สนข.จัดงบกว่า 9 ล้านบาทเตรียมจ้างศึกษาทำคู่มือกลาง Service Design และ Universal Design พร้อมทั้งออกแบบระบบขนส่งสาธารณะสำหรับคนพิการและผู้สูงอายุ นำร่อง 5 แห่ง ภายใต้กฎกระทรวงเพื่ออำนวยความสะดวกสูงสุด เน้นจุดที่มีการเชื่อมต่อระหว่างโหมด ชี้ที่ผ่านมายังไม่เข้าใจแนวคิดทำแล้วใช้งานไม่ได้จริง
นายพีระพล ถาวรสุภเจริญ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) เปิดเผยว่า วันนี้ (25 ก.ย.) สนข.ได้จัดเสวนาเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และการสร้างเครือข่ายในการพัฒนายกระดับมาตรฐานการบริการระบบขนส่งสาธารณะด้วยการออกแบบบริการ (Service Design) และอารยสถาปัตย์ (Universal Design) ซึ่ง สนข.ได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการประสานงานและพิจารณาจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการ ผู้สูงอายุ ในโครงสร้างพื้นฐานและในระบบขนส่งมวลชนของกระทรวงคมนาคม โดยพัฒนาและสร้างองค์ความรู้ที่จำเป็นในการออกแบบเพื่อยกระดับมาตรฐานการบริการอย่างเป็นระบบ รวมถึงพัฒนาบุคลากรและบูรณาการความร่วมมือกับทุกหน่วยงาน
ทั้งนี้ สนข.มีโครงการว่าจ้างศึกษาจัดทำคู่มือและออกแบบระบบขนส่งสาธารณะทั้ง Service Design และ Universal Design โดยได้รับงบประมาณปี 2558 วงเงินกว่า 9 ล้านบาท สำหรับดำเนินการระยะเวลาศึกษาและออกแบบรวม 8 เดือน คาดว่าจะเริ่มได้ปลายปีนี้ โดยจะร่วมมือกับศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ สำนักนายกรัฐมนตรี (TCDC) และหน่วยปฏิบัติการวิจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุและคนพิการ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งตามแผนจะมีการจัดทำคู่มือการให้บริการและช่วยเหลือผู้สูงอายุและคนพิการ เพื่อให้เป็นองค์ความรู้ในการก่อสร้างและปรับปรุงที่ถูกต้อง และคัดเลือกสถานีขนส่ง 5 แห่งมาออกแบบนำร่อง (Pilot Project)
นายพีระพลกล่าวว่า กระทรวงคมนาคมได้ออกกฎกระทรวง กำหนดลักษณะ หรือการจัดให้มีอุปกรณ์ สิ่งอำนวยความสะดวก หรือบริการในอาคาร สถานที่ ยานพาหนะ และบริการขนส่ง เพื่อให้คนพิการสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้ พ.ศ. ๒๕๕๖ แต่ยังมีความเข้าใจและนำไปสู่การออกแบบและปฏิบัติจริงที่ไม่เท่ากัน ดังนั้น จึงจำเป็นต้องมีคู่มือกลางที่มีรายละเอียดทั้งรูปแบบและวิศวกรรมเพื่อเป็นมาตรฐานเดียวกัน โดยโครงการใหม่จะต้องทำตามอย่างจริงจัง ส่วนของเดิมจะต้องมีการปรับปรุงให้เป็นไปตามกฎกระทรวงกำหนด
“ที่ผ่านมาต่างคนต่างเข้าใจ และทำเป็นจุดๆ ไม่เชื่อมต่อ คมนาคมมีหน้าที่ในการจัดระบบขนส่งสาธารณะทุกระบบให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่จำเป็นต่อการให้บริการ เพื่อรองรับประชาชนทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย รวมทั้งกลุ่มคนพิการได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มในการพัฒนาประเทศและสนับสนุนให้หันมาใช้ระบบขนส่งสาธารณะเพิ่มมากขึ้น ลดปริมาณการใช้รถยนต์ส่วนตัวลง”
รศ.ไตรรัตน์ จารุทัศน์ จากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุเต็มตัวและมีคนพิการมากขึ้น จึงต้องเตรียมระบบขนส่งสาธารณะที่มีความพร้อมในการให้บริการคนเหล่านี้โดยให้ใช้บริการด้วยตัวเองได้ ซึ่งตามแผนโครงการจะเริ่มทำการสำรวจพื้นที่นำร่อง 5 แห่งและคัดเลือกภายใน 1 เดือนจากนั้น จะใช้เวลาในการออกแบบปรับปรุงประมาณ 2 เดือนเท่านั้น ซึ่งโครงการนำร่องจะเน้นทุกโหมดขนส่งที่เป็นจุดเชื่อมต่อการเดินทาง เช่น เรือโดยสารต่อรถไฟฟ้า เป็นต้น
สำหรับกฎกระทรวงนั้น ได้กำหนดให้มีอุปกรณ์สิ่งอำนวยความสะดวก บริการ สถานที่ ยานพาหนะ โดยกำหนดบริการแต่ละประเภทไว้ชัดเจนว่าต้องมีอะไรบ้าง เช่น สนามบินมี 18 รายการ ท่าเรือมี 11 รายการ รถไฟฟ้ามี 20 รายการ โดยมี 7 รายการหลักที่ทุกระบบขนส่งต้องมี Service Design และ Universal Design คือ ที่นั่ง ทางลาด อุปกรณ์นำพา ป้าย คู่มือแปลภาษา คู่มือการใช้พื้นที่ และเจ้าหน้าที่
