ใกล้วันตรุษจีนเข้ามาทุกที ลูกหลานชาวจีนก็พลอยได้ตื่นเต้น เพราะลุ้นไปกับซองอั่งเปาสีแดง ที่ผู้หลักผู้ใหญ่เตรียมไว้ให้เหมือนทุกปี แต่สำหรับลูกหลานจีนขนานแท้อย่าง ปุ๊ก-กฤตยา เลาหพงศ์ชนะ อาหมวยที่ผ่านวัยรับอั่งเปาไปแล้วพักใหญ่ เธอได้มาสะท้อนความหมายที่แท้จริงของวันตรุษจีน และเอ่ยถึงรากเหง้าวัฒนธรรมอันดีงาม ที่สืบทอดจากแผ่นดินใหญ่มาสู่ลูกหลานมังกรกลายพันธุ์ในเมืองไทย แม้ตรุษจีนปีนี้จะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เพราะขาดผู้ใหญ่อย่าง อากง อาม่า ไปแล้วก็ตาม
ในรั้วบ้านเดียวกันเป็นที่อาศัยของสมาชิก 5 ครอบครัว ที่แสนอบอุ่น สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นจีนโดยแท้ ที่ญาติพี่น้องอยู่รวมกันตั้งแต่เล็กจนโต มี อากง อาม่า เป็นศูนย์รวมจิตใจของลูกหลาน ณ บ้านหลังกลาง ย่านสุขุมวิท จึงเป็นแหล่งนัดพบสมาชิกครบทุกรุ่น ที่พร้อมซึมซับและถ่ายทอดวัฒนธรรมอันดีงามให้แก่กัน
วิถีจีนที่อยู่คู่ตัวเธอมาตลอด เห็นได้จาก ข้าวต้ม และ กับข้าวรสจืด อาทิ เกี้ยมฉ่าย เต้าหู้ยี้ ผัดผัก สาหร่าย ฯลฯ ที่ต้องเจอกันทุกเช้า และทานด้วยตะเกียบทุกวันจนกลายเป็นรื่องปกติ
“ต้องมีปลาทอดแน่ๆ มาเป็นตัว ไม่ทอดก็นึ่ง มีแกงจืด แล้วก็ผัดผัก3อย่างนี้ต้องมีทุกมื้อ ตั้งแต่เด็กจนโต คือ ไม่เคยกินต้มยำ พวกของรสจัด แทบจะไม่เคย จำได้ว่า ตอนไปเรียนเมืองนอก เพื่อนๆ ทำต้มยำ แกงเขียวหวาน แกงส้ม กินกัน เราก็ยังงงว่า อ้าว! เมนูพวกนี้ไม่ได้ไปกินกันตามร้านอาหารเหรอ กลายเป็นมาแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมไทย-จีน กันตอนนั้น” เล่าไประคนด้วยเสียงหัวเราะ เพราะไม่เคยรู้มาก่อนว่า วิถีจีนที่คุ้นเคยช่างแตกต่างจากบ้านอื่นอยู่เหมือนกัน
ธรรมเนียมจีนของบ้านเลาหพงศ์ชนะ หรือทายาท “แซ่เล้า” ตามภาษาจีนแต้จิ๋วนั้น ถูกสืบทอดอย่างเข้มข้นผ่านรูปแบบการใช้ชีวิต จากรุ่นอากง อาม่า ที่เริ่มสร้างเนื้อสร้างตัวด้วยการค้าขาย จนมาถึงรุ่นอาป๊าและอาเจ็ก ที่ช่วยกันทำธุรกิจเกี่ยวกับอุตสาหกรรมหนัก ด้วยความขยันขันแข็ง สาวปุ๊กเล่าว่า ตั้งแต่เล็กจนโตจะเป็นที่รู้กันว่า พี่เปิ้ล (อภิชา เลาหพงศ์ชนะ) และ พี่ป๊อป (วราวุธ เลาหพงศ์ชนะ) ซึ่งเป็นหลานสาวและหลานชายคนโต จะต้องนั่งร่วมโต๊ะกับผู้ใหญ่ คอยปรนนิบัติ ตักอาหารให้อากง อาม่า ส่วนพวกน้องๆ ก็รู้งานจะนั่งรวมกันอีกโต๊ะ รอให้ผู้ใหญ่อิ่มเสียก่อนถึงจะทานได้
เมื่อถึงงานมงคล ลูกหลานทุกคนต้องตื่นแต่เช้า ก็จะต้อง “ขั่งอี๊” หรือ ยกขนมบัวลอยสีชมพูให้ผู้ใหญ่รับประทาน ส่วนงานวันเกิดอากง อาม่า สิ่งที่ขาดไม่ได้คือ การยกเส้นหมี่ที่ยังไม่ผัดและห้ามตัดออกจากกันให้ท่านทั้งสอง เพื่ออวยพรให้อายุยืนยาวเหมือนเส้นขาวๆ ที่ไม่ขาดจากกัน จากนั้นลูกหลานทุกคนก็ต้องทานให้หมดตามประเพณี
