติหนึ่งจะลุกขึ้นมาประท้วงประธานาธิบดีอีกชาติหนึ่งตรง ๆ เช่นนี้

ด้านผู้นำจีนชี้แจงการใช้กำลังปราบปรามว่า การประท้วงที่เกิดขึ้นในกรุงลาซาเมื่อวันที่ 14 มีนาคมนั้น เป็นการก่อจลาจลและอาชญากรรมรุนแรง

“ไม่มีรัฐบาลผู้รับผิดชอบชาติไหนจะนิ่งดูดายปล่อยให้อาชญากรรมรุนแรง ซึ่งละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง,ทำลายระเบียบในสังคม และเป็นอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินประชาชนเช่นนี้เกิดขึ้นต่อไปได้” หูโต้กลับ

พร้อมกับดักคอผู้นำสหรัฐฯ กรณีสหรัฐฯ ลอบขนส่งชนวนหัวรบนิวเคลียร์ไปยังไต้หวันในปี 2549 แต่เรื่องเพิ่งถูกเปิดโปงเมื่อสัปดาห์ก่อน ซึ่งบุชยอมรับว่ามีความผิดพลาดเกิดขึ้นจริง โดยจีนขอให้มีการสอบสวนเรื่องนี้

อย่างไรก็ตาม ผู้นำจีนก็สนองตอบข้อเรียกร้อง ที่ให้รื้อฟื้นการเจรจา แต่ได้เพิ่มเงื่อนไขให้องค์ทะไลลามะต้องปฏิบัติตามก่อนอีกข้อหนึ่งจากเงื่อนไขหลาย ๆ ข้อยาวเหยียด ที่จีนเคยระบุก่อนหน้า
“โดยเฉพาะอย่างยิ่ง (เขา) จะต้องยุติ …การดำเนินกิจกรรม อันเป็นการบ่อนทำลายการจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกที่กรุงปักกิ่ง”

จีนยอมให้นักข่าวต่างชาติเข้ากรุงลาซา

หลังจากวางหูโทรศัพท์จากทำเนียบขาว ในวันเดียวกัน จีนก็ได้แสดงท่าทีผ่อนปรน ตามข้อเรียกร้องของบุช ที่ขอให้นักการทูตและผู้สื่อข่าวเข้าไปในทิเบต อันเป็นสัญญาณว่าจีนสามารถควบคุมสถานการณ์ที่นั่นได้แล้ว

นักข่าวต่างชาติกลุ่มเล็ก ๆ นี้ มีนักข่าวเอพีรวมอยู่ด้วย โดยรัฐบาลจีนอนุญาตให้เข้าไปนาน 2 วัน นักข่าวได้มีโอกาสไปยังจตุรัสโปตาลาในกรุงลาซา ซึ่งอยู่เบื้องล่างพระราชวังโปตาลา อย่างไรก็ตาม ไม่มีโอกาสเข้าถึงจุดที่เกิดเหตุการณ์รุนแรง และร้านค้าที่ถูกเผาวอดวาย โดยเห็นได้ชัดว่ารัฐบาลจีนพยายามถ่วงเวลาการเดินทาง เช่น ขับรถบัสจากสนามบินไปยังกรุงลาซาช้ามาก โดยระยะทาง 40 ไมล์ ใช้เวลาถึง 90 นาที แม้นักข่าวขอให้เร่งความเร็วก็ตาม

นอกจากนั้น สำนักข่าวซินหัวของทางการจีนยังประกาศว่า มีผู้ประท้วงอีกกว่า 600 คนยอมเข้ามอบตัวกับตำรวจในกรุงลาซา และในมณฑลเสฉวนแล้ว พร้อมกับประกาศตามล่าผู้เกี่ยวข้องเหตุจลาจล 53 คน ด้านรัฐบาลพลัดถิ่นของทิเบตระบุว่า มีผู้เสียชีวิตจากการปราบปรามของจีนถึง 140 คน

คว่ำบาตรกีฬาโอลิมปิก

ผู้นำสหรัฐฯ ออกมากดดันจีน ก่อนหน้ามหกรรมโอลิมปิกกรุงปักกิ่งจะเปิดฉากขึ้นเพียงไม่กี่เดือน อย่างไรก็ตาม ทั้งสหรัฐฯ และอังกฤษปฏิเสธการคว่ำบาตร โดยประธานาธิบดีบุชระบุว่า เขาจะไปร่วมพิธีเปิดการแข่งขันในเดือนสิงหาคม เนื่องจากเป็นการแข่งขันกีฬา ไม่ใช่การเมือง

แต่ทางด้านประธานาธิบดี นิโกลาส์ ซาร์โกซี ของฝรั่งเศส ออกมาแสดงท่าทีว่า อาจคว่ำบาตรพิธีเปิดการแข่งขัน ขณะที่ประธานาธิบดีวัคลาฟ เคลาส์ ของสาธารณรัฐเช้กประกาศไม่ไปงานนี้อย่างแน่นอน