เอเจนซีส์ – อุตสาหกรรมอาวุธจีนขยายตัวก้าวกระโดด ส่งให้แดนมังกรก้าวขึ้นเป็นผู้ผลิตอาวุธอันดับ 2 ของโลก รองจากอเมริกาและนำหน้ารัสเซีย รวมทั้งสะท้อนการเปลี่ยนแปลงในรอบ 10 ปีที่ผ่านมาจากที่ต้องพึ่งพาการนำเข้าอาวุธจากรัสเซียและยูเครน กลายมาเป็นผู้ส่งออกอันดับ 5 ของโลก
รายงานฉบับล่าสุดจากสถาบันวิจัยสันติภาพระหว่างประเทศแห่งสต็อกโฮล์ม (เอสไอพีอาร์ไอ) ชี้ว่า การผลิตอาวุธของจีนที่ก่อนหน้านี้ดูลึกลับซับซ้อนเนื่องจากไม่มีการเปิดเผยข้อมูลอย่างโปร่งใสนั้น เวลานี้ได้มีการขยายตัวออกไปอย่างมาก ดังเห็นได้จากการที่บริษัทจีนถึง 3 แห่งติดอันดับ 10 บริษัทอาวุธใหญ่ที่สุดของโลก
แนน เถียน ผู้ร่วมจัดทำรายงานฉบับนี้ที่ได้รับการเผยแพร่ออกมาเมื่อวันจันทร์ (27 ม.ค.) กล่าวว่า จากข้อมูลดังกล่าวทำให้สามารถกล่าวอย่างมั่นใจว่า จีนกลายเป็นผู้ผลิตอาวุธอันดับ 2 ของโลก รองจากอเมริกา แต่นำหน้ารัสเซียไปแล้วในขณะนี้ เขาสำทับว่า การขาดความโปร่งใสยังคงเป็นข้อจำกัดสำคัญในการศึกษาอุตสาหกรรมอาวุธของจีน
รายงานฉบับนี้ให้ภาพว่า อาวุธยุทโธปกรณ์ที่บริษัทจีนผลิตซึ่งคิดเป็นมูลค่าปีละ 70,000-80,000 ล้านดอลลาร์นั้น ส่วนใหญ่ขายให้หน่วยงานต่างๆ ของกองทัพปลดแอกประชาชนจีน (พีแอลเอ) และสะท้อนการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนว่า จีนไม่จำเป็นต้องพึ่งพิงอาวุธจากชาติอื่นอีกต่อไป จากในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาที่เคยเป็นผู้นำเข้าอาวุธรายใหญ่จากรัสเซียและยูเครน
นอกจากนั้น บริษัทอาวุธจีนยังมีความเฉพาะเจาะจงมากกว่าคู่แข่งในประเทศอื่นๆ เช่น เอวิเอชัน อินดัสทรี คอร์เปอเรชัน ออฟ ไชน่า (เอวิก) บริษัทอาวุธใหญ่ที่สุดในแดนมังกร ที่ผลิตเครื่องบินและระบบอิเล็กทรอนิกส์การบินเป็นหลัก ขณะที่บริษัทอาวุธในประเทศต่างๆ ส่วนใหญ่ผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์หลากหลายประเภท
ก่อนหน้านี้นักวิจัยของเอสไอพีอาร์ไอประสบปัญหาในการค้นหาข้อมูลที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับขนาดอุตสาหกรรมอาวุธของจีน เนื่องจากบริษัทผู้ผลิตเป็นกิจการของรัฐบาล ดังนั้น ข้อมูลทั้งหมดจึงถูกเก็บรักษาไว้เป็นความลับเพื่อความมั่นคงของชาติ และทำให้เอสไอพีอาร์ไอไม่สามารถรวมจีนในการจัดอันดับผู้ผลิตอาวุธประจำปีได้
