กขค.เล็งคลอดไกด์ไลน์แฟรนไชส์ วางกรอบพฤติกรรมเอาเปรียบที่ห้ามทำ

คณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า เตรียมออกไกด์ไลน์ธุรกิจแฟรนไชส์ กำหนดสิ่งที่เจ้าของแฟรนไชส์ต้องทำ และพฤติกรรมต้องห้าม ฝ่าฝืนมีโทษปรับปกครองไม่เกิน 10% ของยอดขาย คาดบังคับใช้เร็วๆ นี้

นายสันติชัย สารถวัลย์แพศย์ โฆษกคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า (กขค.) เปิดเผยว่า ได้ยกร่างประกาศ กขค. เรื่องแนวทางพิจารณาการปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรมในธุรกิจแฟรนไชส์พ.ศ. ... หรือไกด์ไลน์ธุรกิจแฟรนไชส์เสร็จแล้ว เพื่อให้ธุรกิจแฟรนไชส์มีการแข่งขันอย่างเสรีและเป็นธรรม และไม่มีพฤติกรรมที่ขัดกับพ.ร.บ.การแข่งขันทางการค้าพ.ศ.2560 โดยได้เปิดรับฟังความเห็นจากแฟรนไชส์ซอร์ (เจ้าของแฟรนไชส์ ที่ให้สิทธิประกอบธุรกิจแฟรนไชส์กับผู้อื่น) ไปแล้วเมื่อวันที่ 23 ส.ค.ที่ผ่านมา ส่วนวันที่ 6 ก.ย.นี้ จะรับฟังความเห็นจากแฟรนไชส์ซี (ผู้ซื้อแฟรนไชส์) และจะฟังความเห็นจากผู้เกี่ยวข้องผ่านเว็บไซต์สำนักงานคณะกรรมการฯ จนถึงวันที่ 20 ก.ย.2562 หลังจากนั้น คณะอนุกรรมการพิจารณาไกด์ไลน์แฟรนไชส์ จะทบทวนเป็นครั้งสุดท้ายก่อนเสนอให้ กขค. ให้ความเห็นชอบ และออกประกาศให้มีผลบังคับใช้ต่อไป คาดน่าจะบังคับใช้ได้ในเร็วๆ นี้

สำหรับไกด์ไลน์ดังกล่าว กำหนดให้เจ้าของแฟรนไชส์ ต้องเปิดเผยข้อมูลการประกอบธุรกิจให้แก่ผู้ซื้อแฟรนไชส์ ตั้งแต่ค่าใช้จ่ายก่อนดำเนินการ และระหว่างดำเนินการ เช่น ค่าธรรมเนียม ค่าสิทธิ์ ค่าใช้จ่ายในการซื้ออุปกรณ์ในการประกอบธุรกิจ รายละเอียดเกี่ยวกับการเงินและเงื่อนไขในการคืนเงิน และต้องเปิดเผยรายละเอียดเกี่ยวกับแผนการดำเนินธุรกิจ เช่น การให้ความช่วยเหลือในการบริหารจัดการ จำนวนและสถานที่ตั้งของแฟรนไชส์ในพื้นที่ใกล้เคียงในปัจจุบันและอนาคต รายละเอียดการส่งเสริมการขาย รวมทั้ง สาระเกี่ยวกับสิทธิในเครื่องหมายการค้า สิทธิบัตรและลิขสิทธิ์ที่เกี่ยวข้อง ช่วงเวลาที่มีผลบังคับใช้ ขอบเขตการอนุญาตและเงื่อนไขข้อจำกัด การต่อสัญญา แก้ไข ยกเลิก เพิกถอนสัญญา เป็นต้น

ขณะเดียวกัน ได้กำหนดพฤติกรรมต้องห้ามของเจ้าของแฟรนไชส์ ที่อาจส่งผลให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ซื้อแฟรนไชส์ ตามมาตรา 57 พ.ร.บ.การแข่งขันทางการค้าพ.ศ.2560 ได้แก่ กำหนดเงื่อนไขที่เป็นการจำกัดสิทธิ์ของผู้ซื้อแฟรนไชส์ โดยไม่มีเหตุผลอันสมควร เช่น กำหนดให้ซื้อสินค้า หรือบริการอื่นที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับแฟรนไชส์ , ให้ซื้อจากซัปพลายเออร์ (ผู้ผลิตสินค้า) ที่เจ้าของแฟรนไชส์กำหนด หรือห้ามซื้อจากซัปพลายเออร์รายอื่น , ห้ามกำหนดโควตาให้ผู้ซื้อแฟรนไชส์ต้องซื้อสินค้าหรือวัตถุดิบในปริมาณมากกว่าความต้องการ และห้ามคืนสินค้าหรือวัตถุดิบส่วนเกิน , กำหนดเงื่อนไขเพิ่มเติมให้ผู้ซื้อแฟรนไชส์ต้องปฏิบัติตามหลังลงนามสัญญา , ห้ามผู้ซื้อแฟรนไชส์ขายลดราคาสินค้าที่เน่าเสียง่าย หรือใกล้หมดอายุโดยไม่มีเหตุผลอันควร , กำหนดเงื่อนไขที่แตกต่างกันระหว่างผู้ซื้อแฟรนไชส์โดยไม่มีเหตุผลอันควร และนำไปสู่การเลือกปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรม เป็นต้น

ทั้งนี้ หากเจ้าของแฟรนไชส์มีพฤติกรรมต้องห้ามดังกล่าว จะมีความผิดตามมาตรา 57 โดยจะมีทางปกครอง ต้องชำระค่าปรับทางปกครองในอัตราไม่เกิน 10% ของรายได้ในปีที่กระทำผิด