โล่งอกเป็นแถว! “ดูเตอร์เต” หวานผ่านสื่อญี่ปุ่น “สัมพันธ์สหรัฐฯ ยังดีเหมือนเดิม”

รอยเตอร์ - ประธานาธิบดี โรดริโก ดูเตอร์เต แห่งฟิลิปปินส์ ออกมาผ่อนจุดยืนเรื่องการ “แยกทาง” (separation) จากชาติพันธมิตรเก่าแก่อย่างสหรัฐฯ เมื่อวานนี้ (24 ต.ค.) ก่อนออกเดินทางไปเยือนญี่ปุ่น ซึ่งเป็นอีกชาติที่กำลังวิตกกังวลเมื่อเห็นมะนิลาแสดงทีท่าปลีกตัวจากวอชิงตันไปซบอกจีน

“ความเป็นพันธมิตรของเรายังอยู่เหมือนเดิม” สำนักข่าวเกียวโดอ้างคำพูดของ ดูเตอร์เต ซึ่งได้ให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนแดนปลาดิบที่กรุงมะนิลา

“ทุกฝ่ายไม่ต้องกังวลว่าความเป็นพันธมิตร (ระหว่างฟิลิปปินส์กับสหรัฐฯ) จะมีอะไรเปลี่ยนแปลง ผมไม่จำเป็นต้องจับขั้วเป็นพันธมิตรกับชาติอื่น”

ถ้อยแถลงล่าสุดจากผู้นำขาโหดคาดว่าจะเป็นที่พอใจของนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ ซึ่งหวังที่จะกระชับสัมพันธ์กับมะนิลาให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นระหว่างเปิดบ้านต้อนรับการมาเยือนของดูเตอร์เตในวันนี้ (25)

ทั่วทั้งภูมิภาคถึงกับตะลึงงัน เมื่อดูเตอร์เตประกาศกร้าวขณะไปเยือนกรุงปักกิ่งสัปดาห์ที่แล้วว่าต้องการ “แยกตัว” จากสหรัฐฯ เพื่อมากระชับสัมพันธ์กับจีนแทน

ต่อมาภายหลัง ดูเตอร์เต และผู้ช่วยคนสนิทต่างพยายามชี้แจงว่าเขาไม่ได้หมายถึงการตัดสัมพันธ์กับสหรัฐอเมริกา และสิ่งที่ดูเตอร์เตพูดเมื่อวานนี้ (24) ก็ถือว่าใช้สำนวนภาษาที่ประนีประนอมขึ้นมากที่สุด

หนังสือพิมพ์นิกเกอิรายงานว่า ดูเตอร์เตอ้างว่าการ “แยกตัว” ที่เขาเอ่ยออกมาเป็นเพียง “ความคิดเห็นส่วนตัว” ไม่ได้พูดในนามของรัฐบาล ขณะที่สำนักข่าวเกียวโดอ้างคำพูดผู้นำฟิลิปปินส์ที่ว่า เขาต้องการสร้าง “พันธมิตรด้านการค้า” กับจีน

อย่างไรก็ดี หนังสือพิมพ์โยมิอุริชิมบุนรายงานว่า ดูเตอร์เตย้ำว่าต้องการยุติซ้อมรบกับสหรัฐฯ และยกเลิกข้อตกลงความร่วมมือทางทหารที่หลายฝ่ายมองว่าเป็นกลไกสำคัญยิ่งที่จะช่วยให้สหรัฐฯ สามารถคงแสนยานุภาพในเอเชียในยามที่จีนสยายปีก

นายกรัฐมนตรีอาเบะเองก็ปรารถนาที่จะผูกมิตรกับฟิลิปปินส์และประเทศในอาเซียนเพื่อคานอำนาจจีน

“มันเป็นเรื่องน่าเสียดาย และเราก็มีความกังวล แต่สิ่งที่เกิดขึ้นจะไม่ทำให้พันธกรณีที่ญี่ปุ่นมีต่อฟิลิปปินส์เปลี่ยนแปลงไป” นารุชิเงะ มิจิชิตะ อาจารย์จากสถาบันบัณฑิตแห่งชาติเพื่อการศึกษานโยบาย และอดีตเจ้าหน้าที่กลาโหมญี่ปุ่น ให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับคำพูดของดูเตอร์เต

ขณะเดียวกัน จอห์น เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ หลังจากที่ได้สนทนากับรัฐมนตรีต่างประเทศ เปอร์เฟ็กโต ยาซาย ของฟิลิปปินส์เมื่อวันอาทิตย์ (23) ก็ได้ออกมาแสดงความมั่นใจว่าทั้ง 2 ประเทศจะสามารถ “ทำงานร่วมกัน” ผ่านช่วงเวลาอันสับสนนี้ไปได้

ดูเตอร์เตนั้นไม่พอใจที่วอชิงตันออกมาวิพากษ์วิจารณ์สถิติผู้เสียชีวิตหลายพันคนในสงครามต่อต้านยาเสพติด รวมถึงเรียกร้องให้ฟิลิปปินส์คำนึงถึงหลักนิติธรรม

ฟูมิโอะ คิชิดะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่น จะพบกับดูเตอร์เตระหว่างงานเลี้ยงอาหารค่ำวันนี้ (25) ก่อนที่อาเบะ และผู้นำฟิลิปปินส์จะได้พูดคุยแบบตัวต่อตัวที่บ้านพักนายกรัฐมนตรีในกรุงโตเกียวเย็นวันพุธ (26) หลังจากที่มีการประชุมใหญ่อย่างเป็นทางการร่วมกับผู้นำระดับสูงในวันเดียวกัน

“ผมเชื่อว่าความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับฟิลิปปินส์เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง และการรักษาความสัมพันธ์ทวิภาคีให้แนบแน่นจะนำไปสู่สันติภาพ เสถียรภาพ และความเจริญรุ่งเรืองในภูมิภาค รวมถึงประชาคมโลก” คิชิดะให้สัมภาษณ์ต่อสื่อมวลชน พร้อมระบุว่าตนอยากจะฟังมุมมองของผู้นำฟิลิปปินส์เช่นกัน

ก่อนหน้านี้ รัฐบาลประธานาธิบดี เบนิโญ อากีโน แห่งฟิลิปปินส์ เคยสร้างความขุ่นเคืองแก่จีนด้วยการยื่นฟ้องศาลอนุญาโตตุลาการถาวรที่กรุงเฮกให้ช่วยตัดสินว่า การอ้างกรรมสิทธิ์ของปักกิ่งในทะเลจีนใต้นั้นมีความชอบธรรมหรือไม่

คำพิพากษาที่ประกาศเมื่อต้นปีนี้ออกมาในทางที่เป็นประโยชน์ต่อมะนิลา แต่ถูกจีนปฏิเสธอย่างสิ้นเชิง และปักกิ่งยังเตือนสหรัฐฯ กับญี่ปุ่นว่าไม่ควรก้าวก่ายข้อพิพาทนี้

ดูเตอร์เตเผยกับนิกเกอิว่า จีนและฟิลิปปินส์ตกลงที่จะไม่พูดเรื่องคำตัดสินของศาลอนุญาโตตุลาการถาวรระหว่างการเยือนปักกิ่งครั้งแรกของเขา แต่อาจจะต้องมีการพูดถึงบ้างในเวลาที่เหมาะสม