สำหรับในรายงานฉบับนี้ นักวิจัยพิจารณาข้อมูลจากบริษัทอาวุธ 4 แห่งของจีน ซึ่งติดกลุ่ม 20 บริษัทอาวุธใหญ่ที่สุดของโลก และระบุว่า ข้อมูลที่ค้นหาได้มากขึ้นเกี่ยวกับบริษัทเหล่านี้ซึ่งครอบคลุมข้อมูลระหว่างปี 2015 – 2017 ทำให้สามารถรวบรวมภาพการผลิตอาวุธอันซับซ้อนของจีนได้อย่างครอบคลุมที่สุด ซึ่งนำไปสู่การประเมินขนาดอุตสาหกรรมอาวุธของจีนอย่างน่าเชื่อถือ
บริษัททั้ง 4 แห่งดังกล่าวมียอดขายรวมกันราว 54,100 ล้านดอลลาร์ในปี 2017 และทำให้เข้าสู่ทำเนียบ 20 บริษัทอาวุธใหญ่ที่สุดของโลก โดย 3 ใน 4 แห่งนี้น่าจะติดท็อป 10 ด้วย
โดยที่ปี 2017 อเมริกามียอดขายอาวุธ 226,600 ล้านดอลลาร์ และรัสเซีย 37,700 ล้านดอลลาร์
บริษัททั้ง 4 แห่งของจีนประกอบด้วยเอวิก (อันดับ 6), ไชน่า นอร์ท อินดัสตรีส์ กรุ๊ป คอร์เปอเรชัน หรือโนริงโก (อันดับ 8), ไชน่า อิเล็กทรอนิกส์ เทคโนโลยี กรุ๊ป คอร์เปอเรชัน และไชน่า เซาธ์ อินดัสตรีส์ กรุ๊ป คอร์เปอเรชัน
แม้ไม่มีสถิติการส่งออกอาวุธของจีนอย่างเป็นทางการ แต่รายงานตั้งข้อสังเกตว่า อุตสาหกรรมอาวุธของจีนพัฒนามาถึงจุดที่มีความต้องการสั่งซื้อจากต่างประเทศมากขึ้น และประเมินว่า จีนถือเป็นผู้ส่งออกอาวุธอันดับ 5 ของโลก
เถียนแจงว่า หนึ่งในความสำเร็จในฐานะผู้ส่งออกอาวุธของจีนคือ อากาศยานไร้คนขับ (ยูเอวี) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “โดรน” ที่ใช้ในการสู้รบทั้งในลิเบียและเยเมน
นักวิจัยของเอสเอพีอาร์ไอกังวลเป็นพิเศษกับการเข้าสู่ตลาดส่งออกอาวุธโลกของจีน เนื่องจากปักกิ่งไม่ได้ลงนามกฎระเบียบควบคุมอาวุธหลายฉบับที่บังคับใช้อยู่ ซึ่งรวมถึงสนธิสัญญาการค้าอาวุธที่ที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติรับรองในปี 2013 ซึ่งเท่ากับว่า ไม่มีระบบที่มีผลผูกพันทางกฎหมายใดที่กำกับดูแลให้จีนและผู้ส่งออกอาวุธของจีนดำเนินการอย่างมีความรับผิดชอบ
ขณะเดียวกัน กลุ่มคลังสมองของสวีเดนแห่งนี้ระบุว่า การใช้จ่ายด้านอาวุธทั่วโลกในปี 2018 มีมูลค่าถึง 1.8 ล้านล้านดอลลาร์ สูงสุดนับจากสิ้นสุดสงครามโลก โดยอเมริกาและจีนเป็นประเทศที่ใช้งบประมาณด้านนี้มากที่สุด
ปีเดียวกันนั้น อเมริกาขายอาวุธคิดเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 246,000 ล้านดอลลาร์, รัสเซีย 36,200 ล้านดอลลาร์ และสหราชอาณาจักร 35,100 ล้านดอลลาร์
