เอเอฟพี – รัฐมนตรีและนักการเมืองญี่ปุ่นเดินทางไปสักการะศาลวีรชนสงครามกลางกรุงโตเกียวในวันนี้(15) ซึ่งเป็นวันครบรอบ 69 ปีที่ญี่ปุ่นยอมแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 ขณะที่นายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ ที่ถูกคาดหมายว่าจะปลีกตัวจากกิจกรรมดังกล่าวเพื่อรักษาน้ำใจเพื่อนบ้านอย่างจีนและเกาหลีใต้ ก็ได้ส่งผู้ช่วยนำเครื่องสักการะไปวางแทน
ศาลเจ้ายาสุกุนิอายุ 145 ปี เป็นสถานที่เก็บป้ายวิญญาณทหารญี่ปุ่นที่เสียชีวิตในสงครามครั้งต่างๆ รวมถึงอดีตนายทหารระดับสูง 14 คนที่ถูกฝ่ายสัมพันธมิตรตราหน้าเป็นอาชญากรสงคราม เช่น นายพลฮิเดกิ โตโจ ผู้ออกคำสั่งโจมตีอ่าวเพิร์ล จนดึงสหรัฐฯเข้าสู่สงครามโลกครั้งที่ 2
เคอิจิ ฟุรุยะ ประธานคณะกรรมาธิการความปลอดภัยสาธารณะแห่งชาติ เป็นรัฐมนตรีคนแรกที่เดินทางไปสักการะศาลวีรชนในเช้าวันนี้(15)
“มันเป็นเรื่องธรรมดาที่ผมจะแสดงความอาลัยต่อบุคคลที่ได้สละชีวิตเพื่อนชาติบ้านเมือง” เขาให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนซึ่งไปรอทำข่าวที่นั่น
หลังจากนั้นไม่นาน โยชิตากะ ชินโด รัฐมนตรีกระทรวงกิจการภายในและการสื่อสารก็ได้เดินทางไปถึงศาลเจ้ายาสุกุนิเช่นกัน
คุณตาของ ชินโด คือ พล.อ.ทาดามิจิ คุริบายาชิ ผู้บัญชาการทหารญี่ปุ่นในสงครามอิโวจิมะ ซึ่งนักแสดงหนุ่มใหญ่ เคน วาตานาเบ เคยรับบทบาทของเขาในภาพยนตร์เรื่อง Letters from Iwo Jima โดยผู้กำกับคนดัง คลินท์ อีสต์วูด
นอกจากนักการเมืองระดับสูงแล้ว ยังมีประชาชนทั่วไปอีกหลายร้อยคนที่มาแสดงความรำลึกถึงสมาชิกในครอบครัวหรือเพื่อนที่สละชีพในสงคราม รวมถึงอดีตนายทหารที่สวมเครื่องแบบและถือธงกองทัพจักรวรรดิญี่ปุ่นมาร่วมพิธีด้วย
การไปเยือนศาลเจ้ายาสุกุนิของบรรดานักการเมืองญี่ปุ่นสร้างความโกรธแค้นต่อจีนและเกาหลีใต้ ซึ่งมองว่าสถานที่แห่งนี้คือสัญลักษณ์แทนความก้าวร้าวป่าเถื่อนของจักรวรรดิญี่ปุ่นในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 20 โดยเฉพาะคาบสมุทรเกาหลีซึ่งเคยถูกญี่ปุ่นยึดครองอยู่นานถึง 35 ปี
เมื่อปีที่แล้ว ในวันครบรอบ 68 ปีที่ญี่ปุ่นแพ้สงครามโลก มี ส.ส.ญี่ปุ่นราว 100 คน และรัฐมนตรีอีก 3 คนที่ไปเยือนศาลเจ้าแห่งนี้ ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลจากพระราชวังอิมพิเรียล
นายกฯ อาเบะ เองก็เคยเรียกเสียงประท้วงติเตียนอย่างรุนแรงจากปักกิ่งและโซล เมื่อเขาได้เดินทางไปที่ศาลเจ้ายาสุกุนิเมื่อเดือนธันวาคมปีที่แล้ว ซึ่งในช่วงนั้นความสัมพันธ์ระหว่างโตเกียวกับเพื่อนบ้านกำลังสั่นคลอนอย่างหนักจากปัญหาข้อพิพาทหมู่เกาะ และมุมมองทางประวัติศาสตร์ที่ขัดแย้งกัน
การไปเยือนศาลเจ้าครั้งนั้นทำให้สหรัฐฯออกมาแถลงเป็นครั้งแรกว่ารู้สึก “ผิดหวัง” กับการกระทำของผู้นำญี่ปุ่น ที่ได้ชื่อว่าเป็นพันธมิตรใกล้ชิดกับวอชิงตัน
ปมปัญหาเรื่องกรรมสิทธิ์เหนือหมู่เกาะเซ็งกากุ หรือ เตี้ยวอี๋ว์ ในทะเลจีนตะวันออก ก็เป็นอุปสรรคใหญ่ที่ทำให้หลายฝ่ายกำลังจับตามองท่าทีของ อาเบะ ซึ่งเสนอที่จะเข้าพบและหารือกับประธานาธิบดี สี่ จิ้นผิง ของจีน ระหว่างการประชุมระดับภูมิภาคที่กรุงปักกิ่งเดือนพฤศจิกายนนี้
อาเบะ และ สี่ ซึ่งเป็นนักการเมืองชาตินิยมจัดด้วยกันทั้งคู่ ยังไม่เคยเปิดเจรจาทวิภาคีแม้แต่ครั้งเดียวนับตั้งแต่ก้าวสู่ตำแหน่งผู้นำประเทศเมื่อ 18 เดือนก่อน และ อาเบะ เองก็ยังไม่เคยพบปะโดยตรงกับประธานาธิบดี พัค กึน-ฮเย แห่งเกาหลีใต้ด้วย
