กรมการค้าต่างประเทศสรุปยอดการค้าชายแดนและผ่านแดนปี 66 ทำได้มูลค่า 1,742,808 ล้านบาท ลดลง 2.6% เป็นไปทิศทางเดียวกันกับการส่งออกภาพรวมที่ลดลง และมีสาเหตุจากเศรษฐกิจ สปป.ลาว ชะลอตัว เมียนมาสู้รบ และกัมพูชา กำลังบริโภคยังไม่ฟื้นตัวดี แต่ยอดการค้าผ่านแดนไปจีนพุ่งกระฉูดถึง 44.09% ส่งออกทุเรียนสด นำโด่ง มูลค่ากว่า 9 หมื่นล้านบาท เพิ่ม 81.7%
นายรณรงค์ พูลพิพัฒน์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า การค้าชายแดนและการค้าผ่านแดน ทั้งปี 2566 (ม.ค.-ธ.ค.) มีมูลค่า 1,742,808 ล้านบาท ลดลง 2.6% แบ่งเป็นการส่งออกมูลค่า 980,729 ล้านบาท ลดลง 4.6% ซึ่งเป็นไปทิศทางเดียวกันกับการส่งออกภาพรวม ที่ขยายตัวลดลง และการนำเข้ามูลค่า 762,079 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 0.2% โดยไทยได้ดุลการค้า 218,650 ล้านบาท และเมื่อแยกเป็นการค้าชายแดนกับ 4 ประเทศ มาเลเซีย สปป.ลาว กัมพูชา และเมียนมา มีมูลค่าการค้ารวม 929,730 ล้านบาท ลดลง 12.06% แบ่งเป็นการส่งออก 580,100 ล้านบาท ลดลง 10.38% การนำเข้า 349,630 ล้านบาท ลดลง 14.72% ได้ดุลการค้า 230,471 ล้านบาท
ทั้งนี้ มาเลเซียเป็นประเทศคู่ค้าชายแดนอันดับ 1 ของไทย มีมูลค่าการค้ารวม 287,155 ล้านบาท ลด 14.57% รองลงมา ได้แก่ สปป.ลาว 260,512 ล้านบาท เพิ่ม 0.18% เมียนมา 220,327 ล้านบาท ลด 16.46% และกัมพูชา 161,736 ล้านบาท ลด 18.05% โดยสินค้าส่งออกชายแดนสำคัญในปี 2566 ได้แก่ น้ำมันดีเซล 40,143 ล้านบาท น้ำมันสำเร็จรูปอื่น ๆ 19,672 ล้านบาท และเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ อื่น ๆ 15,120 ล้านบาท และด่านศุลกากรที่มีมูลค่าการค้าชายแดนสูงสุด ได้แก่ ด่านศุลกากรสะเดา 226,254 ล้านบาท รองลงมาด่านศุลกากรแม่สอด และด่านศุลกากรอรัญประเทศ มีมูลค่าการค้า 106,835 ล้านบาท และ 97,185 ล้านบาท ตามลำดับ
ด้านการค้าผ่านแดนไปประเทศที่ 3 ทั้งปี 2566 มีมูลค่า 813,078 ล้านบาท เพิ่ม 11.22% แยกเป็นการส่งออก 400,629 ล้านบาท เพิ่ม 5.3% และการนำเข้า 412,449 ล้านบาท เพิ่ม 17.7% โดยจีนเป็นคู่ค้าผ่านแดนอันดับ 1 ในปี 2566 มีมูลค่าการค้า 423,116 ล้านบาท เพิ่ม 44.09% รองลงมาสิงคโปร์ 106,676 ล้านบาท ลด 11.85% เวียดนาม 70,138 ล้านบาท ลด 13.15% และประเทศอื่น ๆ 213,147 ล้านบาท ลด 9.55% โดยสินค้าส่งออกผ่านแดนสำคัญในปี 2566 ได้แก่ ทุเรียนสด 93,692 ล้านบาท ฮาร์ด ดิสก์ ไดรฟ์ 77,685 ล้านบาท และยางแท่ง TSNR 28,280 ล้านบาท และด่านศุลกากรที่มีมูลค่าการค้าผ่านแดนสูงสุด ได้แก่ ด่านศุลกากรมุกดาหาร 286,425 ล้านบาท ด่านศุลกากรสะเดา 207,944 ล้านบาท และด่านศุลกากรนครพนม 95,392 ล้านบาท
นายรณรงค์กล่าวว่า ภาพรวมการค้าชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้านในปี 2566 ที่ชะลอตัว มาจากสถานการณ์ภายในประเทศที่เปราะบางของประเทศเพื่อนบ้าน โดย สปป.ลาว อัตราเงินเฟ้อสูงและค่าเงินกีบยังคงอ่อนค่าอย่างต่อเนื่อง สถานการณ์การสู้รบในเมียนมา ความต้องการบริโภคในประเทศของกัมพูชาที่ยังไม่ฟื้นตัวอย่างเต็มที่ แต่ด้านการค้าผ่านแดนของไทยกลับมาขยายตัวอีกครั้ง ทั้งมูลค่าการค้ารวมและการส่งออก โดยเฉพาะการค้าผ่านแดนไปจีน ซึ่งคิดเป็นสัดส่วน 52% ของการค้าผ่านแดนของไทย โดยสินค้าส่งออกสำคัญที่ขยายตัวสูง เช่น ทุเรียนสด 93,664 ล้านบาท เพิ่ม 81.7% ฮาร์ด ดิสก์ ไดรฟ์ 26,975 ล้านบาท เพิ่ม 41.8% และไม้แปรรูป 19,187 ล้านบาท เพิ่ม 49.9% โดยด่านศุลกากรสำคัญในการส่งออกทุเรียนสดไปจีน ได้แก่ ด่านศุลกากรมุกดาหาร นครพนม และเชียงของ ในขณะที่ ฮาร์ด ดิสก์ ไดรฟ์ ส่งออกผ่านด่านศุลกากรมุกดาหาร และไม้แปรรูป ส่งออกผ่านด่านศุลกากรสะเดา และปาดังเบซาร์
ส่วนปี 2567 กรมจะเดินหน้าจัดตั้งศูนย์บริการค้าชายแดนแบบเบ็ดเสร็จจุดเดียว (One Stop Service : OSS) และการเชื่อมโยงเอกสารส่งออก–นำเข้าผ่านระบบ National Single Window (NSW) อย่างต่อเนื่อง เพื่ออำนวยความสะดวกด้านการค้าชายแดน ผ่านแดนแบบครบวงจร ซึ่งในปี 2566 สามารถเปิดให้บริการศูนย์ OSS ได้แล้วใน 8 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย ตาก ตราด สงขลา หนองคาย นครพนม มุกดาหาร และอุดรธานี และยังมีแผนที่จะเดินทางไปพบผู้บริหารระดับสูงของ สปป.ลาว เพื่อหารือแนวทางการแก้ไขปัญหาอุปสรรคการค้าชายแดนระหว่างไทยและ สปป.ลาว และประเทศอื่น ๆ รวมทั้งจัดกิจกรรมส่งเสริมการค้าชายแดนในรูปแบบต่าง ๆ