ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง กล่าวยกย่องอดีตผู้นำ เจียง เจ๋อหมิน ผู้ล่วงลับว่าช่วยปกป้องพรรคคอมมิวนิสต์ให้อยู่รอดจากพายุการเมือง อีกทั้งปฏิรูปและปรับปรุงเศรษฐกิจจีนสู่ความทันสมัย ในพิธีไว้อาลัยอย่างเป็นทางการซึ่งจัดขึ้นที่มหาศาลาประชาชนในกรุงปักกิ่งวันอังคาร (6 ธ.ค.) ขณะที่อดีตประธานาธิบดีหู จิ่นเทา ก็ได้เข้าร่วมพิธีฌาปนกิจ เจียง เมื่อวันจันทร์ (5) ถือเป็นปรากฏตัวครั้งแรกของเขานับจากเหตุชุลมุนที่การประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์ในเดือนตุลาคม ซึ่งทำให้ฝ่ายตะวันตกตีความกันสนั่นว่า เป็นการส่งสัญญาณการเมืองเพื่อข่มขู่ผู้ที่คิดต่อต้านสี
เจียง ซึ่งถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันพุธที่แล้ว (30 พ.ย.) ในวัย 96 ปี สร้างผลงานความสำเร็จมากมาย เช่น นำจีนหลุดพ้นจากการถูกโดดเดี่ยวทางการทูตภายหลังการประท้วงที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน เยียวยาความสัมพันธ์กับอเมริกา และขับเคลื่อนเศรษฐกิจจีนขยายตัวแบบที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน แต่ขณะเดียวกันเขาก็ถูกวิพากษ์วิจารณ์ในเรื่องการกดขี่ปราบปรามการเรียกร้องสิทธิด้านต่างๆ รวมทั้งการปล่อยให้การทุจริตคอร์รัปชันแพร่กระจาย
ระหว่างพิธีรำลึกไว้อาลัยในวันอังคาร (6) ประธานาธิบดีสี กล่าวว่า เจียงรับตำแหน่งผู้นำประเทศในช่วงเวลาที่พรรคคอมมิวนิสต์ กองทัพ และประเทศจีนเผชิญความกดดันรุนแรงจากภายนอกและปัญหาภายใน ซึ่งหมายถึงเหตุการณ์ประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยในจัตุรัสเทียนอันเหมินปี 1989 ที่มีผู้เสียชีวิตจากการปราบปรามด้วยกำลังทหารนับพันคน รวมทั้งเกิดการแตกแยกภายในหมู่ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์ ขณะที่ฝ่ายตะวันตกก็ดำเนินการแซงก์ชันคว่ำบาตรจีน
สี บอกว่า เจียงได้เดินหน้าการปฏิรูปและการเปิดประเทศ กระชับความสัมพันธ์ของพรรคกับประชาชน สะสางปัญหาทางการทูต และยึดมั่นในเอกราช ศักดิ์ศรี ความมั่นคง และเสถียรภาพของจีน
ในเวลา 10.00 น. มีการเปิดเสียงสัญญาณเตือน 3 ครั้งทั่วประเทศจีน เป็นการเริ่มต้นไว้อาลัยด้วยการยืนสงบนิ่ง ขณะที่ตลาดหุ้นและตลาดการเงินหยุดการซื้อขายนาน 3 นาที นอกจากนี้ ยังมีการลดธงครึ่งเสาทั่วจีน ตลอดจนตามสถานที่ราชการของจีนในประเทศต่างๆ
การจากไปของ เจียง ทำให้ผู้คนมากมายหวนหาอดีตในช่วงเวลาที่เจียงปกครองประเทศ หลายคนบอกว่าประชาชนจีนในสมัยนั้นมีเสรีภาพมากกว่าในปัจจุบันที่จีนเผชิญปัญหามากมาย
สี ซึ่งบอกว่า การถึงแก่อสัญกรรมของเจียงเป็นความสูญเสียที่ไม่อาจประเมินค่าได้ กล่าวย้ำว่า จีนต้องเปลี่ยนความโศกเศร้าให้กลายเป็นความแข็งแกร่ง และใช้สิ่งที่ เจียง สั่งสมไว้ให้มาสร้างพัฒนาการบทใหม่สำหรับประเทศ
ในอีกด้านหนึ่ง เมื่อวันจันทร์ (5) ซึ่งมีพิธีฌาปนกิจศพของเจียง ปรากฏว่า หู จิ่นเทา ผู้สืบทอดตำแหน่งประธานาธิบดีต่อจากเจียง ได้เดินทางไปร่วมด้วย ถือเป็นการปรากฏตัวครั้งแรกของเขานับจากการประชุมใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์เมื่อเดือนตุลาคม
หู ปรากฏตัวพร้อมกับผู้นำระดับสูงคนอื่นๆ ที่โรงพยาบาลกองทัพปลดแอกประชาชน เพื่อแสดงความเคารพครั้งสุดท้ายต่อเจียงก่อนเริ่มพิธีเผา โดยเขายืนถัดจากสี ขณะที่ผู้เข้าร่วมพากันโค้งคำนับ 3 ครั้งต่อหน้าศพเจียง
หลังจากนั้น หู ที่ใช้อุปกรณ์ช่วยเดินและมีผู้ช่วยประคอง เดินไปรอบๆ สถานที่จัดพิธีและทักทายภรรยาม่ายของเจียง
ทั้งนี้ ในการปรากฏตัวครั้งล่าสุดก่อนที่ข่าวคราวของหูจะเงียบหายไปคือระหว่างการประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์ ที่เขาถูกพาตัวออกจากพิธีปิดการประชุมอย่างกะทันหัน ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่ผิดปกติอย่างมากและทำให้การประชุมที่มีการวางแผนกำหนดการเอาไว้อย่างรอบคอบพลอยหยุดชะงักไปชั่วครู่
ในเวลาต่อมา สื่อของทางการรายงานว่า หูรู้สึกไม่ค่อยสบาย แต่ท่าทีที่ดูลังเลอย่างชัดเจนขณะถูกเจ้าหน้าที่เชิญตัวออกไป ทำให้บางคนคาดเดากันว่า มีปัจจัยทางการเมืองแอบแฝงอยู่
มีข่าวลือสะพัดโดยเฉพาะในโลกตะวันตกว่า การออกไปอย่างกะทันหันของ หูเป็นการส่งสัญญาณทางการเมืองถึงสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ที่อาจต่อต้านการเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีเป็นสมัยที่ 3 ของสี
(ที่มา : รอยเตอร์, เอเอฟพี)