สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ หรือ GISTDA ก้าวสู่ความสำเร็จครั้งสำคัญในการประเมินการกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่ป่าไม้และเกษตรกรรม ด้วยการใช้ข้อมูลภาพถ่ายจากดาวเทียมร่วมกับเทคโนโลยี AI และแบบจำลอง Machine Learning ซึ่งจะช่วยยกระดับมาตรฐานการประเมินคาร์บอนเครดิตของประเทศให้ สะดวก รวดเร็ว แม่นยำ
และมีต้นทุนที่ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ สำหรับการประเมินในพื้นที่ป่า 4 ประเภท และ 1 พืชเกษตร ได้แก่ ป่าดิบเขา ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าชายเลน และสวนยางพารา โดยถือเป็นก้าวสำคัญในการสร้างมาตรฐานกลางที่ภาคส่วนต่าง ๆ สามารถนำไปใช้ได้ทันทีทั้งในระดับชุมชน ภาคธุรกิจ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
ดร.ปกรณ์ อาภาพันธุ์ ผู้อำนวยการ GISTDA เปิดเผยว่า “ในอดีตการประเมินคาร์บอนเครดิตในพื้นที่กว้างใหญ่ต้องใช้แรงงานคนจำนวนมาก ใช้เวลานาน และมีต้นทุนสูง ทำให้โครงการขนาดเล็กไม่คุ้มค่าในการพัฒนา แต่ด้วยวิวัฒนาการและความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยีอวกาศ การนำภาพถ่ายจากดาวเทียมจากใช้ประโยชน์ร่วมกับการวิเคราะห์ด้วย AI ทำให้เราสามารถประเมินคาร์บอนทั้งระบบได้รวดเร็วขึ้น มีความแม่นยำ และน่าเชื่อถือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสามารถลดต้นทุนและระยะเวลาในการประเมินลงอย่างมาก” ด้วยเหตุนี้เอง GISTDA จึงได้นำเสนอ อบก. ถึงการทำระเบียบวิธีการประเมินใหม่ ซึ่งนอกจากจะใช้ข้อมูลภาพถ่ายจากดาวเทียมร่วมกับ AI แล้ว เรายังใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีใหม่ ๆ รวมถึงแบบจำลองที่เป็น Machine Learning มาช่วยประเมินการกักเก็บคาร์บอนตั้งแต่ขึ้นทะเบียนโครงการจนสามารถประเมินได้อย่างต่อเนื่องในแต่ละปี นอกจากนี้ เรายังอยู่ระหว่างการพัฒนาแพลตฟอร์มที่เรียกว่า “Carbon Atlas” ซึ่งจะเป็นระบบ One Stop Service ที่ให้ผู้ใช้งานสามารถวาดแปลงที่ดินผ่านคอมพิวเตอร์หรือมือถือเพื่อขอขึ้นทะเบียน ประเมิน และจำหน่ายคาร์บอนเครดิตได้ในที่เดียว ซึ่งจะช่วยอำนวยความสะดวกให้กับผู้ใช้งานเป็นอย่างมาก และยังเสียค่าใช้จ่ายในการประเมินที่ถูกลงกว่าเดิมอีกด้วย โดยคาดว่าจะพร้อมให้บริการในเดือนกันยายน 2568
ทั้งนี้ การใช้ข้อมูลภาพถ่ายจากดาวเทียมร่วมกับเทคโนโลยี AI และแบบจำลอง Machine Learning เพื่อการประเมินคาร์บอนเครดิตในพื้นที่ป่าไม้และเกษตรกรรมครั้งนี้ สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของ GISTDA ในฐานะผู้นำด้านเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ ที่สามารถสร้างเครื่องมือและระบบมาตรฐานที่เปิดกว้างให้กับทุกภาคส่วน ตอบโจทย์ทั้งการลดก๊าซเรือนกระจกและการเติบโตของตลาดคาร์บอนเครดิตในประเทศอย่างยั่งยืน
