เอเอฟพี - ไดอารีที่ “ซิกฟรีด แซสซูน” (Siegfried Sassoon) นักประพันธ์ชาวอังกฤษผู้มีชื่อเสียงเขียนขึ้นในช่วงสงคราม ได้ถูกนำออกเผยแพร่ออนไลน์เป็นครั้งแรก เปิดโอกาสให้ผู้อ่านทั่วโลกได้ยลโฉมฉบับร่าง และส่วนที่ไม่ได้ถูกตีพิมพ์ ซึ่งยังเลอะดินจากสนามเพลาะ
เนื่องจากตัวสมุดและบันทึกความยาว 4,100 หน้าชุดนี้ มีสภาพเก่าแก่มากแล้ว ผู้สนใจจึงมีโอกาสสัมผัสได้เฉพาะส่วนชีวประวัติอย่างเป็นทางการของผู้ประพันธ์เท่านั้น
อย่างไรก็ตาม หอสมุดมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ซึ่งซื้อบันทึกชุดนี้มาเมื่อ 5 ปีทีแล้ว ได้นำทรัพย์สินมีค่าชิ้นนี้บันทึกเป็นไฟล์ดิจิตอล แล้วนำออกเผยแพร่ออนไลน์ทางเว็บไซต์ cudl.lib.cam.ac.uk.
สมุดเล่มที่ขีดเขียนด้วยน้ำหมึกอย่างหวัดๆ ซึ่งตอนนี้มีอายุเกือบ 1 ศตวรรษชุดนี้ เต็มไปด้วยชื่อที่อยู่ ภาพวาด และโน้ตลายมือหวัดๆ ตลอดจน ร่างบทกลอน และบันทึกชีวิตของแซสซูน ขณะที่เขาเข้าร่วมสงคราม
เขาอธิบายวันแรกที่ไปร่วมรบในสมรภูมิซอมม์ (Battle of Somme) ในฝรั่งเศสว่าเป็น “ภาพนรกที่มีแสงแดดสาดส่อง”
หน้าบันทึกเปรอะเปิ้อนเศษดินเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม ปี 1916 เขียนไว้ว่า “เมื่อถึงเวลา 06.30 น. ปากประตูนรกก็เปิดออก”
“อากาศสะเทือนเลื่อนลั่นด้วยเสียงดังอึกทึกไม่หยุดหย่อน โลกทั้งใบสั่นไหว แกว่งไกว และกระเพื่อม เสียงปืนกลดังรัวสนั่นต่อเนื่อง ลูกกระสุนปลิวข้ามหัวไป”
นอกจากนี้ จดหมายเหตุยังประกอบด้วยร่างจดหมาย “คำประกาศของทหารนายหนึ่ง” ซึ่งแซสซูนระบุว่าสงคราม “ถูกยื้อออกไปโดยน้ำมือของผู้ที่มีอำนาจจะยุติมัน” โดยเป็นข้อความที่ทำให้เขาโด่งดังไปทั่วประเทศ เมื่อถูกเผยแพร่ในรัฐสภา และตีพิมพ์ลงสื่อ”
แอนน์ จาร์วิส บรรณารักษ์ของหอสมุดมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์กล่าวว่า “ไดอารีสงครามที่ แซสซูน เขียนในสมรภูมิ “เวสเทิร์นฟรอนต์” และที่ปาเลสไตน์ เป็นงานเขียนที่มีคุณูปการใหญ่หลวงที่สุดต่อประเทศและนานาชาติ และเราได้รับเกียรติให้นำออกเผยแพร่ให้คนทั่วทุกมุมโลกได้อ่าน ในวาระครบรอบ 100 ปี สงครามโลกครั้งที่ 1”
“จดหมายเหตุของแซสซูน นับตั้งแต่คำประกาศของทหาร ไปจนถึงบันทึกเหตุการณ์ในวันแรกที่เขาไปร่วมรบในสมรภูมิซอมม์ ถือเป็นงานเขียนชุดที่มีความสำคัญอย่างใหญ่หลวง ไม่เพียงต่อนักประวัติศาสตร์ แต่รวมถึงใครก็ตามที่เข้าใจความเลวร้าย ความกล้าหาญ ความไร้เหตุผล ของสงครามโลกครั้งที่ 1 เช่นเดียวกับผู้ที่เป็นแนวหน้า และอยู่ในสนามเพลาะ”
บันทึกบทกวีเล่มหนึ่ง ซึ่งเขาเขียนเมื่อเดือนสิงหาคม ปี 1918 ประกอบด้วยร่างบทกลอน 'The Dug-Out' อันมีชื่อเสียง และโคลงกลอนอีกบทหนึ่ง
สมุดบันทึกของแซสซูน ที่มีขนาดเล็กพอจะพกในกระเป๋าเครื่องแบบทหารได้ มีภาพลายเส้นที่เขาวาดสมัยอยู่ฝรั่งเศส รวมทั้งบันทึกเหตุการณ์ในช่วงเวลาที่เขาถูกสไนเปอร์ยิงในสงครามอาร์ราส (Battle of Arras)
เขาเขียนบันทึกเหตุการณ์ในช่วงปี 1915 ถึง 1927 และระหว่างปี 1931 ถึง 1932 จากนั้น แซสซูนที่ได้รับการยกย่องเป็นนักประพันธ์เอกในยุคสงคราม และได้รับการประดับรางวัลยกย่องความกล้าหาญก็เสียชีวิตลงเมื่อปี 1967 ขณะอายุ 80 ปี
