“คมนาคม-สาธารณสุข-ท่องเที่ยว” จับมือพัฒนาส้วมรถไฟ เริ่ม 77 สถานีแหล่งท่องเที่ยว ตั้งเป้าเสร็จใน 150 วัน ด้าน “ประจิน” เร่ง ร.ฟ.ท.ปรับปรุงห้องน้ำทุกสถานีและบนขบวนรถให้เสร็จในปี 2559 และให้ผู้โดยสารใช้ฟรี ด้านรถไฟเผยต้องแบกรับต้นทุนค่าบริการวันละกว่า 2 แสนบาท พร้อมเตรียมปรับปรุงห้องส้วมรถชั้น 3 รุ่นเก่า 148 คัน และทุ่ม 400 ล้านบาทซื้อรถห้องน้ำระบบปิดพ่วงแต่ละขบวน
วันนี้ (17 มิ.ย.) พล.อ.อ.ประจิน จั่นตอง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ศ.นายแพทย์ รัชตะ รัชตะนาวิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข นางกอบกาญจน์ วัฒนวรางกูร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ได้ร่วมเปิดตัวโครงการ “ส้วมสะอาดเพื่อการท่องเที่ยว” พัฒนาส้วมในสถานีรถไฟ เพื่อเป็นการต้อนรับปีท่องเที่ยววิถีไทย ให้ห้องส้วมตามสถานที่ราชการและสถานที่ท่องเที่ยวรวมถึงสถานีรถไฟ และบนขบวนรถสะอาดได้มาตรฐานสำหรับการให้บริการนักท่องเที่ยว
พล.อ.อ.ประจินกล่าวว่า นโยบายจะมีการปรับปรุงส้วมรถไฟทั้งในสถานี และบนขบวนรถ โดยขณะนี้เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านเนื่องจากหลายสถานียังติดสัญญากับผู้ประกอบการรายย่อยในการบริหารจัดการส้วม ซึ่งจะทยอยหมดสัญญาในปี 2558- 2559 จากนั้นจะมีการปรับปรุงสภาพและการให้บริการให้สะอาดได้มาตรฐาน โดยตั้งเป้าการปรับปรุงแล้วเสร็จทั้งหมดในปี 2559 และจะให้บริการฟรีแก่ประชาชน โดยจะใช้งบประมาณ และรายได้ของรถไฟมาดำเนินการปรับปรุงและบริหารจัดการ ส่วนรถโดยสารใหม่ที่จะทยอยรับมอบจำนวน 115 คัน และโครงการรถไฟไทย-จีน รางขนาด 1.435 เมตรนั้นจะมีระบบห้องน้ำที่สะอาดได้มาตรฐานเป็นระบบปิดพร้อมอยู่แล้ว
โดยรถไฟมีค่าใช้จ่ายในการให้บริการส้วมเฉลี่ย 2.5 บาทต่อคน ทั้งค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าทำความสะอาด โดยผู้ใช้บริการรถไฟมีประมาณ 1 แสนคนต่อวัน เท่ากับมีค่าใช้จ่ายประมาณ 2.5 แสนบาทต่อวัน ส่วนห้องน้ำบนขบวนรถไฟนั้น ขณะนี้ได้เริ่มลงนามสัญญาเพื่อทยอยปรับปรุงห้องน้ำบนขบวนรถเก่าชั้น 3 จำนวน 148 คัน โดยยังเป็นระบบเปิดเหมือนเดิม แต่จะปรับปรุงสุขภัณฑ์ใหม่ ซึ่งจะทยอยรับมอบได้ตั้งแต่ปลายปี 2558 เพื่อเข้ามาให้บริการ ส่วนขบวนรถใหม่ที่จะทยอยรับมอบเข้ามาในปี 2559 ในสัญญากำหนดให้มีห้องน้ำระบบปิดพร้อมอยู่แล้ว และหลังจากนี้รถไฟจะมีการปรับปรุง ฟื้นฟู มีการแก้ปัญหาหนี้สินเดิม และจะไม่สร้างหนี้สินใหม่เพิ่ม ดังนั้น การนำรายได้ส่วนหนึ่งซึ่งไม่มากนักมาบริหารจัดการดูแลส้วมจึงไม่น่ามีปัญหา
ตามแผนเดิมจะมีการดัดแปลงรถเก่าเพื่อทำเป็นห้องน้ำระบบปิด มีระบบถังน้ำดี และถังรองรับสิ่งปฏิกูล พบว่ามีค่าปรับปรุงดำเนินการประมาณ 20 ล้านบาทต่อคัน ในขณะที่หากจัดซื้อรถห้องน้ำใหม่วงเงินประมาณ 20 ล้านบาทต่อคันเช่นกัน ดังนั้นจะมีการจัดซื้อรถที่เป็นห้องน้ำจำนวน 20 คัน วงเงินประมาณ 400 ล้านบาท เพื่อนำมาพ่วงให้บริการในขบวน
ศ.นายแพทย์ รัชตะกล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขได้พัฒนาส้วมสาธารณะไทยตั้งแต่ปี 2548 ทั้งสถานีรถไฟ สนามบิน โรงเรียน วัด ฯลฯ โดยได้เข้าไปตรวจสอบมาตรฐาน 3 ด้าน คือ สะอาด (Health), เข้าถึง เพียงพอ (Accessibility) .ปลอดภัย (Safety) หรือ HAS พร้อมกับส่งเสริมให้ประชาชนมีพฤติกรรมการใช้ส้วมที่ถูกต้อง ซึ่งมีส้วมสาธารณะผ่านเกณฑ์ HAS ประมาณ 70% ส่วนส้วมรถไฟขณะนี้ผ่านมาตรฐาน HAS ของกรมอนามัยแล้ว 251 สถานี จาก 443 สถานี หรือ 57% เพื่อเป็นการรองรับปีท่องเที่ยววิถีไทย การพัฒนาส้วมสถานีรถไฟซึ่งถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวหลักของประเทศรองรับนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติ โดยเริ่มที่สถานีรถไฟในแหล่งท่องเที่ยวแนะนำ 77 สถานี เช่น ชุมพร ตรัง นครศรีธรรมราช บุรีรัมย์ ราชบุรี ลำปาง และสมุทรสงคราม ตั้งเป้าแล้วเสร็จใน 150 วัน โดยเริ่มที่สถานีหัวลำโพงเป็นแห่งแรก
นางกอบกาญจน์กล่าวว่า แต่ละปีมีนักท่องเที่ยวประมาณ 20 ล้านคน ซึ่ง 60-70% กลับมาเที่ยวซ้ำ ซึ่งในอนาคตการแข่งขันด้านการท่องเที่ยวจะมากขึ้น ดังนั้นการพัฒนาคุณภาพ ความสะดวก ปลอดภัย สะอาด จึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะดึงดูดนักท่องเที่ยว ซึ่งการท่องเที่ยวโดยรถไฟมีเอกลักษณ์และมีเสน่ห์ หากมีการบริการที่ดี ห้องน้ำสะอาดจะช่วยสนับสนุนการท่องเที่ยวได้มากขึ้น
