เอเอฟพี - ชินโสะ อาเบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น จะไม่เดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิ ในวาระครบรอบความพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งของ 2 ของประเทศกลางเดือนนี้ เพื่อหลีกเลี่ยงซ้ำเติมความตึงเครียดกับชาติเพื่อนบ้าน แหล่งข่าวเอเอฟพีและสื่อมวลชนแห่งหนึ่งรายงานเมื่อวันพฤหัสบดี (1 ส.ค.)
“นายกรัฐมนตรีจะตีตัวออกห่างจากศาลเจ้ายาสุกุนิในกรุงโตเกียว ในวันที่ 15 สิงหาคม” แหล่งข่าวใกล้ชิดกับรัฐบาลนายอาเบะ 2 แหล่งบอกกับเอเอฟพี ไม่กี่วันหลังจากก่อนหน้านี้รองนายกรัฐมนตรีของญี่ปุ่น เพิ่งจุดชนวนข้อถกเถียงหนักหน่วง ด้วยออกมาพูดว่าญี่ปุ่นควรดูนาซีเยอรมันเป็นแบบอย่างต่อการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับสันติภาพ
การตัดสินใจปลีกตัวออกห่างจากศาลเจ้าคราวนี้ยังถูกนำเสนอโดยสำนักข่าวเกียวโดนิวส์ของญี่ปุ่นเช่นกัน ด้วยสื่อมวลชนแห่งนี้เชื่อว่ามันเป็นความพยายามหลีกเลี่ยงซ้ำเติมความตึงเครียดกับชาติต่างๆอาทิ จีน และเกาหลีใต้ ซึ่งเป็นเหยื่อการรุกรานระหว่างสงครามของญี่ปุ่น
ทุกๆ ปี จะมีสมาชิกสภาญี่ปุ่นหลายสิบคนทยอยเดินทางไปยังศาลเจ้ายาสุกุนิ เพื่อสักการะดวงวิญญาณชาวญี่ปุ่น 2.5 ล้านคนที่เสียชีวิตระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 รวมถึงอดีตผู้นำญี่ปุ่น 14 คนที่ถูกศาลสัมพันธมิตรตราหน้าว่าเป็นอาชญากรสงคราม
การเดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิแต่ละครั้งของเหล่าผู้นำญี่ปุ่น มักก่อความโกรธแค้นจากชาติเพื่อนบ้านที่อ้างโตเกียวไม่ยอมสำนึกผิด ด้วยมองว่าศาลเจ้ายาสุกุนิก็คือสัญลักษณ์แห่งความโหดร้ายป่าเถื่อนของญี่ปุ่นในช่วงสงคราม
อย่างไรก็ตาม นายอาเบะ ซึ่งเป็นพวกชาตินิยมสายเหยี่ยว ได้ปกป้องสิทธิของเหล่าผู้นำต่อการเดินทางไปสักการะศาลเจ้าว่า “ผมคิดว่ามันเป็นเรื่องปกติมากสำหรับการที่เหล่าผู้นำญี่ปุ่น จะเดินทางไปสักการะบุคคลที่พลีชีพเพื่อประเทศ และผมคิดว่าผู้นำโลกคนอื่นๆ ก็คงทำแบบเดียวกัน” นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นให้สัมภาษณ์ไว้กับนิตยสารกิจการต่างประเทศเมื่อช่วงต้นปี
ทั้งนี้ แม้ นายอาเบะ จะปลีกตัวออกจากห่างจากศาลเข้านับตั้งแต่เข้าดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัย 2 เมื่อเดือนธันวาคม ทว่าคณะรัฐมนตรีของเขากลับเดินทางไปสักการะศาลเจ้าแห่งนี้มากขึ้นเรื่อยๆ และตกเป็นข่าวโด่งดังเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา หลังสมาชิกรัฐสภาญี่ปุ่นเกือบ 170 คน พร้อมใจกันเดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิ ซึ่งนับเป็นการเยือนศาลวีรบุรุษสงครามโดยสมาชิกรัฐสภาญี่ปุ่นกลุ่มใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา ทำจีนและเกาหลีใต้โกรธกริ้วอย่างรุนแรง และจุดชนวนการยื่นประท้วงทางการทูต
นับตั้งแต่ชนะการเลือกตั้งด้วยคำมั่นฟื้นฟูเศรษฐกิจอันโซเซของญี่ปุ่น และดำเนินนโบายทางทูตที่แข็งกร้าว นายอาเบะ ประกาศเสริมความเข้มแข็งในการป้องกันตนเองของญี่ปุ่นและไม่ยอมอ่อนข้อให้จีนเกี่ยวกับข้อพิพาทกรรมสิทธิ์หมู่เกาะต่างๆ ในทะเลจีนตะวันออก
ก่อนหน้านี้เมื่อช่วงต้นสัปดาห์ นายทาโร อาโซะ รองนายกฯ และรัฐมนตรีคลังของญี่ปุ่น แสดงความเห็นว่า ญี่ปุ่นควรเอาอย่างพรรคนาซีเยอรมัน ในการฉีกรัฐธรรมนูญฉบับไวมาร์ทิ้ง และจัดตั้งกองทัพที่เข้มแข็งอีกครั้ง โดยการกระทำดังกล่าวจะทำให้ญี่ปุ่นสามารถกลับมามีบทบาททางทหารได้มากยิ่งขึ้น
คำพูดดังกล่าวจุดชนวนเสียงโวยวายมาจากชาติเพื่อนบ้านของญี่ปุ่นและประเทศอื่นๆ จนทำให้นายอาโซะ ต้องออกมาถอนคำพูดและอ้างว่าเป็นการเข้าใจผิด โดยระบุที่เขาพูดถึงนาซี เป็นเพียงการยกตัวอย่างเท่านั้น และเขายังคงมีทัศนคติที่เป็นลบกับการกระทำของพรรคนาซีเยอรมัน
