ความพยายามลบรอยร้าวของโตเกียวด้วยการส่งเจ้าหน้าที่ระดับสูงเยือนปักกิ่งเมื่อวันอังคาร (18 พ.ย.) ไร้ผล ขณะที่ญี่ปุ่นออกคำเตือนพลเมืองของตนในจีน ให้ระมัดระวังตัวเป็นพิเศษและหลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีฝูงชนจำนวนมาก ด้านจีนประกาศระงับการฉายหนังญี่ปุ่นอย่างน้อย 2 เรื่อง และสายการบินแดนมังกรเปิดให้ลูกค้ารีฟันด์ค่าตั๋วไปญี่ปุ่นเต็มราคา โดยมีรายงานว่านักเดินทางจีนขอยกเลิกตั๋วแล้วราว 500,000 ที่นั่ง
สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นประจำจีนออกคำแถลงผ่านเว็บไซต์เมื่อวันจันทร์ (17) เตือนให้พลเมืองญี่ปุ่นในจีนระมัดระวังสิ่งรอบตัว งดเว้นการเดินทางตามลำพัง รวมทั้งใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษเมื่อมีเด็กร่วมทางไปด้วย นอกจากนั้นยังควรหลีกเลี่ยงสถานที่มีผู้คนรวมตัวจำนวนมาก หรือสถานที่ซึ่งถูกระบุว่า เป็นที่ที่คนญี่ปุ่นจำนวนมากนิยมไป
นอกจากนั้น สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นยังแนะนำให้พลเมืองเคารพธรรมเนียมท้องถิ่น ระมัดระวังคำพูดและการแสดงความคิดเห็นขณะพูดคุยกับคนจีน และหากพบเห็นคนหรือกลุ่มคนที่น่าสงสัย ให้ออกจากบริเวณนั้นทันที
ทางด้าน มิโนรุ คิฮาระ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น แถลงสำทับในวันอังคาร (18) ว่า คำแนะนำของสถานเอกอัครราชทูตแดนอาทิตย์อุทัยในปักกิ่ง อิงกับการประเมินสถานการณ์ทางการเมืองโดยรวม ซึ่งรวมถึงสถานการณ์ด้านความมั่นคงและสังคมในประเทศหรือภูมิภาคนั้นๆ
ขณะที่ เหมา หนิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน กล่าวในการแถลงข่าวประจำวันตามปกติเมื่อวันอังคาร (18) ว่า รัฐบาลจีนจะให้ความคุ้มครองความปลอดภัยของชาวต่างชาติตามกฎหมาย ดังที่เคยปฏิบัติมาโดยตลอด
ความขัดแย้งระหว่างสองชาติมหาอำนาจแห่งเอเชียครั้งนี้ มีสาเหตุมาจากคำพูดของนายกรัฐมนตรีซานาเอะ ทาคาอิจิ เมื่อวันที่ 7 ที่ผ่านมา ซึ่งทำให้เข้าใจได้ว่า โตเกียวอาจแทรกแซงทางทหารหากไต้หวันถูกจีนโจมตี ปรากฏว่าเรื่องนี้ทำให้จีนความเดือดดาลอย่างยิ่ง เนื่องจากถือว่าไต้หวันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของตน ดังนั้น คำกล่าวเช่นนี้จึงเป็นการเข้ามาแทรกแซงกิจการภายในของแดนมังกร
เสี่ว์ย เจี้ยน กงสุลใหญ่จีนประจำโอซากา โพสต์บน X ในวันที่ 8 พ.ย. ว่า “หัวที่สกปรกต้องถูกตัดทิ้ง” ซึ่งแม้ว่า ต่อมาจะมีการลบข้อความดังกล่าวไปแล้ว แต่ทางฝ่ายญี่ปุ่นไม่พอใจมากและเรียกเอกอัครราชทูตจีนเข้าพบเพื่อประท้วงโดยระบุว่า เป็นข้อความที่ไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง
สัปดาห์ต่อมา จีนเรียกเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นเข้าพบเป็นครั้งแรกในรอบกว่า 2 ปี เพื่อ “ประท้วงอย่างรุนแรง” ต่อคำพูดของทาคาอิจิ นอกจากนั้นสถานเอกอัครราชทูตจีนยังแนะนำให้พลเมืองจีนหลีกเลี่ยงการเดินทางไปญี่ปุ่น พร้อมเตือนนักศึกษาจีนราว 100,000 คนในญี่ปุ่นว่า พวกเขาตกอยู่ในความเสี่ยงด้านความปลอดภัย
