เอเจนซีส์ - สื่อมวลชนทั่วโลกตีแผ่ข้อมูลเอกสารลับ 11.5 ล้านฉบับที่รั่วไหลออกมาจากบริษัทกฎหมายสัญชาติปานามาเมื่อวันอาทิตย์ (3 เม.ย.) ซึ่งชุดเอกสารที่ว่านี้ได้เปิดโปงการทำธุรกรรมการเงินอย่างลับๆ ของนักการเมืองระดับสูงและบุคคลดังทั่วโลก รวมถึงผู้ช่วยของประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย และแม้กระทั่งซูเปอร์สตาร์ดาวยิงของทีมบาร์เซโลนา ลีโอเนล เมสซี
สื่อมวลชนกว่า 100 สำนักได้ร่วมกันตรวจสอบชุดเอกสารของบริษัท มอสแซก ฟอนเซกา (Mossack Fonseca) ซึ่งเป็นบริษัทกฎหมายที่มีฐานในปานามา และมีสำนักงานตั้งอยู่ใน 35 ประเทศทั่วโลก โดยเอกสารเหล่านี้ได้บอกเล่าวิธีการที่นักการเมืองราว 140 คน รวมถึงอดีตผู้นำประเทศ 12 คนใช้ซุกซ่อนทรัพย์สินไว้ในต่างประเทศ
หนังสือพิมพ์ ซุดดอยต์ช ไซตุง ของเยอรมนีได้รับเอกสารชุดนี้มาจากแหล่งข่าวที่ไม่ระบุชื่อ และได้แบ่งปันให้แก่สื่อมวลชนทั่วโลกผ่านทางสมาคมผู้สื่อข่าวสายสืบสวนนานาชาติ (International Consortium of Investigative Journalists - ICIJ)
เจราร์ด ไรล์ ผู้อำนวยการ ICIJ ชี้ว่า เอกสารชุดนี้เป็นบันทึกกิจกรรมทางธุรกิจของ มอสแซก ฟอนเซกา แบบวันต่อวัน ตลอดระยะเวลา 40 ปีที่ผ่านมา และแม้ธุรกรรมการเงินส่วนใหญ่กระทำอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ทว่าการตีแผ่ข้อมูลในครั้งนี้ก็คาดว่าจะส่งผลกระทบทางการเมืองไม่น้อยต่อบุคคลที่ถูกอ้างถึง
“ผมเชื่อว่าการเปิดโปงครั้งนี้จะสร้างความเสียหายครั้งใหญ่แก่กลุ่มบุคคลที่ซุกทรัพย์สินไว้ในต่างแดน เนื่องจากข้อมูลมีมากมายเหลือเกิน”
ข้ออ้างบางส่วนที่ ICIJ สรุปจากข้อมูลในเอกสารชุดนี้ ได้แก่ :
- เอกสารชุดนี้ระบุชื่อบริษัทต่างชาติที่มีความเชื่อมโยงกับครอบครัวของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้มีนโยบายปราบปรามการทุจริตคอร์รัปชันอย่างเข้มงวดในจีน
- เอกสารได้เปิดโปงเครือข่ายฟอกเงินที่พัวพันไปถึงคนสนิทของประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน โดยกระทำผ่านธนาคารรอสสิยาซึ่งถูกสหรัฐฯ และสหภาพยุโรปคว่ำบาตรหลังจากที่มอสโกใช้กำลังผนวกคาบสมุทรไครเมีย เงินทุนเหล่านี้ถูกยักย้ายถ่ายโอนผ่านบริษัทต่างชาติหลายแห่ง ในจำนวนนั้นเป็นบริษัท 2 แห่งของเซียร์เก โรลดูกิน เพื่อนสนิทของปูติน ซึ่งยังเป็นพ่อทูนหัวของ “มาเรีย” บุตรสาวของเขาด้วย เอกสารยังระบุว่า โรลดูกิน ทำกำไรมหาศาลจากธุรกรรมการเงินต้องสงสัยเหล่านี้
- นายกรัฐมนตรีซิกมุนดูร์ เดวิด กุนน์ลอกสัน แห่งไอซ์แลนด์และภริยา ซุกซ่อนเงินลงทุนหลายล้านดอลลาร์ไว้ในธนาคารไอซ์แลนด์ในช่วงที่เกิดวิกฤตการเงิน โดยทำธุรกรรมผ่านบริษัทนอกประเทศแห่งหนึ่ง เอกสารระบุว่า กุนน์ลอกสัน และภริยาซื้อบริษัท วินทริส (Wintris) เอาไว้เมื่อปี 2007 และไม่ได้แจ้งผลประโยชน์ที่ได้รับระหว่างการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินต่อรัฐสภาเมื่อปี 2009 ต่อมาอีก 8 เดือนเขาได้ขายหุ้นวินทริสให้แก่ภริยา ในราคาเพียงหุ้นละ 1 ดอลลาร์
