เอเจนซี - พญามังกรไขก๊อกตั้ง 5 “มหากระทรวง” และเป็นครั้งแรกที่ตั้งกระทรวงใหม่เพื่อพิทักษ์สิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะ อันเป็นความพยายามเพื่อปรับปรุงองค์กรรัฐและต่อสู้ปัญหาคอร์รัปชั่นให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ในการประชุมสภาผู้แทนประชาชน ได้มีการอนุมัติการจัดตั้งกระทรวงใหม่ 5 กระทรวงขึ้นมา อันได้แก่ กระทรวงอุตสาหกรรมและการสื่อสาร กระทรวงทรัพยากรมนุษย์และความมั่นคงสังคม กระทรวงพิทักษ์สิ่งแวดล้อม (ยกระดับขึ้นมาจากองค์กรพิทักษ์สิ่งแวดล้อม) กระทรวงโยธาเมือง-ชนบทและการเคหะ และ กระทรวงคมนาคม รวมทั้ง ปรับปรุงอัพเกรดกระทรวงสาธารณสุข ให้ทำหน้าที่ดูแลตรวจสอบความปลอดภัยของอาหารและยาด้วย โดยยุบรวมคณะกรรมการอาหารและยาเข้ามาไว้ด้วยกัน ทั้งนี้ที่ผ่านมาคณะกรรมการอาหารและยาถูกมองว่าเป็นองค์กรที่ไร้ประสิทธิภาพ และเต็มไปด้วยการคอร์รัปชั่น ดังจะเห็นได้จากข่าวนายเจิ้งเสี่ยวอี๋ว์ อดีตนายใหญ่อย.จีน ที่ถูกศาลตัดสินประหารชีวิต ฐานรับสินบนและคอร์รัปชั่น
นอกจากนี้ เพื่อเป็นการเสริมความเข้มแข็งของรัฐบาลในการบริหารจัดการภาคพลังงาน ยังได้มีการจัดตั้งคณะกรรมการด้านพลังงานแห่งชาติ ซึ่งเป็นองค์กรความร่วมมือและที่ปรึกษาระหว่างกระทรวง ภายใต้การควบคุมของคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติจีน (NDRC) โดยสำนักงานใหม่นี้จะรวมหน้าที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการภาคพลังงานของ NDRC, สำนักงานคณะทำงานองค์กรพลังงานแห่งชาติ และคณะกรรมการทางอุตสาหกรรม วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี เพื่อการป้องกันประเทศ ว่าด้วยการบริหารจัดการพลังงานนิวเคลียร์
โดยหน่วยงานใหม่ จะรับผิดชอบในการศึกษาและพัฒนากลยุทธ์ด้านพลังงานของประเทศ และประเมินแผนการพัฒนาและความมั่นคงด้านพลังงาน ส่วนคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติจีน ก็จะยุติหน้าที่ดูแลและตรวจสอบอุตสาหกรรมสำคัญบางประเภท หันมาโฟกัสการควบคุมเศรษฐกิจทั้งหมด
หัวเจี้ยนหมิน เลขาธิการใหญ่คณะรัฐมนตรีจีนเปิดเผยว่า การเปลี่ยนแปลงองค์กรรัฐนั้น เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อยกระดับรัฐบาลให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นและควบคุมมิให้นำอำนาจไปใช้ในทางที่ผิด “การบริหารจัดการและบริการสาธารณะของภาครัฐยังอ่อนแออยู่ โครงสร้างองค์กรภาครัฐยังไม่สมเหตุสมผลพอ อีกทั้งอำนาจในบางองค์กรยังมีลักษณะรวบอำนาจ และไม่มีการตรวจสอบ ทำให้ปัญหาคอร์รัปชั่นยังไม่หมดไปจากระบบ”
อย่างไรก็ตาม แม้แต่ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งเป็นที่ปรึกษาพรรคคอมมิวนิสต์เกี่ยวกับแผนดังกล่าว ยังแสดงทัศนะว่า การเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริงตามที่ทางการจีนต้องการนั้นจำเป็นต้องอยู่บนพื้นฐานของการปฏิรูปการเมืองเชิงลึก เพื่อสะท้อนให้เห็นว่าเจ้าหน้าที่ยึดถือผลประโยชน์ของส่วนรวมเป็นหลัก โดยหวังอี้ว์ข่าย จากสถาบันพัฒนบริหารศาสตร์แห่งชาติจีน ซึ่งเป็นหน่วยงานฝึกอบรมเจ้าหน้าที่รัฐ ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวพีเพิ้ลเดลี่ว่า “หากยังไม่มีการปฏิรูประบบการเมือง ก็เป็นเรื่องยากที่จะมีระบบ “มหากระทรวง” อย่างแท้จริง”
จากแผนปฏิรูปโครงสร้างองค์กรภาครัฐข้างต้น จะทำให้รัฐสภาจีนเหลือกระทรวงในควบคุมทั้งสิ้น 27 กระทรวงจากเดิม 28 กระทรวง ทั้งนี้ แผนการปรับโครงสร้างองค์กรภาครัฐครั้งนี้ นับเป็นครั้งที่ 6 ในรอบ 30 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่จีนตัดสินใจเปิดเสรีตลาด และสะท้อนให้เห็นถึงความยากลำบากของคณะผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีน ในการรักษาการปกครองภายใต้ระบบเศรษฐกิจทุนนิยม