สิ่งละอันพันละน้อยที่แทรกซึมอยู่ในชีวิตประจำวันของสาวปุ๊ก ล้วนสื่อได้ดีถึงความเป็นจีนในสายเลือด เช่น ชุดสีแดงที่ต้องมีติดตู้ไว้ตั้งแต่เด็ก เตรียมให้พร้อมก่อนวันตรุษจีน อีกทั้งคำอวยพรภาษาจีน ที่หากพูดได้คล่อง ผู้ใหญ่ทุกคนก็พากันยิ้มแก้มปริ ก่อนจะวางซองอั่งเปาไว้ให้ กลายเป็นเงินสะสมในบัญชีที่ยังเก็บออมจนถึงวันนี้
“พอโตขึ้น เงินอั่งเปาที่ได้ก็อาจเปลี่ยนเป็นสิ่งของไปบ้างแล้ว แต่มูลค่าของเงิน ก็คงเทียบไม่ได้กับการได้มาพบปะพี่น้อง ได้มานั่งกินข้าวพร้อมหน้าครั้งใหญ่ในรอบปี กล่าวอวยพร และไถ่ถามทุกข์สุขกัน”
ถึงจะเป็นลูกหลานจีนรุ่นใหม่เรียนจบนอก และเกิดมาในยุคที่ทางบ้านเริ่มมีฐานะแล้ว แต่คำสอนสไตล์คนจีน ที่ถูกปลูกฝังมาตั้งแต่เล็กๆ ว่าให้รู้จัก กตัญญูรู้คุณคน อ่อนน้อมถ่อมตน ประหยัดมัธยัสถ์ และ ขยันสู้งาน ก็เป็นคติประจำใจที่ติดตัวเธอมาตลอด และยิ่งเห็นได้ชัดว่าคำสอนเหล่านี้จำเป็นและมีคุณค่า เมื่อต้องพ้นจากธุรกิจครอบครัวและเริ่มออกไปทำงานนอกบ้าน
“ตั้งแต่เล็กจนโต ป๊าจะสอนตลอดว่า บ้านเราเป็นบ้านกลางๆ ไม่ใช่บ้านคนรวยนะ ฉะนั้น การศึกษาสำคัญที่สุด ต้องจำไว้ว่า มีเงินก็หมดได้ ไม่มีเงินก็สร้างได้ ทำให้เรายึดคำสอนตรงนี้ไว้ นำมาใช้เมื่อต้องไปทำงานที่อื่น ซึ่งทุกคนก็ต้องทำงานหนัก และรู้จักใช้เงินอย่างมีเหตุผล”
การเลี้ยงดูแบบจีน โดยเฉพาะ กับลูกสาว ที่ต้องเชื่อฟังผู้เป็นพ่อ ชนิดที่ ป๊าสั่งคำไหนต้องเป็นคำนั้น มีผลต่อไลฟ์สไตล์สาวปุ๊กอยู่พอตัว ยิ่งเป็นลูกสาวก็จะถูกเข้มงวดมากกว่าลูกชาย ถึงวันนี้จะต้องเข้าสังคมด้วยหน้าที่การงานในฐานะพีอาร์นาฬิกาแบรนด์บริเกต์ ทว่า อีกมุมหนึ่งของสาวคนนี้ ถือได้ว่าเธอเป็นอาหมวยเต็มขั้นก็ว่าได้ เพราะทุกเช้าวันอาทิตย์หากไม่ติดภารกิจที่ไหน เธอยังคงตื่นแต่เช้า นั่งทานข้าวต้มกับครอบครัว ชงชาให้ป๊า และใช้เวลาในวันว่าง ลุกขึ้นมาจัดบ้าน อยู่ติดบ้านตามสไตล์ลูกสาวคนจีนที่ถูกปลูกฝังกันมา
สำหรับปีนี้ บรรยากาศตรุษจีนอาจเปลี่ยนไปตามกาลเวลา แต่วัฒนธรรมจีนที่ติดตัวยังฝังแน่นไม่เคยจืดจาง เธอบอกว่า ทุกตรุษจีนเป็นช่วงเวลาทองที่ได้อยู่กับครอบครัว เพื่อซึมซับสิ่งดีงามจากผู้ใหญ่ที่มารวมตัวกัน ทั้งคำแนะนำดีๆ คำสอนและคำอวยพที่เป็นเหมือนยาวิเศษ ให้ลูกหลานจีนอยากสืบทอดธรรมเนียมดีๆ ให้คงอยู่ต่อไป
“ทุกอย่างมันมีประโยชน์หมดแหละ มีสิ่งดีๆ แฝงไว้หมดในความเป็นลูกคนจีน อยู่ที่ว่าเราจะพยายามหยิบมันออกมารึเปล่า บางคนอาจมองว่า ธรรมเนียมจีนที่มันยุ่งยาก เป็นเรื่องน่าเบื่อ แต่อยากให้ลองหันมามองสิ่งเดิมในมุมใหม่ ต้อนรับปีใหม่จีนที่กำลังจะเข้ามา”
