(เก็บความจากเอเชียไทมส์ www.asiatimes.com)
University leaders under pressure amid campus clashes
By Jeff Pao
16/11/2019
พวกผู้บริหารของมหาวิทยาลัยต่างๆ ในฮ่องกงถูกบีบคั้นกดดันหนัก ภายหลังเกิดการปะทะกันระหว่างตำรวจกับผู้ประท้วงภายในพื้นที่วิทยาเขตของพวกเขาติดต่อกันหลายวันเมื่อปลายสัปดาห์ที่แล้ว โดยที่ผู้ประท้วงบางคนกล่าวว่าพวกเขาจะกลับมายังมหาวิทยาลัยเหล่านี้อีกในวันทำงานสัปดาห์นี้
เหล่าผู้นำของมหาวิทยาลัยต่างๆ ในฮ่องกงกำลังตกอยู่ใต้แรงบีบคั้น ภายหลังเกิดการปะทะกันระหว่างตำรวจกับพวกผู้ประท้วงภายในพื้นที่วิทยาเขตของพวกเขาเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ในระหว่างการสไตรก์ต่อต้านรัฐบาลทั่วทั้งนครแห่งนี้
พวกผู้ประท้วงสวมชุดดำจำนวนหลายพันคน ไปชุมนุมกันอยู่ในวิทยาเขตและตามถนนหนทางซึ่งอยู่ใกล้ๆ กับมหาวิทาลัยจีนแห่งฮ่องกง (Chinese University of Hong Kong ใช้อักษรย่อว่า CUHK), มหาวิทยาลัยฮ่องกงโปลิเทคนิค (Hong Kong Polytechnic University), มหาวิทยาลัยซิตี้แห่งฮ่องกง (City University of Hong Kong), และมหาวิทยาลัยฮ่องกงแบ็ปติสต์ (Hong Kong Baptist University) ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา พวกเขาได้ปิดกั้นบรรดาถนนหนทางที่อยู่ใกล้เคียง และสร้างกำแพงด้วยอิฐซึ่งพวกเขาขุดขึ้นมาจากทางเดินเท้า ตลอดจนนำเอาอิฐเหล่านั้นมาวางกันเกลื่อนกลาดบนถนนเพื่อขัดขวางไม่ให้รถราสัญจรได้
ที่ CUHK พวกนักศึกษาสวมหน้ากากได้ตั้งเคาน์เตอร์ขึ้นที่บริเวณทางเข้ามหาวิทยาลัย เพื่อตรวจสอบบัตรประจำตัวของคนที่กำลังเข้ามา ทั้งนี้เพื่อป้องกันการแทรกซึมของตำรวจ ห้องอาหารต่างๆ มีพวกนักศึกษาและผู้ประท้วงสวมหน้ากากเข้าไปดำเนินการเพื่อเสิร์ฟอาหารที่ทำออกมาแจกฟรี ขณะเดียวกันบรรดาอาคารของมหาวิทยาลัยที่ใช้สำหรับการพักอาศัยและการรักษาพยาบาลก็ถูกพังให้เปิดออกมาเพื่อต้อนรับผู้ประท้วง นอกเหนือจากพวกอุปกรณ์สำหรับการป้องกันตัว อาทิเช่น หน้ากากป้องกันแก๊สน้ำตา, ร่ม และหมวกนิรภัยแล้ว พวกอาวุธอย่างเช่นหน้าไม้และธนู, เครื่องเหวี่ยงกระสุน, และระเบิดขวดน้ำมัน ก็สามารถพบเห็นได้เช่นกัน
มีการปะทะกันอย่างดุเดือดที่สะพานหมายเลข 2 (No. 2 Bridge) ของมหาวิทยาลัยแห่งนี้เมื่อคืนวันอังคาร (12 พ.ย.) โดยที่ตำรวจได้ยิงแก๊สน้ำตาราวๆ 1,000 ลูกเข้าใส่พวกผู้ประท้วง ซึ่งตอบโต้กลับด้วยระเบิดขวดน้ำมันจุดไฟ รถฉีดน้ำแรงสูงคันหนึ่งได้พ่นน้ำที่ผสมด้วยสารสีฟ้าซึ่งจะทำให้เป็นสีติดเสื้อผ้า เข้าใส่ฝูงชน บังคับให้พวกเขาต้องถอยหลังกลับไป อย่างไรก็ตาม ทางฝ่ายตำรวจก็ได้ยอมถอย หลังจาก ร็อกกี้ ถวน (Rocky Tuan) รองอธิการบดีของ CUHK ให้สัญญาว่าจะจัดการคลี่คลายสถานการณ์ที่เกิดขึ้น
