เอเจนซีส์ – หน่วยบรรเทาทุกข์ เช่น ออกซ์แฟม ออสเตรเลีย ต่างระดมความช่วยเหลือแข่งกับเวลาช่วยเหลือผู้ตกเป็นเหยื่อภัยพิบัติพายุไซโคลนแพม ที่พัดถล่มหมู่เกาะวานูอาตูทางตอนใต้ของมหาสมุทรแปซิฟิกก่อนหน้านี้ มีรายงานเสียชีวิตแล้ว 8 ราย แต่คาดว่ายอดจะเพิ่มขึ้นหลังจากนี้ ส่วนบ้านเรือนในกรุงพอร์ตวิลา มีประชากรหนาแน่นถึง 47,000 คน เสียหายหนักถึง 90%
บีบีซี สื่ออังกฤษรายงานว่า ผูประสบภัยพายุไซโคลนแพม ต่างต้องอาศัยที่ศูนย์ผู้อพยพเป็นคืนที่ 2 หลังจากที่บ้านเรือนพวกเขาถูกทำลายราบเป็นหน้ากลอง ซึ่งหน่วยงานบรรเทาทุกขุ์สากล ออกซ์แฟม ออสเตรเลีย เปิดเผยว่า ทั้งชุมชนบนเกาะวานูอาตูถูกพัดหายไปในคราวเดียวผลจากพายุความแรงระดับ 5 ความเร็ม 270 กม./ชม. ได้เปลี่ยนทิศทางขึ้นเกาะในคืนวันเสาร์ (14)
สื่ออังกฤษรายงานเพิ่มเติมว่า วานูอาตูมีพลเมืองทั้งหมดราว 267,000 คน อาศัยกระจัดกระจายตามหมู่เกาะต่างๆ ร่วม 65 หมู่เกาะ แต่โดยเฉพาะที่กรุงพอร์ตวิลา มีประชากรหนาแน่นถึง 47,000 คน
ในแถลงการณ์วันอาทิตย์ (15) ออกซ์แฟม ออสเตรเลีย เปิดเผยว่า 90% ของบ้านเรือนในกรุงพอร์ตวิลาเสียหายอย่างหนัก “นี่ถือเป็นพิบัติภัยร้ายแรงที่หนักที่สุดเท่าที่พบในเขตแปซิฟิก ซึ่งขอบเขตความต้องการความช่วยเหลือเพื่อมนุษยธรรมนั้น คาดว่าจะมหาศาล เพราะชาววานูอาตู ต้องการให้ช่วยสร้างบ้านเรือนขึ้นมาใหม่แทนหลังเก่าที่ถูกทำลาย รวมไปถึงทำให้สามารถกลับมาดำเนินชีวิตได้ตามปกติอีกครั้ง” คอลิน คอลเลต แวน รูเย็น (Colin Collet van Rooyen) แห่งออกซแฟมออสเตรเลีย แถลง
นอกจากนี้ ยังเปิดเผยเพิ่มเติมว่า “ความต้องการเร่งด่วนเฉพาะหน้าในขณะนี้ คือ การจัดหาที่พักชั่วคราว น้ำสะอาด และสุขา”
และยังพบว่า ท่าอากาศยานวานูอาตูได้ถูกปิดตัวลงนับตั้งแต่ไซโคลนแพมได้พัดเข้าถล่ม แต่ทว่าทางเจ้าหน้าที่วานูอาตู กล่าวว่า คาดหวังว่าบางส่วนของท่าอากาศยานจะสามารถเปิดให้บริการในช่วงบ่ายวันนี้ (15) เพื่อให้เครื่องบินบรรเทาทุกขุ์สามารถลงจอดได้
ส่วนเจ้าหน้าที่องค์การสหประชาชาติจะมาถึงเกาะแห่งนี้อีกไม่กี่ชั่วโมงข้างหน้า
ด้าน Mark Le Roux แห่งหน่วยงานความช่วยเหลือ คริสเตียน แอดเวนติส เดเวลอปเมนต์ และ รีลิฟ เปิดเผยว่า “สภาพในพอร์ตวิลานั้นย่ำแย่มาก เพราะทางเรามีศูนย์ผู้อพยพจำนวน 20 แห่ง ซึ่งมีคนร่วม 2,000 คนอาศัยอยู่ที่นั้น แต่ทว่าในศูนย์ผู้อพยพบางแห่งของเรามีสัดส่วนห้องน้ำ 1 ห้องต่อคน 300 คน”
ส่วน โคลอี มอร์ริสัน (Chloe Morrison) เจ้าหน้าที่กู้ภัยจากหน่วยงานเวิลด์วิชัน เปิดเผยว่า “ชาววานูอาตูได้ตื่นตัวตลอดในวันอาทิตย์ที่มีสภาพอากาศที่สงบมากขึ้น” โดยมอร์ริสสันชี้ว่า ในพื้นที่หลายแห่งการสื่อสารถูกตัดขาด และทำให้เวิลด์วิชันในกรุงพอร์ตวิลาไม่สามารถติดต่อกับเจ้าหน้าที่คนอื่นๆ ของกลุ่มอีก 76 คนที่กระจายอยู่ตามหมู่เกาะต่างๆ มอร์ริสสัน ยืนยันว่า ใครก็ตามที่ยังหลงเหลืออยู่ด้านนอกศูนย์ลี้ภัยต้องมีความยากลำบากมาก
สื่ออังกฤษรายงานเพิ่มเติมว่า ก่อนหน้านี้ ประธานาธิบดีวานูอาตู บาล์ดวิน ลอนส์เดล (Baldwin Lonsdale) ประกาศขอความช่วยเหลือบรรเทาทุกขุ์จากนานาชาติ และในรายงานที่ยังไม่ได้ยืนยันในวันเสาร์ (14) จากหน่วยงานช่วยเหลือเพื่อมนุษยธรรมองค์การสหประชาชาติ UNOCHA ระบุว่ามีคนเสียชีวิตจำนวน 44 คน ที่ จ.เปนามา (Penama) ทางตะวันออกเฉียงเหนือของวานูอาตู
ออสเตรเลียเตรียมส่งหน่วยช่วยเหลือฉุกเฉินไปยังวานูอาตูทันที หากมีการร้องขอ ส่วนนิวซีแลนด์เสนอเม็ดเงินการช่วยเหลือ 741,000 ดอลลาร์ ด้านสหภาพยุโรปเสนอ 1 ล้านยูโร และอังกฤษประกาศมอบความช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ 2 ล้านปอนด์
พายุไซโคลนแพมได้ทำความเสียหายให้กับส่วนอื่นๆ ของหมู่เกาะแปซิฟิก รวมไปถึง คิริบาส (Kiribati) และหมู่เกาะโซโลมอน
