“ศูนย์การเรียนรู้แปลงขยะเป็นพลังงาน” ต้นแบบแหล่งเรียนรู้ด้านพลังงานขยะชุมชน

GPSC ตั้ง “ศูนย์การเรียนรู้แปลงขยะเป็นพลังงาน” ที่ จ.ระยอง ด้วยงบกว่า 12 ล้าน หวังเป็นต้นแบบแหล่งเรียนรู้ด้านพลังงานขยะชุมชนที่ทันสมัยในภาคตะวันออก

การจัดการขยะชุมชนด้วยการเปลี่ยนสิ่งปฏิกูลเป็นพลังงานไฟฟ้าผ่าน “โรงไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงขยะ” ที่ บริษัท โกลบอล เพาเวอร์ ซินเนอร์ยี่ จำกัด (มหาชน) (GPSC) ได้สร้างขึ้นโดยความร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง (อบจ.ระยอง) ในการขนส่งขยะราว 1,000-1,200 ตัน/วัน เข้าสู่โรงงาน เพื่อสร้างมูลค่าจนกลายเป็น “โครงการต้นแบบเพื่อการบริหารการจัดการขยะแบบครบวงจรแห่งแรก” ในพื้นที่ จ.ระยอง ถือเป็นความพยายามที่น่าสนใจในการกำจัดขยะมูลฝอยที่นับวันยิ่งมีเพิ่มมากขึ้น แต่สิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือ กระบวนการสร้างองค์ความรู้ ความเข้าใจ ให้แก่ชุมชนได้รับทราบ

GPSC จึงได้ก่อตั้ง “ศูนย์การเรียนรู้แปลงขยะเป็นพลังงาน” (GPSC Waste to Energy Learning Center) ซึ่งอยู่ในอาคารคัดแยกขยะของโรงไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงขยะ ต.น้ำคอก อ.เมือง จ.ระยอง เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการจัดการขยะประเภทต่างๆ ในการสื่อสารผ่านระบบดิจิทัล ตั้งแต่การคัดแยกขยะ, รีไซเคิล, การพัฒนาเชื้อเพลิงจาก RDF (Refuse Derived Fuel) จนไปสู่กระบวนการผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิง RDF รวมทั้งยังได้มองเห็นการปฏิบัติงานจริงในการคัดแยกขยะก่อนนำไปผลิตเป็นเชื้อเพลิง ด้วยงบประมาณการก่อสร้างมากกว่า 12 ล้านบาท


นายศิริเมธ ลี้ภากรณ์ ประธานเจ้าหน้าที่ปฏิบัติการ บริษัท โกลบอล เพาเวอร์ ซินเนอร์ยี่ จำกัด (มหาชน) (GPSC) เปิดเผยว่า GPSC ตั้งเป้าจะนำโครงการศูนย์การเรียนรู้แห่งนี้เป็นต้นแบบแหล่งเรียนรู้ด้านพลังงานขยะชุมชนที่ทันสมัยในภาคตะวันออก เพื่อต้องการให้บุคคลทั่วไปได้ให้ความสนใจในเรื่องใกล้ตัวว่า หากเราร่วมมือกันตั้งแต่ต้นทางจนถึงปลายทางแล้ว การจัดการปัญหาขยะก็จะไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป ซึ่ง GPSC ยินดีที่จะให้ความร่วมมือในการนำโมเดลนี้ไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่อื่นๆ

“ศูนย์การเรียนรู้แปลงขยะเป็นพลังงาน” แห่งนี้ได้จัดแสดงนิทรรศการ แบ่งออกเป็น 4 โซน เพื่อให้เกิดการรับรู้ และเข้าใจกระบวนการบริหารจัดการขยะครบวงจร โดยโซนแรกจะพาผู้เยี่ยมชมมารับชมภาพยนตร์แอนิเมชันสั้นๆ เพื่อให้เข้าใจถึงที่มาของชนิด และประเภทขยะต่างๆ ที่นำมาสู่การจัดการเพื่อนำไปผลิตเป็นเชื้อเพลิงหลัก ส่งต่อให้กับโรงไฟฟ้า จนสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าป้อนสู่ระบบของประเทศ เป็นการถ่ายทอดภาพรวมของศูนย์ฯ นอกจากนี้ยังมีเซอร์ไพรส์เล็กๆ ด้วยการเปิดม่านจอภาพเพื่อให้เห็นการปฏิบัติงานจริงของเครื่องจักร และเจ้าหน้าที่ภายในอาคาร