ในวันพุธ (13 พ.ย.) และวันพฤหัสบดี (14 พ.ย.) พวกผู้ประท้วงสวมเสื้อดำยังคงยึดครองสะพานหมายเลข 2 เอาไว้ และคอยทิ้งขยะเศษข้าวของลงใส่ทางหลวงโทโล (Tolo Highway) ที่อยู่เบื้องล่าง ทางหลวงโทโลเป็นถนนสายหลักสายหนึ่งที่เชื่อมระหว่างย่านนิวเทอร์ริทอรีส์นอร์ท (New Territories North) กับย่านเกาลูน (Kowloon)
สถานการณ์ทำนองเดียวกันนี้ก็พบเห็นได้ที่มหาวิทยาลัยโปลิเทคนิค พวกนักศึกษาและผู้ประท้วงได้เข้ายึดครองวิทยาเขตของมหาวิทยาลัยเอาไว้ และคอยตรวจบัตรประจำตัวที่บริเวณทางเข้า พวกเขาได้โยนขยะและระเบิดขวดน้ำมันติดไฟเข้าใส่สถานีรถไฟใต้ดิน ฮุงฮอม (Hung Hom) และอุโมงค์ข้ามท่าเรือวิกตอเรีย (Cross Harbour Tunnel) ซึ่งเป็นเส้นทางสัญจรที่สำคัญยิ่งของนครแห่งนี้
ขณะเดียวกัน ก็มีการวางอิฐและร่มกระจัดกระจายเกลื่อนรอบๆ ถนนจังค์ชั่น (Junction Road), ถนนคัมชิง (Kam Shing Road), และถนนเรนฟริว (Renfrew Road) ใกล้ๆ มหาวิทยาลัยฮ่องกงแบ็ปติสต์ ซึ่งอยู่ติดกับค่ายเกาลูนอีสต์บาร์แรคส์ (Kowloon East Barracks หรือเรียกกันในชื่อว่า ค่ายเกาลูนทง Kowloon Tong) ของกองทัพปลดแอกประชาชนจีน เช่นเดียวกับที่ถนนคอร์นวอลล์ (Cornwall Street) และถนนทัตชี (Tat Chee Avenue) ซึ่งอยู่ใกล้ๆ มหาวิทยาลัย CUHK
ตลอดช่วง 3 วันของปลายสัปดาห์ที่แล้ว ตำรวจปราบจลาจลได้ยิงแก๊สน้ำตาจำนวนมากเข้าใส่มหาวิทยาลัยโปลิเทคนิค, มหาวิทยาลัยแบ็ปติสต์, และมหาวิทยาลัยซิตี้ แต่ไม่ได้ยิงใส่มหาวิทยาลัยจีน (CUHK)
ตอนเช้าวันศุกร์ (15 พ.ย.) ผู้ที่สวมหน้ากาก 3 คนแถลงว่า ฝูงชนที่ CUHK ได้ตัดสินใจแล้วที่จะเปิดทางหลวงโทโลช่วงที่ผ่านใต้สะพานหมายเลข 2 ในเวลา 6.00 น. เพื่อเป็นการแสดงท่าทีไมตรีจิตต่อผู้เดินทางสัญจร พวกเขายังรบเร้าให้รัฐบาลรับประกันว่า การเลือกตั้งสภาเขตจะจัดขึ้นต่อไปตามกำหนดในวันที่ 24 พฤศจิกายน
อย่างไรก็ตาม สโมสรนักศึกษาของมหาวิทยาลัยจีน (Student Union of Chinese University) และผู้ประท้วงอื่นๆ จำนวนมาก กลับบอกว่า พวกเขาไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจดังกล่าว
ทางด้านรองอธิการบดีถวน ได้ออกคำแถลงฉบับหนึ่งประณามกิจกรรมต่างๆ ที่ไร้ความรับผิดชอบและผิดกฎหมายของพวกผู้ประท้วงสวมหน้ากาก ซึ่งได้แก่การจุดไฟเผา, ขุดอิฐออกจากทางเดินเท้า, ขโมยยานพาหนะ, และพังเข้าไปในภายในอาคารต่างๆ และหอพักต่างๆ ของมหาวิทยาลัย, ทำลายทรัพย์สิน, สร้างความเสียหายให้แก่สถานที่ต่างๆ, และสะสมระเบิดขวดน้ำมันเอาไว้เป็นจำนวนมาก
“เรามีเหตุผลที่จะเชื่อว่า พวกผู้ประท้วงสวมหน้ากากเหล่านี้ส่วนข้างมากไม่ได้เป็นนักศึกษาของ CUHK ... ผมขอเรียกร้องอย่างแรงกล้าให้บุคคลภายนอกทั้งหมดออกไปจากพื้นที่มหาวิทยาลัยของเราทันที” คำแถลงของเขาระบุ