- บริษัทกฎหมายของ ฮวน เปโดร ดามิอานี หนึ่งในคณะกรรมการจริยธรรมของฟีฟ่า (FIFA) มีความสัมพันธ์ทางธุรกิจกับบุคคล 3 คนซึ่งถูกตัดสินว่ามีพฤติกรรมคอร์รัปชัน ได้แก่ ยูเจนีโอ ฟิเกวเรโด อดีตรองประธานาธิบดีฟีฟ่า และ อูโก จินกิส นักธุรกิจชาวอาร์เจนตินา กับ มาเรียโน บุตรชาย ซึ่งถูกกล่าวหาว่าจ่ายเงินสินบนเพื่อให้ได้ลิขสิทธิ์ถ่ายทอดฟุตบอลในละตินอเมริกา
- ลีโอเนล เมสซี และบิดาของเขาเป็นเจ้าของบริษัท เมกา สตาร์ เอนเทอร์ไพรส์ อิงค์ ในปานามา ซึ่งเป็นบริษัทเปลือก (shell company) ที่ก่อนหน้านี้ไม่เคยถูกทางการสเปนตรวจสอบการจ่ายภาษี
รัฐสภาไอซ์แลนด์คาดว่าจะเปิดการอภิปรายไม่ไว้วางใจ กุนน์ลอกสัน ในสัปดาห์นี้ ด้วยข้อกล่าวหาที่ว่านายกรัฐมนตรีใช้บริษัท วินทริส เป็นเครื่องมือซุกซ่อนทรัพย์สินหลายล้านดอลลาร์ไว้ที่หมู่เกาะบริติชเวอร์จิน
ผู้นำไอซ์แลนด์ได้ปฏิเสธที่จะตอบคำถามเรื่องนี้ ระหว่างการให้สัมภาษณ์กับสื่อสวีเดนเมื่อเย็นวันอาทิตย์ (3)
“ผมไม่เคยซุกซ่อนทรัพย์สิน” กุนน์ลอกสัน บอกกับผู้สื่อข่าวสถานีโทรทัศน์ SVT ของสวีเดนก่อนจะเดินออกจากห้องสัมภาษณ์ ขณะที่โฆษกของเขายืนยันว่าผู้นำไอซ์แลนด์และภริยาปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด
เอกสารชุดนี้ยังระบุชื่อบุคคลและนิติบุคคลอีกอย่างน้อย 33 รายที่ถูกทางการสหรัฐฯ ขึ้นบัญชีดำไว้แล้ว เช่น เกาหลีเหนือ อิหร่าน และกลุ่มติดอาวุธฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอน
บุคคลสำคัญอื่นๆ ที่มีชื่ออยู่ในเอกสารของ มอสแซก ฟอนเซกา ยังรวมถึงประธานาธิบดีแห่งยูเครน, กษัตริย์ซาอุดีอาระเบีย และนายกรัฐมนตรีแห่งปากีสถาน
ICIJ แถลงผ่านเว็บไซต์ว่า ข้อมูลเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า “ธนาคาร สำนักงานกฎหมาย และบริษัทต่างชาติหลายแห่ง ยังไม่ปฏิบัติตามข้อบังคับของกฎหมาย เพื่อรับประกันว่าลูกค้าของพวกเขาจะไม่เข้าไปพัวพันกับบริษัทที่กระทำความผิด การหลีกเลี่ยงภาษี หรือการทุจริตทางการเมือง”
“เอกสารยังชุดนี้ยังช่วยเปิดโปงพฤติกรรมของพวกนายหน้าคนกลางที่พยายามปกป้องตนเองและลูกค้าด้วยการปกปิดธุรกรรมการเงินต้องสงสัย และในบางกรณีก็ถึงกับขัดขวางกระบวนการสอบสวน โดยลงวันที่ในเอกสารก่อนวันจริง (backdating) หรือทำลายเอกสารทิ้งเสียเลย”
สำนักข่าวบีบีซีได้อ้างคำยืนยันจากมอสแซก ฟอนเซกา ที่ว่าบริษัททำธุรกิจมานานถึง 40 ปีโดยไม่เคยมีประวัติด่างพร้อย และได้ปฏิบัติตามข้อบังคับของนานาชาติอย่างรัดกุม เพื่อไม่ให้ตกเป็นเครื่องมือในการเลี่ยงภาษี ฟอกเงิน เป็นแหล่งเงินทุนแก่กลุ่มก่อการร้าย หรือการกระทำความผิดอื่นๆ
