เมื่อช่วงกลางปีที่ผ่านมา อินโดนีเซียเคยปฏิเสธสหรัฐฯที่ขออนุญาตนำเครื่องบินลาดตระเวนทางทะเล P-8 โพไซดอน ลงจอดเติมน้ำมัน สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานโดยอ้างการเปิดเผยของแหล่งข่าวเจ้าหน้าที่ระดับสูงของอินโดนีเซียที่ใกล้ชิดกับประเด็นนี้ คำร้องขอที่เกิดขึ้นท่ามกลางสถานการณ์ความตึงเครียดระหว่างอเมริกากับจีน
แหล่งข่าวเปิดเผยกับรอยเตอร์ว่า เจ้าหน้าที่สหรัฐฯติดต่อทาบทามในระดับสูงหลายต่อหลายครั้งมายังกระทรวงกลาโหมและกระทรวงการต่างประเทศของอินโดนีเซีย ในเดือนกรกฎาคมและสิงหาคม ก่อนประธานาธิบดี โจโค วิโดโด จะปฏิเสธไป
ผู้แทนของประธานาธิบดีวิโดโดและรัฐมนตรีกลาโหม, กองโฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ และสถานทูตสหรัฐประจำกรุงจาการ์ตา ไม่มีปฏิกิริยาต่อคำร้องขอความคิดเห็นเรื่องนี้ ขณะที่ผู้แทนกระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ และ เรตโน มาร์ซูดี รัฐมนตรีต่างประเทศอินโดนีเซีย ปฏิเสธจะให้ความเห็น
คำร้องขอนี้มีขึ้นในขณะที่สหรัฐฯและจีนยกระดับแย่งชิงอิทธิพลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หนักหน่วงขึ้น และเป็นคำขอที่สร้างความประหลาดใจแก่รัฐบาลอินโดนีเซีย เนื่องจากอินโดนีเซียมีนโยบายต่างประเทศที่เป็นกลางมาช้านาน โดยอินโดนีเซียไม่เคยอนุญาตให้ทหารจากต่างชาติปฏิบัติการในประเทศมาก่อน
เครื่องบินสอดแนม P-8 ของสหรัฐมีบทบาทสำคัญในการจับตากิจกรรมทางทหารของจีนในทะเลจีนใต้ ซึ่งจีนมีข้อพิพาทเรื่องการอ้างอาณาเขตทางทะเลทับซ้อนกับเวียดนาม, ฟิลิปปินส์, มาเลเซีย และบรูไน ในน่านน้ำที่อุดมไปด้วยทรัพยากรทางธรรมชาติ เป็นเส้นทางเดินเรือเพื่อการค้าสำคัญของโลก มูลค่ากว่า 3 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯในแต่ละปี
อินโดนีเซียไม่ได้อ้างกรรมสิทธิ์อย่างเป็นทางการในน่านน้ำที่มีความสำคัญทางยุทธศาสตร์แห่งนี้ แต่มองว่าพวกเขาเป็นเจ้าของพื้นที่ในทะเลจีนใต้บางส่วน โดยเป็นประจำที่เจ้าหน้าที่อินโดนีเซียขับไล่เรือยามชายฝั่งและเรือประมงจีนออกจากพื้นที่หนึ่ง ซึ่งจีนอ้างสิทธิทางประวัติศาสตร์
อย่างไรก็ตาม เรตโน บอกว่า ด้วยอินโดนีเซียมีความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจและการลงทุนกับจีนมากขึ้นเรื่อยๆ พวกเขาจึงไม่ต้องการเลือกข้างในความขัดแย้งและรู้สึกเป็นกังวลต่อความตึงเครียดที่หนักหน่วงขึ้นระหว่างสองชาติมหาอำนาจ และการประจำการทางทหารในทะเลจีนใต้
“เราไม่อยากตกหลุมพรางของสองชาติคู่อริ” เรตโนให้สัมภาษณ์ในช่วงต้นเดือนกันยายน “อินโดนีเซียต้องการแสดงให้ทุกฝ่ายเห็นว่า เราพร้อมเป็นพันธมิตรกับคุณ”
แม้สหรัฐฯและหลายชาติในอาเซียนในความสัมพันธ์กันในทางยุทธศาสตร์ ในด้านต้องการจำกัดความทะเยอทะยานทางอาณาเขตของจีน แต่ ดิโน ปัตติ จาลาล อดีตเอกอัครราชทูตอินโดนีเซียประจำอเมริกา บอกว่า นโยบายต่อต้านจีนที่ก้าวร้าวมากๆของสหรัฐฯ กำลังสร้างความไม่สบายใจแก่อินโดนีเซียและทั่วภูมิภาค
“เราไม่ต้องการถูกลวงลากเข้าสู่แคมเปญต่อต้านจีน แน่นอนว่า เรายังคงมีอิสระ แต่มีความเกี่ยวข้องทางเศรษฐกิจกันแน่นแฟ้นขึ้น และเวลานี้จีนคือประเทศที่มีผลกระทบต่ออินโดนีเซียมากที่สุดในโลก” เขากล่าว
P-8 โพไซดอน ซึ่งเป็นเครื่องบินจารกรรมที่มีเรดาร์ทันสมัย, กล้องความคมชัดสูง และเซ็นเซอร์ตรวจจับเสียง ได้ทำแผนที่หมู่เกาะ, พื้นผิว และอาณาเขตใต้น้ำของทะเลจีนใต้มานานอย่างน้อย 6 ปีแล้ว เครื่องบินรุ่นนี้ยังสามารถตรวจจับและโจมตีเรือและเรือดำน้ำจากระยะไกล ทั้งยังมีระบบสื่อสารที่ควบคุมอากาศยานจากระยะไกลได้
พวกนักวิเคราะห์ทางทหารเปิดเผยว่าไม่นานที่ผ่านมา สหรัฐฯใช้ฐานทัพทางทหารในสิงคโปร์, ฟิลิปปินส์ และมาเลเซีย ปฏิบัติการเครื่องบินลาดตระเวน P-8 เหนือทะเลจีนใต้
(ที่มา: รอยเตอร์)