ถัดมาโซนที่ 2 ช่วงอุโมงค์ลำเลียง เป็นการจำลองให้ความรู้สึกการลำเลียงขยะประเภทต่างๆ มายังศูนย์คัดแยกเพื่อการบริหารจัดการอย่างถูกวิธี โดยจัดแสดงผลข้อมูลปริมาณขยะประเภทต่างๆ ที่เกิดขึ้นในไทย รวมถึงระยะเวลาการย่อยสลายของขยะแต่ละประเภทแสดงให้เห็นถึงเทคนิคที่นำมาใช้ในการจัดการขยะด้วยเครื่องจักรต่างๆ ผ่านจอแสดงผลรูปแบบแอนิเมชัน สามารถเห็นการทำงานของเครื่องจักรภายในอาคารและได้รับความรู้ด้านเทคนิคของเครื่องจักรที่ใช้ในศูนย์ฯ แห่งนี้


ต่อมาโซนที่ 3 Trash to treasure มีการจัดแสดงนิทรรศการขนาดใหญ่สะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าของขยะว่าเป็นสมบัติล้ำค่า ถ้าเราคัดแยกอย่างถูกวิธี จากขยะทั้ง 4 ประเภท ได้แก่ ขยะอินทรีย์ ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย และขยะทั่วไป ควบคู่ไปกับการนำเสนอชิ้นส่วนของขยะผ่านรูปแบบ Hologram ให้ดูน่าสนใจและทันสมัย นอกจากนี้ยังเป็นการโชว์ศักยภาพ ภาพรวมขององค์ประกอบทั้งหมด ทั้งเทคโนโลยีเครื่องจักรต่างๆ ภายในอาคารตั้งแต่ต้นจนจบ เพื่อให้ได้เข้าใจถึงการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับขยะ นอกจากนี้ยังมีมินิเกมแยกขยะลงถังให้ถูกประเภท ทดสอบความรู้อีกด้วย

และโซนสุดท้าย จะแสดงถึงกิจกรรมความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR) ต่างๆ ที่ GPSC ดำเนินการ เช่น โครงการ “Zero Waste Village” ศูนย์การเรียนรู้การจัดการขยะของชุมชนบ้านไผ่ ต.หนองตะพาน อ.บ้านค่าย จ.ระยอง


ทั้งนี้ “ศูนย์การเรียนรู้แปลงขยะเป็นพลังงาน” ได้เปิดให้บริการเยี่ยมชมแล้วตั้งแต่เวลา 09.00-16.00 น. ในทุกวันทำการ แต่ต้องทำการจองล่วงหน้าเพื่อให้ทีมงานได้เตรียมความพร้อมในการต้อนรับ โดยสามารถรองรับได้ครั้งละ 20-30 คน หรือหากมีผู้เยี่ยมชมมากกว่านั้น จะแบ่งเป็นรอบๆ สลับการเยี่ยมชมกับจุดที่น่าสนใจอื่นๆ ในบริเวณใกล้เคียง และล่าสุด GPSC ก็กำลังพัฒนาระบบการเยี่ยมชมรูปแบบนิทรรศการเสมือนจริง หรือ RDF Virtual ที่เผยแพร่ข้อมูลด้านต่างๆ ผ่านการเข้าชมเพียงปลายนิ้วสัมผัส จนทำให้มองเห็นภาพเสมือนเดินไปชมด้วยตาตนเอง เป็นการเปิดประสบการณ์ เสริมสร้างการเรียนรู้แบบใหม่อีกด้วย