สศท.3 สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงผลติดตาม ‘กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะเขือเทศตำบลพานพร้าว’ จ.หนองคาย มีเน้นรวมกลุ่มเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิต
เมื่อวันที่ 6 มิ.ย. นางสาวอุษา โทณผลิน ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 3 อุดรธานี (สศท.3) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงผลการดำเนินงานของ “กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะเขือเทศตำบลพานพร้าว” ตำบลพานพร้าว อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย ซึ่งเกิดจากการรวมกลุ่มภายใต้การขับเคลื่อนโครงการนำร่องพัฒนาเกษตรแม่นยำสู่ธุรกิจเกษตรอุตสาหกรรม 2 ล้านไร่ ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เริ่มดำเนินการโครงการปี 2564-2566 ซึ่งหลังจากการเข้าร่วมโครงการเกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิต มีผลผลิตต่อหน่วยเพิ่มขึ้น ผลผลิตมีคุณภาพได้มาตรฐาน สอดคล้องกับความต้องการของตลาด ภายใต้การบูรณาการของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน
จากการติดตามกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะเขือเทศตำบลพานพร้าว ปัจจุบันมีพื้นที่ปลูกมะเขือเทศโรงงาน 83 ไร่ มีสมาชิกเกษตรกร 35 ราย โดยมีนายฉัตรชัย วงค์แก่น เป็นประธานกลุ่ม ซึ่งจากการที่เกษตรกรรวมกลุ่มแปลงใหญ่ภายใต้การดำเนินโครงการนำร่องพัฒนาเกษตรแม่นยำสู่ธุรกิจเกษตรอุตสาหกรรม 2 ล้านไร่ พบว่าเกษตรกรได้รับการถ่ายทอดความรู้ในการผลิตมะเขือเทศจากทั้งภาครัฐและเอกชน มีแหล่งจำหน่ายผลผลิตและมีการกำหนดราคาที่แน่นอนภายใต้ระบบการเกษตรแบบพันธสัญญา ทั้งนี้ จากการดำเนินงานในช่วงที่ผ่านมากลุ่มแปลงใหญ่ได้มีการพัฒนาคุณภาพในด้านที่สำคัญ คือ ด้านการลดต้นทุนการผลิตและการเพิ่มผลผลิต เกษตรกรใช้พันธุ์ปลูกที่ดี มีการใช้ระบบน้ำพุ่ง/น้ำหยดในแปลงปลูก เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การควบคุมโรค/ศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน (IPM) การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การใช้โดรนพ่นสารป้องกันกำจัดศัตรูพืช/การตัดแต่งกิ่งให้ผลผลิตทยอยออก และใช้แรงงานในครัวเรือนทดแทนการจ้างแรงงาน ส่งผลให้สามารถลดต้นทุนการผลผลิตเหลือเพียง 19,280 บาท/ไร่/ปี จากเดิมก่อนรวมกลุ่มแปลงใหญ่ ที่มีต้นทุนเฉลี่ย 24,000 บาท/ไร่/ปี หรือลดลงร้อยละ 20 และผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้นเฉลี่ย 8,000 กิโลกรัม/ไร่ จากเดิมมีผลผลิตเฉลี่ย 6,800 กิโลกรัม/ไร่ หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 20 ด้านการพัฒนาคุณภาพผลผลิต มีการเข้ารับการอบรมและศึกษาดูงานการผลิตมะเขือเทศ ตามมาตรฐาน GAP จากศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรหนองคาย เพื่อผลักดันให้สมาชิกแปลงใหญ่ผ่านมาตรฐานการผลิตพืช ด้านการตลาด มีตลาดรับซื้อที่แน่นอน โดยมีการรับซื้อผลผลิตผ่านระบบเกษตรพันธสัญญากับบริษัท ศรีเชียงใหม่อุตสาหกรรม จำกัด และมีการพัฒนาการแปรรูปสินค้าเพื่อเพิ่มมูลค่า และด้านการบริหารจัดการกลุ่ม เน้นการวางแผนการผลิตให้มีกิจกรรมตลอดทั้งปี รวมถึงกลุ่มแปลงใหญ่ยังมีแนวคิดที่จะขยายผลสู่การเป็นวิสาหกิจชุมชนและนิติบุคคล
สำหรับปี 2565 กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่มะเขือเทศตำบลพานพร้าวคาดว่ามีผลผลิตรวม 273 ตัน แบ่งเป็น ผลผลิต จำนวน 216 ตัน หรือร้อยละ 79 ส่งจำหน่ายบริษัทศรีเชียงใหม่อุตสาหกรรม จำกัด อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย ราคาที่บริษัทรับซื้อจะขึ้นอยู่กับคุณภาพของผลผลิต มีราคาประกันรับซื้อไม่ต่ำกว่า 2 บาท/กิโลกรัม ซึ่งเป็นราคาที่บริษัทได้ทำสัญญาไว้กับเกษตรกรล่วงหน้าแล้ว และผลผลิตอีกจำนวน 57 ตัน หรือร้อยละ 21 ส่งจำหน่ายเป็นมะเขือเทศบริโภคสดให้แก่พ่อค้าทั่วไป โดยราคาเฉลี่ย ณ เดือนเมษายน 2565 ผลเขียว ราคา 5 บาท/กิโลกรัม ผลแดง ราคา 2.50 บาท/กิโลกรัม
นอกจากนี้ จังหวัดหนองคายซึ่งเป็นแหล่งผลิตสำคัญของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้มีส่วนร่วมกับสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) และบริษัทศรีเชียงใหม่อุตสาหกรรม จำกัด ได้ดำเนินการโครงการในพื้นที่นำร่องภายใต้ชื่อโครงการพัฒนาระบบการรับรองผลิตภัณฑ์รูปแบบใหม่ โดยการประยุกต์ใช้ระบบการประเมินผู้ส่งมอบ (Supplier audit) เพื่อพัฒนาศักยภาพผู้ผลิตเข้าสู่ระบบรับรองผลิตภัณฑ์มาตรฐานสินค้าเกษตรปลอดภัย ภายใต้เครือข่ายสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ดำเนินโครงการในพื้นที่นำร่อง ได้แก่ บริษัท ศรีเชียงใหม่อุตสาหกรรม จำกัด และชนิดสินค้าผลิตภัณฑ์นำร่อง ได้แก่ มะเขือเทศ ทั้งนี้ จะดำเนินการให้การรับรองมาตรฐานให้แก่เกษตรกรที่เป็นสมาชิกกลุ่มแปลงใหญ่เป็นลำดับแรก
“ขอเชิญชวนให้เกษตรกรที่สนใจและสามารถรวมกลุ่มเพื่อปลูกมะเขือเทศส่งเข้าโรงงาน หรือเป็นเกษตรกรเครือข่ายของบริษัทผู้รับซื้อผลผลิตที่จะขึ้นทะเบียนรวมเป็นแปลงใหญ่ภายใต้โครงการที่อยู่ในจังหวัดหนองคาย สมัครเข้าร่วมโครงการ โดยสามารถติดต่อ คุณสิริณัฏฐ์ รักษ์เมือง หัวหน้ากลุ่มยุทธศาสตร์พัฒนาการเกษตร สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดหนองคาย โทร. 0-4242-2841 หรือที่สำนักงานเกษตรจังหวัดหนองคาย และสำนักงานเกษตรอำเภอทุกอำเภอ นอกจากนี้ยังสามารถติดต่อรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่บริษัท ศรีเชียงใหม่อุตสาหกรรม จำกัด 99/1 ถนนมิ่งเมือง ตำบลพานพร้าว อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย 43130 หรือ โทร. 0-4245-1410” ผู้อำนวยการ สศท.3 กล่าวทิ้งท้าย
