เงียบเชียบ!! ไม่มี ‘ประท้วงต้านล็อกดาวน์’ ที่เซี่ยงไฮ้-ปักกิ่งในวันจันทร์ ขณะทางการคุมเข้ม ด้านจีนโวย ‘มาตรการสู้โควิด’ ถูกป้ายสี

ตำรวจจีนเมื่อวันจันทร์ (28 พ.ย.) พยายามสกัดกั้นการจัดประท้วง รวมทั้งตรวจค้นผู้คนในสถานที่ซึ่งได้ถูกใช้เป็นจุดชุมนุมช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ทั้งเซี่ยงไฮ้และกรุงปักกิ่ง หลังจากที่มีฝูงชนใน 2 เมืองใหญ่นี้ตลอดจนเมืองใหญ่แห่งอื่นๆ ทั่วประเทศ ออกมาประท้วงต่อต้านมาตรการควบคุมป้องกันโรคโควิด-19 อย่างเข้มงวด

ตามท้องถนนในเมืองใหญ่ๆ และภายในมหาวิทยาลัยหลายสิบแห่งทั่วประเทศจีนช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา มีรายงานว่าพวกผู้ประท้วงได้จัดการชุมนุมและการคัดค้านอย่างสงบด้วยรูปแบบต่างๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนนับตั้งแต่ สี จิ้นผิง ผู้นำคนปัจจุบันขึ้นครองอำนาจเมื่อ 10 ปีก่อน

กระแสประท้วงคราวนี้มีชนวนจากเหตุการณ์ไฟไหม้อาคารสูงที่ใช้เป็นอาคารพำนักอาศัยในอุรุมชี เมืองเอกของเขตซินเจียงเมื่อวันพฤหัสบดี (24) ที่แล้ว โดยคนจำนวนมากโทษว่า มาตรการล็อกดาวน์สู้โควิดอย่างเข้มงวด ทำให้หน่วยกู้ภัยไม่สามารถเข้าไปช่วยเหลือคนในตึกได้ทันท่วงที จึงมีผู้เสียชีวิตถึง 10 คน

ทั้งนี้ ปักกิ่งแถลงในวันจันทร์ (28) กล่าวหาว่า “พวกกลุ่มพลังที่มีแรงจูงใจอันแฝงเร้น” พยายามโยงอัคคีภัยคราวนี้เข้ากับมาตรการสกัดโควิด ถึงแม้เจ้าหน้าที่รับผิดชอบที่อุรุมชี พยายามอธิบายข้อเท็จจริงอย่างชัดเจน และหักล้างการใส่ร้ายป้ายสีดังกล่าวแล้วก็ตามที

ในวันจันทร์นั้น พวกผู้สื่อข่าวรายงานว่า ไม่มีสัญญาณใดๆ ของการประท้วงใหม่ๆ ทั้งในปักกิ่งและเซี่ยงไฮ้ ทว่ามีตำรวจหลายสิบคนอยู่ในพื้นที่ต่างๆ ซึ่งถูกใช้เป็นสถานที่ชุมนุมเมื่อ 1-2 วันก่อน

รอยเตอร์บอกว่า ตำรวจได้เรียกตรวจโทรศัพท์มือถือของผู้คนในบริเวณเหล่านี้ เพื่อเช็กว่ามีการใช้เครือข่ายส่วนตัวเสมือน (วีพีเอ็น) และแอปเทเลแกรมหรือไม่ ทั้งนี้ วีพีเอ็มถือเป็นสิ่งผิดกฎหมายที่ผู้คนในจีนส่วนใหญ่ถูกห้ามใช้ ขณะที่แอปเทเลแกรมถูกบล็อกจากอินเทอร์เน็ตของจีน แต่ชาวเมืองและผู้ใช้สื่อสังคมบอกว่า พวกผู้ประท้วงช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมามีการใช้สิ่งเหล่านี้

ส่วนเอเอฟพีรายงานว่า ในวันจันทร์มีตำรวจจำนวนมากได้ไปตั้งรั้วตลอดแนวฟุตปาธเพื่อป้องกันไม่ให้คนเข้าไปชุมนุมอีก และมีผู้ถูกจับกุม 3 คน นอกจากนั้น เจ้าหน้าที่บังคับใช้กฎหมายยังห้ามไม่ให้ผู้คนที่ผ่านไปมาถ่ายภาพ หรือวิดีโอการประท้วง

ทางการจีนยังจัดการลบข่าวสารเกี่ยวกับการประท้วงบนโซเชียลมีเดียส่วนใหญ่ รวมทั้งลบคำค้นหา เช่น แม่น้ำเลี่ยงหม่า และถนนอุรุมชี ซึ่งเป็นสถานที่ประท้วงในปักกิ่งและเซี่ยงไฮ้ ออกจากแพลตฟอร์มเว่ยป๋อ ตลอดจนเข้มงวดเซ็นเซอร์สัญญาณต่างๆ ในสื่อสังคมที่อาจจะเป็นความพยายามนัดหมายผู้คนให้รวมตัวกัน โดยที่การนัดประท้วงซึ่งวางแผนกันไว้ในเขตไห่เตี้ยน และสะพานซีถง ซึ่งอยู่ทางด้านตะวันตกของปักกิ่ง ไม่ได้เกิดขึ้นมา เมื่อตำรวจส่งกำลังไปคอยสกัด