ญี่ปุ่นพยายามปลดชนวนความขัดแย้งโดยส่งมาซาอากิ คานาอิ อธิบดีกรมเอเชียและโอเชียเนียของกระทรวงการต่างประเทศ ไปเยือนปักกิ่งและได้หารือกับ หลิว จิ้นสง อธิบดีกรมเอเชียของกระทรวงต่างประเทศจีนเมื่อวันอังคาร
เหมา โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า ระหว่างการหารือ ฝ่ายจีนประท้วงอย่างรุนแรงต่อการแสดงความคิดเห็นที่ผิดพลาดของทาคาอิจิ ซึ่งเข้าข่ายละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศและบรรทัดฐานเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศขั้นร้ายแรง อีกทั้งยังทำลายรากฐานทางการเมืองของความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่น นอกจากนั้นทางกระทรวงยังเรียกร้องให้ทาคาอิจิถอนคำพูดดังกล่าว
ทว่า คิอาระ เลขาธิการคณะรัฐมนตรี ซึ่งเป็นหัวหน้าโฆษกรัฐบาลญี่ปุ่นโดยตำแหน่งด้วย ได้ปฏิเสธเรื่องนี้ พร้อมยืนยันว่า ความคิดเห็นของทาคาอิจิไม่ได้หมายความว่า รัฐบาลญี่ปุ่นเปลี่ยนจุดยืน ในทางกลับกันโตเกียวยังหวังว่า ปัญหาเกี่ยวกับไต้หวันจะได้รับการแก้ไขอย่างสันติผ่านการเจรจา
ในอีกด้านหนึ่ง ไชน่า ฟิล์ม นิวส์ที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักงานภาพยนตร์แห่งประเทศจีน โพสต์บนแพลตฟอร์มวีแชตเมื่อวันจันทร์ว่า จะเลื่อนการฉายภาพยนตร์ญี่ปุ่น 2 เรื่องคือ "Crayon Shin-chan the Movie: Super Hot! The Spicy Kasukabe Dancers" และ "Cells at Work!" ที่เดิมคาดว่า จะออกฉายปลายเดือนนี้และต้นเดือนหน้า โดยให้เหตุผลว่า การแสดงความคิดเห็นในทำนองยั่วยุของนายกฯญี่ปุ่นจะส่งผลกระทบต่อความรู้สึกของผู้ชมชาวจีนที่มีต่อภาพยนตร์ญี่ปุ่นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ความร้าวฉานระหว่างญี่ปุ่นกับจีน ยังทำให้ราคาหุ้นในตลาดโตเกียววันอังคารตกลงกว่า 3% หลังจากหุ้นกลุ่มท่องเที่ยวและค้าปลีกดิ่งแรงมาแล้วเมื่อวันจันทร์ (17)
สื่อของทางการจีนรายงานด้วยว่า สายการบินจำนวนมากที่รวมถึงสายการบินใหญ่สุด 3 แห่ง เสนอคืนค่าตั๋วเต็มราคาให้ลูกค้าสำหรับเที่ยวบินที่จองไปญี่ปุ่นจนถึงวันที่ 31 ธ.ค. ขณะที่เสฉวน แอร์ไลนส์ยกเลิกแผนบริการเส้นทางบินเฉิงตู-ซัปโปโร จนถึงอย่างน้อยเดือนมี.ค.
หลี่ ฮันหมิง นักวิเคราะห์ด้านการบิน เผยว่า ตั๋วเครื่องบินจากจีนไปญี่ปุ่นถูกยกเลิกราว 500,000 ที่นั่งนับจากวันเสาร์ (15) ที่ผ่านมา
ระหว่างการแถลงข่าวเมื่อวันอังคาร คิม โอโนดะ รัฐมนตรีความมั่นคงทางเศรษฐกิจของญี่ปุ่น ตอบคำถามของผู้สื่อข่าวเกี่ยวกับการที่จีนเรียกร้องให้พลเมืองหลีกเลี่ยงเดินทางไปญี่ปุ่นว่า หากญี่ปุ่นพึ่งพิงประเทศที่ใช้การข่มขู่ทางเศรษฐกิจเป็นทางออกเมื่อไม่พอใจในบางสิ่งบางอย่าง ย่อมหมายถึงความเสี่ยงไม่เฉพาะกับห่วงโซ่อุปทานเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการท่องเที่ยว ดังนั้น ญี่ปุ่นจึงต้องตระหนักถึงอันตรายจากการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจกับภาคส่วนที่มีความเสี่ยงดังกล่าว
นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า ผู้นำสมาคมธุรกิจ 3 แห่งของญี่ปุ่น เข้าพบทาคาอิจิเมื่อคืนวันจันทร์ และเรียกร้องให้รัฐบาลเจรจาเพื่อแก้ไขความขัดแย้งทางการทูตกับจีน
(ที่มา: เอเอฟพี/รอยเตอร์)
