เอพี - รัฐมนตรีกลาโหมฟิลิปปินส์เผยในวันพฤหัสบดี (8 ธ.ค.) ว่ามีความเป็นไปได้อย่างสูงที่ประเทศของเขาจะไม่ยอมให้กองทัพสหรัฐฯ ใช้เป็นฐานสำหรับการลาดตระเวนเพื่อการเดินเรืออย่างเสรีในเขตน่านน้ำข้อพิพาททะเลจีนใต้ เพื่อหลีกเลี่ยงก่อความขุ่นข้องหมองใจแก่ปักกิ่ง
เดลฟิน ลอเรนซานา รัฐมนตรีกลาโหมฟิลิปปินส์ เผยว่า กองเรือและอากาศยานของสหรัฐฯ อาจต้องหันไปใช้ฐานทัพบนเกาะกวมหรือโอกินาวาแทน หรือไม่ก็ขึ้นบินจากเรือบรรทุกเครื่องบินของพวกเขาเองสำหรับลาดตระเวนในทะเลจีนใต้
ภายใต้การบริหารงานของเบนิโญ อากีโน ประธานาธิบดีคนก่อน เครื่องบินและกองเรือสหรัฐฯ บางส่วนจะลงจอดหรือเทียบท่าในฟิลิปปินส์ ระหว่างทางการลาดตระเวนในน่านน้ำพิพาทเพื่อท้าทายคำกล่าวอ้างกรรมสิทธิ์เหนือเขตแดนของจีน
ดูเตอร์เต ซึ่งเข้ารับตำแหน่งในเดือนมิถุนายน ได้ใช้มาตรการต่างๆ ในการปรับปรุงความสัมพันธ์กับจีน และหันมาเป็นปรปักษ์กับรัฐบาลโอบามา หลังสหรัฐฯ แสดงความกังวลเกี่ยวกับมาตรการปราบปรามยาเสพติดของประธานาธิบดีฟิลิปปินส์
เมื่อถูกถามว่าฟิลิปปินส์ยังคงให้การต้อนรับเรือและเครื่องบินสหรัฐฯ ที่กำลังลาดตระเวนในน่านน้ำพิพาทหรือไม่ ลอเรนซานาตอบว่า “ดูเหมือนประธานาธิบดีดูเตอร์เต คงไม่ยอมทำแบบนั้น เพื่อหลีกเลี่ยงการกระทำที่ยั่วยุใดๆ ที่อาจขยายความตึงเครียดในทะเลจีนใต้ มันจึงไม่น่าจะเป็นไปได้ อย่างไรก็ตาม สหรัฐฯ ก็สามารถบินมาจากฐานทัพอื่นๆ ได้”
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ยังไม่ออกมาแสดงความคิดเห็นในเรื่องนี้ แม้ว่า พลเรือเอก แฮร์รี แฮร์ริส ผู้บัญชาการคนใหม่ของกองกำลังสหรัฐฯ ในมหาสมุทรแปซิฟิก บอกเมื่อเดือนที่แล่วว่า แม้ดูเตอร์เตจะใช้โวหารที่แข็งกร้าว แต่ความร่วมมือทางทหารระหว่างวอชิงตันกับมะนิลานั้นยังไม่เปลี่ยนแปลง
ดูเตอร์เตขู่อย่างเปิดเผยจะลดระดับความร่วมมือทางทหารระหว่างฟิลิปปินส์กับสหรัฐฯ ในนั้นรวมถึงละทิ้งแผนลาดตระเวนร่วมกับกองทัพเรืออเมริกาในน่านน้ำพิพาท เนื่องจากจีนคัดค้าน
ทั้งนี้ การซ้อมรบประจำปีระหว่างสหรัฐฯ กับฟิลิปปินส์ก็ถูกลดระดับลงเหลือเป็นแค่การฝึกซ้อมภารกิจมนุษยธรรมและตอบสนองต่อภัยพิบัติเท่านั้น