ด้านโฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน เจ้า ลี่เจียน เมื่อถูกสอบถามในระหว่างการแถลงข่าวตามปกติเมื่อวันจันทร์ ถึงเรื่องความโกรธเกรี้ยวที่แผ่กระจายไปกว้างขวางต่อนโยบายโควิดต้องเป็นศูนย์ของจีน เขาก็ตอบว่า “สิ่งที่คุณอ้างถึงนั้นไม่ได้สะท้อนสิ่งที่เกิดขึ้นมาจริงๆ”

“เราเชื่อว่าด้วยการนำของพรรคคอมมิวนิสต์จีน และความร่วมมือและความสนับสนุนของประชาชนจีน การต่อสู้กับโควิด-19 ของเราจะประสบความสำเร็จ”

ก่อนหน้านั้นเมื่อวันอาทิตย์ (27) ฝูงชนจำนวนมากชุมนุมในปักกิ่งและเซี่ยงไฮ้ซึ่งมีการปะทะกับตำรวจที่พยายามขัดขวางไม่ให้คนไปรวมกันบนถนนอู๋หลู่มู่ฉี ซึ่งเป็นคำเรียกชื่อ อุรุมชี ในภาษาจีนกลาง

คนนับร้อยชุมนุมในบริเวณเดิมพร้อมแผ่นกระดาษเปล่าและดอกไม้ซึ่งเป็นสัญลักษณ์การประท้วงเงียบเมื่อช่วงบ่ายวันอาทิตย์

ขณะเดียวกัน บีบีซี สื่ออังกฤษระบุว่า นักข่าวคนหนึ่งถูกตำรวจจีนจับกุมและทำร้ายขณะเข้าไปทำข่าวการประท้วงที่เซี่ยงไฮ้ ทว่า กระทรวงการต่างประเทศจีนแถลงว่า ชายคนดังกล่าวไม่ได้เปิดเผยตัวตนว่าเป็นนักข่าว

อย่างไรก็ดี ในวันจันทร์รัฐบาลอังกฤษประณามการกระทำของตำรวจจีนว่า “รับไม่ได้” และ “น่ากังวล”

ขณะที่การประท้วงภายในจีนเองเงียบเสียงไป ปรากฏว่าในวันจันทร์ได้มีการจัดประท้วงต่อต้านนโยบายโควิดและการจำกัดเสรีภาพของทางการจีนในอย่างน้อยกว่า 10 เมืองทั่วโลกทั้งยุโรป เอเชีย และอเมริกา เช่น ที่ลอนดอน ปารีส โตเกียว และซิดนีย์ เพื่อแสดงการสนับสนุนการประท้วงในจีน โดยมีนักเคลื่อนไหวและนักศึกษาจีนเป็นแกนนำการชุมนุม

ทางด้านหนังสือพิมพ์เหรินหมินรึเป้า หรือพีเพิลส์ เดลี่ ปากเสียงอย่างเป็นทางการของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ในฉบับวันจันทร์ได้เผยแพร่บทความแสดงความคิดเห็นเตือนว่า อาจเกิดอัมพาตและความเบื่อหน่ายในการต่อสู้กับโควิด แต่เนื้อหาของบทความก็ไม่ได้เรียกร้องให้รัฐบาลยุตินโยบายคุมโควิดอย่างแข็งกร้าวแต่อย่างใด

สื่อของทางการจีนนั้นไม่ได้รายงานเกี่ยวกับการประท้วง แต่เรียกร้องให้ประชาชนยึดถือปฏิบัติตามกฎสกัดโควิดอย่างเคร่งครัด ขณะที่นักวิเคราะห์จำนวนมากเชื่อว่า จีนไม่มีแนวโน้มเปิดประเทศก่อนเดือนมีนาคมหรือเมษายน และจำเป็นต้องดำเนินการฉีดวัคซีนอย่างมีประสิทธิภาพก่อนเปิดประเทศ

อัลเฟรด อู๋ มู่หลวน ผู้เชี่ยวชาญการเมืองจีนของมหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ กล่าวว่า อารมณ์คนจีนถึงจุดเดือดเนื่องจากไม่มีแนวทางที่ชัดเจนในการยุตินโยบายโควิดเป็นศูนย์ และพรรคคอมมิวนิสต์ประเมินความเดือดดาลของประชาชนต่ำเกินไป

อนึ่ง เมื่อวันจันทร์จีนรายงานพบผู้ติดเชื้อรายใหม่ 40,052 คน ซึ่งถือเป็นสถิติสูงสุดใหม่ แต่ยังต่ำกว่าสถิติในตะวันตกตอนที่โควิดระบาดหนักมาก เนื่องจากจีนยึดถือนโยบายโควิดเป็นศูนย์อย่างเข้มงวด แม้ต้องแลกกับผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศก็ตาม

(ที่มา : เอเอฟพี, รอยเตอร์, เอพี)