อาร์เอสเมินเปิดสัญญาเก็บลิขสิทธิ์บอลยูโร “บรรยิน” ย้ำชัดดูฟรีหากไม่ใช่ทำเพื่อการค้า

อาร์ เอส ยังทำให้วุ่น เรื่องจัดเก็บลิขสิทธิ์ฟุตบอลยูโร 2008 เหตุไม่ยอมส่งสัญญาที่ทำไว้กับยูฟ่า ให้พาณิชย์ดูรายละเอียด แถมยังเดินหน้าเก็บค่าลิขสิทธิ์การดูบอลผ่านฟรีทีวีช่อง 7 ช่อง 9 ต่อไป “บรรยิน”ย้ำชัด จะเก็บค่าลิขสิทธิ์ได้แค่การจัดสถานที่แล้วชวนให้คนมาดูบอล หรือร้านอาหาร ลานเบียร์ สถานบันเทิง อาศัยการถ่ายสดฟุตบอลดึงลูกค้าเท่านั้น ส่วนการดูปกติไม่ว่าที่ใดๆ สามารถดูได้ฟรี ส่วนหนังสือพิมพ์ ทีวี นำภาพและเสียงไปใช้ไม่ผิด

พ.ต.ท.บรรยิน ตั้งภากรณ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยภายหลังการหารือร่วมกับสมาคมโรงแรมไทย และสมาคมภัตตาคารไทย เพื่อแก้ไขปัญหาการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดฟุตบอลยูโร 2008 ผ่านทางฟรีทีวี ช่อง 7 ช่อง 9 ว่า จนถึงขณะนี้บริษัท อาร์เอส อินเตอร์เนชั่นแนล บรอดคาสติ้ง แอนด์ สปอร์ต แมเนจเม้นท์ หรือ RSBS ยังไม่ได้ส่งสัญญาที่ทำกับยูฟ่ามายังกรมทรัพย์สินทางปัญญา จึงไม่สามารถยืนยันได้ว่า RSBS ได้รับอนุญาตให้เป็นผู้ถ่ายทอดสดฟุตบอลยูโร 2008 จริงหรือไม่ และแม้จะได้รับอนุญาตจากยูฟ่าจริง แต่ก็ไม่อาจยืนยันได้ว่า RSBS มีสิทธิ์กระทำได้แค่ไหนเพียงใด

“ตอนนี้ยังไม่รู้ว่า RSBS มีสิทธิ์มากน้อยแค่ไหน เพราะเรายังไม่ได้เห็นสัญญาที่เขาไปทำกันไว้ ขอให้ส่งมาให้แล้ว ก็ยังไม่ส่งมา ซึ่งได้ขอให้ส่งมาอีกครั้ง เพื่อที่จะได้ดูว่า RSBS มีสิทธิ์มากน้อยแค่ไหน และทำได้แค่ไหน”

อย่างไรก็ตาม ตามกฎหมายลิขสิทธิ์ของไทย RSBS สามารถจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์ได้ เช่น การจัดสถานที่เป็นการเฉพาะแล้วเชิญชวนให้คนเข้าชมการถ่ายทอดสด โดยเก็บค่าเข้าชมโดยตรง หรือกรณีการจงใจหาประโยชน์ทางการค้า เช่น ร้านอาหาร ลานเบียร์ หรือสถานบันเทิงต่างๆ ทำการติดป้ายโฆษณาเชิญชวนลูกค้าโดยตรงให้เข้าชมการถ่ายทอดสดแล้วเพิ่มราคาอาหาร เครื่องดื่ม หรือเพิ่มค่าบริการ หรือการจัดรายการพิเศษ อาทิ การชิงโชค การจับรางวัล แม้จะไม่ได้คิดค่าอาหาร เครื่องดื่มเพิ่มขึ้น แต่ทำขึ้นเพื่อดึงดูดลูกค้าให้เข้าร้าน ทั้งนี้ ก็ต้องพิจาณาข้อเท็จจริงเป็นเรื่องๆ ว่าจงใจหรือมีเจตนาที่จะอาศัยการถ่ายทอดสดฟุตบอลเพื่อหาประโยชน์ทางการค้าหรือไม่

ส่วนการรับชมปกติในที่พักอาศัย เช่น บ้านเรือน อพาร์ตเม้นท์ ห้องพักในโรงแรม การรับชมตามปกติในร้านอาหาร ภัตตาคาร หรือสถานที่อื่นๆ ซึ่งได้จัดให้มีเครื่องรับทีวี และเปิดดูรายการอยู่เป็นประจำปกติอยู่แล้ว สามารถกระทำได้และไม่เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์

ทั้งนี้ หากในอนาคตจะมีการดำเนินคดีตามกฎหมาย RSBS ที่อ้างว่าได้รับอนุญาตให้ใช้สิทธิ์จากยูฟ่านั้น จะดำเนินคดีในฐานะผู้เสียหายได้หรือไม่ ต้องขึ้นอยู่กับสัญญาที่ยูฟ่าทำกับ RSBS หากได้รับมอบอำนาจให้ดำเนินคดีแทนยูฟ่าได้ ก็ต้องแจ้งความร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจก่อน ขณะที่ตำรวจต้องตรวจสอบหลักฐาน คือสัญญาและหนังสือมอบอำนาจว่า RSBS มีสิทธิ์ดำเนินคดีได้หรือไม่ RSBS มีอำนาจในการมอบอำนาจช่วงหรือไม่ การมอบอำนาจขาดสายหรือไม่ ตำรวจต้องดำเนินการตามขั้นตอน คือ ลงบันทึกประจำวัน ส่วนกรณีที่ RSBS อ้างว่ามีบัตรประจำตัวที่รับมอบอำนาจที่ขึ้นทะเบียนไว้กับกรามทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อจับกุมและดำเนินคดีกับผู้ละเมิดนั้น ทำไม่ได้ เพราะบัตรตัวแทนดังกล่าวใช้เฉพาะกับการละเมิดลิขสิทธิ์เพลงเท่านั้น

สำหรับกรณีหนังสือพิมพ์ หรือสถานีโทรทัศน์ ที่นำภาพจากการถ่ายทอดสดไปใช้ในการรายงานข่าว สามารถทำได้ เพราะเข้าข้อยกเว้นการละเมิดตามกฎหมายลิขสิทธิ์ แต่เนื้อหาหรือภาพที่นำไปใช้จะต้องมีจำนวนพอสมควร และจะต้องมีการระบุการรับรู้ความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์และแหล่งที่มาของภาพด้วย

นายประกิจ ชินอมรพงษ์ นายกสมาคมโรงแรมไทย กล่าวว่า ได้เรียกร้องให้กรมทรัพย์สินทางปัญญาเป็นตัวกลางไกล่เกลี่ยปัญหาการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์บอลยูโร 2008 ของบริษัท อาร์.เอส. ที่ขณะนี้ยังไม่มีความชัดเจน แม้อาร์.เอสจะอ้างว่าได้ลิขสิทธิ์เผยแพร่ โดยต้องการให้กรมฯ ทำหนังสือไปยังอาร์.เอสอีกครั้งเพื่อให้เปิดเผยลิขสิทธิ์ทั้งหมดอย่างชัดเจนว่า ขอบเขตของลิขสิทธิ์มีเพียงใด สามารถจัดเก็บการเผยแพร่ทางทีวีสาธารณะได้หรือไม่ อย่างไร