บรรดาศิษย์เก่าและนักศึกษาได้ถกเถียงอภิปรายกันถึงคำแถลงฉบับนี้ของรองอธิการบดีอย่างเผ็ดร้อน บางคนระบุว่าถวนได้เข้าข้างตำรวจเสียแล้ว อย่างไรก็ตาม ศิษย์เก่าจำนวนมากกล่าวว่าพวกเขาเชื่อว่าถวนใช้ภาษาแรงๆ เช่นนี้ด้วยความหวังว่าฝูงชนจะยินยอมทยอยกันออกไป ความกังวลใจห่วงใยข้อสำคัญที่สุดของถวนก็คือความปลอดภัยของพวกนักศึกษา ศิษย์เก่าเหล่านี้บอก
ในการแถลงข่าวต่อสื่อมวลชนในเวลาต่อมาตอนบ่ายวันนั้น (ศุกร์ที่ 15 พ.ย.) ข่ง วิงฉวง (Kong Wing-cheung) โฆษกตำรวจฮ่องกงบอกว่า มหาวิทยาลัยต่างๆ ไม่ได้เป็นปราการเพื่อความคิดทางวิชาการอันน่านับถืออีกต่อไปแล้ว ตรงกันข้าม มหาวิทยาลัยเหล่านี้ได้กลายเป็นคลังแสงอาวุธอันตรายสำหรับพวกก่อจลาจลไปเสียแล้ว
เวลา 18.00 น. ประธานคณะรัฐมนตรี (Chief Secretary) แมตธิว ฉวง (Matthew Cheung) ประกาศว่าจะใช้มาตรการเด็ดขาดเพื่อยุติความปั่นป่วนวุ่นวายในฮ่องกง
เวลาเดียวกัน เหล่าผู้บริหารของ 9 มหาวิทยาลัยได้ออกคำแถลงร่วมฉบับหนึ่งซึ่งบอกว่า พื้นที่ต่างๆ ของมหาวิทยาลัยได้กลายเป็นสนามรบทางการเมืองไปแล้ว ขณะที่สถานการณ์อันสลับซับซ้อนและท้าทายเช่นนี้ไม่สามารถที่จะแก้ไขคลี่คลายโดยใช้กระบวนการทางด้านระเบียบวินัยของมหาวิทยาลัย พวกเขารบเร้ารัฐบาลให้เป็นผู้นำในการใช้การปฏิบัติการอันรวดเร็วและเป็นรูปธรรมเพื่อแก้ไขคลี่คลายผ่าทางตันทางการเมืองนี้ และฟื้นฟูความปลอดภัยตลอดจนความสงบเรียบร้อยสาธารณะให้กลับคืนมา
เวลา 20.00 น. คนสวมหน้ากากจำนวนหลายสิบคนที่มหาวิทยาลัย CUHK ได้โยนขยะเศษข้าวของต่างๆ เพื่อปิดกั้นทางหลวงโทโลอีกครั้งหนึ่ง ตำรวจไปปรากฏตัวอยู่ตรงจุดที่ห่างออกไปราว 200 เมตรแต่ต่อจากนั้นก็ล่าถอย พวกผู้ประท้วงยังนำเอาเศษข้าวของต่างๆ มาวางกั้นเป็นชั้นๆ หลายๆ ชั้นบนสะพานหมายเลข 2 และวางแผนเผาเศษข้าวของเหล่านี้ไปทีละชั้นเมื่อตำรวจเข้ามาใกล้ เวลาประมาณ 21.30 น. พวกเขาได้เผาแผงเศษข้าวของนี้แผงหนึ่งก่อนที่จะถอยไป โดยที่นำเอาอาวุธทั้งระเบิดขวดน้ามัน ตลอดจนหน้าไม้และธนู ไปด้วย
ผู้ประท้วงคนหนึ่งซึ่งต้องการให้สงวนนาม บอกกับเอเชียไทมส์ว่า ผู้ประท้วงจะกลับมาปิดกั้นทางหลวงโทโลใหม่ในเวลาต่อไป โดยน่าจะเป็นช่วงวันทำงาน เธอเสริมด้วยว่าพวกผู้ประท้วงได้หลีกเลี่ยงไม่เข้ายึดครองที่มั่นที่ใดที่หนึ่งเป็นเวลานานๆ แต่ใช้วิธีเคลื่อนย้ายไปเรื่อยๆ จากสถานที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง
ในตอนดึกคืนวันศุกร์ (15 พ.ย.) ตำรวจปราบจลาจลได้ยิงแก๊สน้ำตาจำนวนมากเข้าใส่กลุ่มผู้ประท้วงหลายร้อยคนในย่านมองก๊อก และไล่ตามพวกเขาในพื้นที่บริเวณนั้นเป็นเวลาหลายชั่วโมง มีผู้สื่อข่าวคนหนึ่งของสถานีวิทยุคอมเมอร์เชียล (Commercial Radio) ถูกยิงด้วยระเบิดฟองน้ำ (sponge grenade) แต่ระเบิดกระทบใส่เป้ของเขาโดยที่ตัวเขาไม่ได้รับบาดเจ็บ ทางด้านสมาคมนักหนังสือพิมพ์ฮ่องกงได้ออกคำแถลงประณามตำรวจว่าใช้อำนาจโดยมิชอบ