จวกนโยบายรถคันแรก ถล่มธุรกิจหนังสือ 30,000 ล้านบาท ร่วง 20% ต่ำสุดตั้งแต่ดำเนินการมา ชี้โครงการกรุงเทพฯ เมืองหนังสือโลก 2013 ไม่ช่วยอะไร ภาครัฐสนับสนุนน้อย คาดงานมหกรรมหนังสือระดับชาติครั้งที่ 18 ยอดขายต่ำกว่าปีที่ผ่านมา
นายจรัญ หอมเทียนทอง นายกสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จัดจำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย(PUBAT) เปิดเผยว่า จากภาพรวมเศรษฐกิจที่ถดถอย ทำให้กำลังซื้อลดลง ส่งผลให้ 9 เดือนที่ผ่านมาร้านหนังสือทั่วประเทศมียอดขายลดลงกว่า 20% ส่วนสำคัญมองว่ามาจากนโยบายรถคันแรก ที่ทำให้ผู้บริโภคต้องกันเงินไว้ผ่อนรถในแต่ละเดือน ทำให้ไม่พร้อมที่จะใช้จ่ายในการซื้อหนังสือ
โดยในส่วนของสำนักพิมพ์ต่างๆ มีการปรับตัวมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นหันมาขายหนังสือเอง พิมพ์ขายแบบออนดีมานด์มากขึ้น สร้างกลุ่มผู้อ่านโดยตรง ใช้โซเชียลเน็ตเวิร์กเป็นช่องทางการขายใหม่ๆ และเลือกสรรผลงานที่มีคุณภาพออกวางจำหน่ายมากขึ้น ส่วนอีบุ๊กมีแนวโน้มลดลง ขณะที่ภาพรวมการปิดตัวของสำนักพิมพ์ในปีนี้ยังมีอยู่บ้างแต่เป็นไปในอัตราปกติของแต่ละปี ไม่ได้ลดลงรุนแรงแต่อย่างไร
ทั้งนี้ ใน 3 เดือนสุดท้าย เชื่อว่าตลาดหนังสือจะไม่ตกลงไปมากกว่านี้ และอาจจะมีแนวโน้มเติบโตขึ้นเล็กน้อย เพราะเป็นช่วงเทศกาลซื้อของฝาก บวกกับการจัดงานมหกรรมหนังสือแห่งชาติครั้งที่ 18 จะเป็นอีกส่วนหนึ่งที่จะช่วยกระตุ้นตลาดหนังสือในปลายปีนี้ได้ แต่ถึงสิ้นปีนี้มองว่าภาพรวมตลาดหนังสือมูลค่า 20,000-30,000 ล้านบาท น่าจะลดลงจากปีก่อน 10-20% ต่ำสุดตั้งแต่ดำเนินการมา
“โดยปกติธุรกิจหนังสือจะได้รับผลกระืทบจากสภาวะเศรษฐกิจเป็นลำดับสุดท้าย หรืออาจจะไม่ได้รับผลกระทบเลย เห็นได้จากปีที่ฟองสบู่แตกหรือในปี 2550 ตลาดหนังสือยังไปได้อยู่ แต่กลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภคได้รับผลกระทบเป็นลำดับต้นๆ ส่วนในปีนี้ถือเป็นปีที่ธุรกิจหนังสือได้รับผลกระทบสูงสุด ส่วนสำคัญมาจากนโยบายรถคันแรกที่เพิ่มเข้ามาจากปัจัยเศรษฐกิจถดถอย ทำให้ผู้บริโภคไม่พร้อมใช้จ่ายอย่างที่ผ่านมา ถึงแม้ว่าปีนี้ประเทศไทยจะมีการจัดงานกรุงเทพฯ เมืองหนังสือโลก 2013 ด้วยก็ตาม แต่โครงการดังกล่าวไม่ได้ช่วยให้ภาพรวมตลาดเติบโตขึ้น เหตุเพราะนักการเมือง ภาครัฐ และผู้ที่เกี่ยวข้องกล่าวถึงเรื่องนี้น้อยมาก”
อย่างไรก็ตาม ปีนี้ทางสมาคมฯ ยังพร้อมจัดงาน มหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 18 ขึ้น ระหว่างวันที่ 16-27 ต.ค. 2556 ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ โดยมีสำนักพิมพ์เข้าร่วมกว่า 450 สำนักพิมพ์ จำนวนพื้นที่กว่า 900 บูท ซึ่งปีนี้จะเน้นสร้างจุดขายและจัดกิจกรรมสัมมนาและนิทรรศการมากกว่าทุกปี ด้วยงบประมาณกว่า 4 ล้านบาท เพื่อต้องการดึงดูดคนให้เข้ามาร่วมงาน ขณะที่ภาพรวมยอดขายในปีนี้มองว่าอาจจะต่ำกว่าครั้งก่อน สาเหตุหลักมาจากกำลังซื้อที่หดตัวลง
แต่ทั้งนี้ในภาพรวมของการขายลิขสิทธิ์หนังสือไปตลาดต่างประเทศ มีแนวโน้มเติบโตดีขึ้นจากปีก่อนถึง 40% ซึ่งตลาดใหญ่คือ เอเชีย ส่วนหนังสือที่ขายลิขสิทธิ์ได้ คือ หนังสือสร้างแรงบันดาลใจ การ์ตูน เป็นต้น