ในการประชุมสภาผู้แทนประชาชน ได้มีการอนุมัติการจัดตั้งกระทรวงใหม่ 5 กระทรวงขึ้นมา อันได้แก่ กระทรวงอุตสาหกรรมและการสื่อสาร กระทรวงทรัพยากรมนุษย์และความมั่นคงสังคม กระทรวงพิทักษ์สิ่งแวดล้อม (ยกระดับขึ้นมาจากองค์กรพิทักษ์สิ่งแวดล้อม) กระทรวงโยธาเมือง-ชนบทและการเคหะ และ กระทรวงคมนาคม รวมทั้ง ปรับปรุงอัพเกรดกระทรวงสาธารณสุข ให้ทำหน้าที่ดูแลตรวจสอบความปลอดภัยของอาหารและยาด้วย โดยยุบรวมคณะกรรมการอาหารและยาเข้ามาไว้ด้วยกัน ทั้งนี้ที่ผ่านมาคณะกรรมการอาหารและยาถูกมองว่าเป็นองค์กรที่ไร้ประสิทธิภาพ และเต็มไปด้วยการคอร์รัปชั่น ดังจะเห็นได้จากข่าวนายเจิ้งเสี่ยวอี๋ว์ อดีตนายใหญ่อย.จีน ที่ถูกศาลตัดสินประหารชีวิต ฐานรับสินบนและคอร์รัปชั่น
นอกจากนี้ เพื่อเป็นการเสริมความเข้มแข็งของรัฐบาลในการบริหารจัดการภาคพลังงาน ยังได้มีการจัดตั้งคณะกรรมการด้านพลังงานแห่งชาติ ซึ่งเป็นองค์กรความร่วมมือและที่ปรึกษาระหว่างกระทรวง ภายใต้การควบคุมของคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติจีน (NDRC) โดยสำนักงานใหม่นี้จะรวมหน้าที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการภาคพลังงานของ NDRC, สำนักงานคณะทำงานองค์กรพลังงานแห่งชาติ และคณะกรรมการทางอุตสาหกรรม วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี เพื่อการป้องกันประเทศ ว่าด้วยการบริหารจัดการพลังงานนิวเคลียร์
โดยหน่วยงานใหม่ จะรับผิดชอบในการศึกษาและพัฒนากลยุทธ์ด้านพลังงานของประเทศ และประเมินแผนการพัฒนาและความมั่นคงด้านพลังงาน ส่วนคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติจีน ก็จะยุติหน้าที่ดูแลและตรวจสอบอุตสาหกรรมสำคัญบางประเภท หันมาโฟกัสการควบคุมเศรษฐกิจทั้งหมด
หัวเจี้ยนหมิน เลขาธิการใหญ่คณะรัฐมนตรีจีนเปิดเผยว่า การเปลี่ยนแปลงองค์กรรัฐนั้น เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อยกระดับรัฐบาลให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นและควบคุมมิให้นำอำนาจไปใช้ในทางที่ผิด “การบริหารจัดการและบริการสาธารณะของภาครัฐยังอ่อนแออยู่ โครงสร้างองค์กรภาครัฐยังไม่สมเหตุสมผลพอ อีกทั้งอำนาจในบางองค์กรยังมีลักษณะรวบอำนาจ และไม่มีการตรวจสอบ ทำให้ปัญหาคอร์รัปชั่นยังไม่หมดไปจากระบบ”
อย่างไรก็ตาม แม้แต่ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งเป็นที่ปรึกษาพรรคคอมมิวนิสต์เกี่ยวกับแผนดังกล่าว ยังแสดงทัศนะว่า การเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริงตามที่ทางการจีนต้องการนั้นจำเป็นต้องอยู่บนพื้นฐานของการปฏิรูปการเมืองเชิงลึก เพื่อสะท้อนให้เห็นว่าเจ้าหน้าที่ยึดถือผลประโยชน์ของส่วนรวมเป็นหลัก โดยหวังอี้ว์ข่าย จากสถาบันพัฒนบริหารศาสตร์แห่งชาติจีน ซึ่งเป็นหน่วยงานฝึกอบรมเจ้าหน้าที่รัฐ ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวพีเพิ้ลเดลี่ว่า “หากยังไม่มีการปฏิรูประบบการเมือง ก็เป็นเรื่องยากที่จะมีระบบ “มหากระทรวง” อย่างแท้จริง”
จากแผนปฏิรูปโครงสร้างองค์กรภาครัฐข้างต้น จะทำให้รัฐสภาจีนเหลือกระทรวงในควบคุมทั้งสิ้น 27 กระทรวงจากเดิม 28 กระทรวง ทั้งนี้ แผนการปรับโครงสร้างองค์กรภาครัฐครั้งนี้ นับเป็นครั้งที่ 6 ในรอบ 30 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่จีนตัดสินใจเปิดเสรีตลาด และสะท้อนให้เห็นถึงความยากลำบากของคณะผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีน ในการรักษาการปกครองภายใต้ระบบเศรษฐกิจทุนนิยม
