สหรัฐฯ ออกมากล่าวหารัสเซียว่าละเมิดเงื่อนไขสนธิสัญญา New START ซึ่งเป็นข้อตกลงควบคุมอาวุธนิวเคลียร์ฉบับสุดท้ายระหว่าง 2 มหาอำนาจในยุคหลังสงครามเย็น หลังจากที่มอสโกปฏิเสธไม่ให้สหรัฐฯ เข้าไปตรวจสอบกิจกรรมนิวเคลียร์ในประเทศ
สนธิสัญญา New START ซึ่งเริ่มมีผลบังคับใช้เมื่อปี 2011 และถูกต่ออายุไปอีก 5 ปีเมื่อปี 2021 กำหนดให้ทั้งสหรัฐฯ และรัสเซียประจำการหัวรบนิวเคลียร์ทางยุทธศาสตร์ได้ไม่เกินประเทศละ 1,550 หัวรบ รวมถึงจำกัดจำนวนขีปนาวุธภาคพื้นดิน ขีปนาวุธที่ยิงจากเรือดำน้ำ และเครื่องบินทิ้งระเบิดที่จะใช้ส่งหัวรบนิวเคลียร์เหล่านี้ด้วย
ปัจจุบันสหรัฐฯ และรัสเซียมีหัวรบนิวเคลียร์รวมกันคิดเป็น 90% ของทั้งโลก
แม้สหรัฐฯ จะพยายามปกป้องสนธิสัญญาฉบับนี้ไว้ แต่ด้วยความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่ทรุดหนักหลังเกิดสงครามในยูเครนทำให้รัฐบาลประธานาธิบดี โจ ไบเดน ยากที่จะรักษาและบรรลุข้อตกลงเพิ่มเติมใดๆ กับมอสโก
“การที่รัสเซียปฏิเสธที่จะอำนวยความสะดวกในการตรวจสอบกิจกรรมนิวเคลียร์ ทำให้สหรัฐฯ ไม่สามารถใช้สิทธิภายใต้สนธิสัญญา ซึ่งอาจกระทบต่อความอยู่รอดของข้อตกลงควบคุมอาวุธนิวเคลียร์ระหว่างสหรัฐฯ กับรัสเซีย” โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงผ่านอีเมล
ประธานคณะกรรมาธิการด้านความมั่นคงในวุฒิสภาสหรัฐฯ ซึ่งมีหน้าที่อนุมัติรับรองสนธิสัญญาต่างๆ เตือนว่า การที่มอสโกไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขอาจส่งผลกระทบต่อข้อตกลงควบคุมอาวุธอื่นๆ ในอนาคต
“การปฏิบัติตามพันธกรณีในสนธิสัญญา New START คือเงื่อนไขสำคัญที่วุฒิสภาจะพิจารณาว่าสมควรอนุมัติข้อตกลงควบคุมอาวุธทางยุทธศาสตร์กับรัสเซียในอนาคตหรือไม่” ผู้นำ ส.ว.เดโมแครต 3 คน ซึ่งได้แก่ บ็อบ เมเนนเดซ ประธานคณะกรรมาธิการความสัมพันธ์ต่างประเทศ แจ็ค รีด ประธานคณะกรรมาธิการกิจการฝ่ายทหาร และ มาร์ค วอร์เนอร์ ประธานคณะกรรมาธิการข่าวกรอง ระบุในคำแถลงร่วม
เมื่อเดือน ส.ค.ปีที่แล้ว รัสเซียได้แจ้งไปยังสหรัฐฯ ว่าจะระงับความร่วมมือในการตรวจสอบคลังแสงของตนภายใต้สนธิสัญญา New START โดยอ้างเรื่องที่สหรัฐฯ และพันธมิตรใช้มาตรการจำกัดการเดินทางกับเจ้าหน้าที่ของรัสเซียภายหลังเกิดสงครามในยูเครน แต่ยืนยันว่ามอสโกยังคงพร้อมที่จะปฏิบัติตามเงื่อนไขสนธิสัญญาในส่วนอื่นๆ
โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ย้ำว่า สนธิสัญญา New START ยังคงเป็นผลประโยชน์ด้านความมั่นคงของสหรัฐฯ และอเมริกาพร้อม “เปิดทาง” ให้มอสโกกลับมาปฏิบัติตามเงื่อนไขตรวจสอบเพื่อทำงานร่วมกันต่อไป
สหรัฐฯ และรัสเซียเคยจะเปิดการหารือที่อียิปต์เมื่อเดือน พ.ย.ปีที่แล้วเพื่อฟื้นฟูการตรวจสอบคลังแสงนิวเคลียร์ ทว่ามอสโกได้ขอ “เลื่อน” การเจรจาออกไป และจนถึงตอนนี้ทั้ง 2 ฝ่ายก็ยังไม่ได้กำหนดวันเจรจาใหม่
ล่าสุด รัสเซียได้แจ้งไปยังสหรัฐฯ เมื่อวันจันทร์ (30 ม.ค.) ว่าสนธิสัญญา New START อาจจะสิ้นสุดลงในปี 2026 โดยไม่มีการต่ออายุอีก หลังจากที่วอชิงตันพยายามทำให้รัสเซียประสบ “ความพ่ายแพ้ทางยุทธศาสตร์” ในยูเครน
เซียร์เก รยาบคอฟ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศรัสเซีย ยอมรับกับสื่อ RIA ว่า “มีความเป็นไปได้” ที่มอสโกจะไม่ต่ออายุสนธิสัญญาควบคุมนิวเคลียร์กับสหรัฐฯ ภายหลังปี 2026
สหรัฐฯ มอบความช่วยเหลือด้านการทหารให้แก่ยูเครนแล้วเป็นมูลค่ากว่า 27,000 ล้านดอลลาร์ นับตั้งแต่รัสเซียเปิดฉากรุกรานเมื่อเดือน ก.พ. ปี 2022 ในจำนวนนี้รวมถึงขีปนาวุธต่อต้านอากาศยานแบบประทับบ่ายิง “สติงเกอร์” (Stinger) ว่า 1,600 หน่วย จรวดพิฆาตรถถังเจฟลิน (Javelin) อีก 8,500 หน่วย และกระสุนขนาด 155 มม. อีกไม่ต่ำกว่า 1 ล้านนัด
ที่มา : รอยเตอร์
