เอเอฟพี - ผู้แทนอิหร่านและมหาอำนาจ 6 ชาติเริ่มลงมือร่างข้อตกลงนิวเคลียร์ฉบับสมบูรณ์ ซึ่งจะกำหนดแนวทางในการควบคุมกิจกรรมนิวเคลียร์ของอิหร่านอย่างรอบด้าน เมื่อวานนี้ (18 มิ.ย.) ขณะที่ จาวัด ซารีฟ รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน ชี้ว่าทั้งสองฝ่ายยังต้องแก้ไขความเห็นที่ขัดแย้งอีกหลายประการ
“วันนี้เราได้เริ่มต้นร่างข้อตกลงกันไปอย่างช้าๆ... แต่ยังมีความเห็นแตกต่างกันอยู่มาก” สำนักข่าว ISNA ของอิหร่านอ้างถ้อยแถลงของซารีฟ จากกรุงเวียนนา
ทางด้านสำนักข่าว IRNA ก็อ้างคำเตือนของซารีฟ ที่ว่า “โปรดอย่าเข้าใจผิดไปว่าเราบรรลุข้อตกลงกันได้แล้ว”
รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่านเอ่ยถึง “ความเห็นต่างขั้นพื้นฐาน” ระหว่างอิหร่านกับมหาอำนาจ P5+1 ซึ่งประกอบด้วย อังกฤษ, จีน, ฝรั่งเศส, รัสเซีย และสหรัฐฯ บวกด้วยเยอรมนี แต่ทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องให้ขนานนามข้อตกลงฉบับใหม่ว่า “แผนปฏิบัติการร่วมทั่วไป” (General Joint Plan of Action)
การหารือรอบใหม่ระหว่างนักการทูตของอิหร่านและ P5+1 ซึ่งเริ่มขึ้นที่เมืองหลวงออสเตรียเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (16) ต้องเผชิญอุปสรรคอยู่ไม่น้อย ขณะที่ทั้งสองฝ่ายคาดหวังว่าการเจรจาซึ่งจะปิดฉากในวันศุกร์นี้ (20) จะนำมาซึ่งข้อตกลงฉบับสมบูรณ์ก่อนวันที่ 20 กรกฎาคม ซึ่งเป็นเส้นตายที่ถูกกำหนดไว้ในข้อตกลงฉบับชั่วคราว
ก่อนหน้านั้น อับบาส อารักชี หัวหน้าผู้แทนเจรจาฝ่ายอิหร่าน ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว IRNA ว่า อิหร่านปรารถนาที่จะแก้ไขมุมมองที่แตกต่างกับมหาอำนาจทั้ง 6 ภายในเวลาที่กำหนด แต่อุปสรรคสำคัญอยู่ที่กรอบเวลาสำหรับการยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรอย่างสมบูรณ์โดยสหรัฐฯ และสหภาพยุโรป ตลอดจนระดับขั้นที่อิหร่านจะได้รับอนุญาตให้เสริมสมรรถนะยูเรเนียมต่อไปได้
ทั้งนี้ โครงการเสริมสมรรถนะยูเรเนียมคือสิ่งที่ตะวันตกระแวงอิหร่านมากที่สุด เนื่องจากยูเรเนียมที่มีความบริสุทธิ์สูงอาจจะถูกนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิงในโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ หรือจะใช้เป็นแกนลูกระเบิดนิวเคลียร์ก็ได้
แม้อิหร่านจะอ้างว่ากิจกรรมนิวเคลียร์ของตนมีวัตถุประสงค์เชิงสันติ แต่ P5+1 ยังต้องการให้เตหะรานลดปริมาณการผลิตลง และเปิดใช้เครื่องหมุนเหวี่ยงวัสดุนิวเคลียร์เพียงไม่กี่ร้อยตัวเท่านั้น ทั้งนี้ก็เพื่อให้มั่นใจว่าโครงการนิวเคลียร์อิหร่านจะไม่เป็นภัยคุกคาม ส่วนอิหร่านเองก็จะได้รับผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากการที่นานาชาติเพิกถอนมาตรการคว่ำบาตรเป็นสิ่งตอบแทน
เมื่อวานนี้ (18) เจค็อบ ลิว รัฐมนตรีกระทรวงการคลังสหรัฐฯ แถลงว่าเศรษฐกิจอิหร่านยังอยู่ในภาวะ “กดดัน” แม้ว่าชาติตะวันตกจะผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตรให้บ้างแล้วก็ตาม
“มาตรการคว่ำบาตรที่ประชาคมโลกลงโทษอิหร่านนั้นรุนแรงยิ่งกว่าที่ชาติใดๆ เคยได้รับมา ดังนั้นเศรษฐกิจอิหร่านจึงได้รับผลกระทบเต็มๆ และยังไม่สามารถฟื้นตัวได้ในขณะนี้” ลิว แถลงในการประชุมกลุ่มความร่วมมือพัฒนาด้านเศรษฐกิจ (JEDG) ที่นครเยรูซาเล็ม
เงื่อนไขในข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ชั่วคราวเมื่อเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว กำหนดให้มหาอำนาจทั้ง 6 ผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตรเป็นมูลค่า 7,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อแลกกับการที่อิหร่านยอมลดระดับการเสริมสมรรถนะยูเรเนียม
อารักชี ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว IRNA ว่า ถึงไม่สามารถทำข้อตกลงฉบับสมบูรณ์เสร็จก่อนวันที่ 20 กรกฎาคมได้ “ก็ไม่ใช่เรื่องคอขาดบาดตาย”
“เราหวังว่าจะเริ่มร่างข้อตกลงฉบับสมบูรณ์กันในวันพุธ(18) แต่เป็นเพียงการวางกรอบคร่าวๆ ไม่ได้หารือกันในประเด็นสำคัญ... หนทางยังอีกยาวไกลนักกว่าเราจะได้ข้อตกลงซึ่งจะเป็นที่ยอมรับของทุกฝ่าย”
