เอเอฟพี - นายกรัฐมนตรี เรเซป ตอยยิบ เออร์โดแกน ของตุรกีกล่าวปราศรัยเมื่อวันอาทิตย์ (16) ต่อกลุ่มผู้สนับสนุนรัฐบาลจำนวนมากกว่าหนึ่งแสนคนว่า การที่เขาออกคำสั่งปราบปรามผู้ประท้วงขั้นรุนแรงที่สวนสาธารณะในเมืองอิสตันบูลถือเป็นการทำตาม “หน้าที่” ในขณะที่เจ้าหน้าที่ตำรวจและกลุ่มผู้ประท้วงที่ยังคงเผชิญหน้าเกิดการปะทะกันไม่หยุดหย่อน
หนึ่งวันหลังจากที่ตำรวจปราบจลาจลขับไล่ผู้ชุมนุมหลายพันคนที่ยึดครองสวนสาธารณะเกซี ในขณะนี้เจ้าหน้าที่ตำรวจในเมืองยังระดมยิงแก๊สน้ำตา และใช้เครื่องฉีดน้ำแรงดันสูงฉีดน้ำใส่ผู้ประท้วงบางส่วนที่ยังพยายามกลับมาชุมนุมอีกครั้ง
ห่างออกไปจากสวนเกซีราว 10 กิโลเมตร ในสวนสาธารณะอีกแห่งหนึ่งที่มีพื้นที่กว้างขวางกว่า เออร์โดแกนได้ใช้เป็นเวทีปราศรัยกับกลุ่มผู้สนับสนุนพรรคความยุติธรรมและการพัฒนา (AKP) ของเขา โดยสามารถเรียกให้ประชาชนมาเข้าร่วมอย่างหนาแน่นที่สุดนับตั้งแต่เหตุประท้วงรัฐบาลปะทุขึ้นเมื่อ 2 อาทิตย์ที่แล้ว
ขณะที่กำลังปราศรัยท่ามกลางคลื่นกองเชียร์ที่มีคนจำนวนมากสวมหมวกสีขาวของพรรค AKP เออร์โดแกนซึ่งมีท่าทีมุ่งมั่นพร้อมต่อสู้ได้กล่าวว่ากลุ่มผู้กระท้วงเป็นฝ่ายบีบบังคับเขาด้วยการฝ่าฝืนคำเตือนที่ได้ย้ำแล้วย้ำอีกว่าจะเข้าเคลียร์พื้นที่สวนสาธารณะเกซี
“ผมกล่าวว่าเรามาถึงจุดสิ้นสุดแล้ว ซึ่งมันเกินจะทนได้แล้ว ปฏิบัติการเมื่อวานนี้ (15) ก็สำเร็จลุล่วงและทุกสิ่งทุกอย่างกลับคืนสู่ความสงบเรียบร้อย” เออร์โดแกนบอก “ในฐานะที่เป็นนายกฯ ผมจำเป็นต้องทำ”
ความรุนแรงที่ปะทุขึ้นขณะที่เจ้าหน้าที่ตำรวจบุกเข้าเคลียร์พื้นที่สวนสาธารณะเกซี กลายเป็นการยกระดับความไม่สงบให้รุนแรงยิ่งขึ้นอีก จนกลายเป็นการท้าทายครั้งใหญ่สุดต่อรัฐบาลที่มีรากเหง้านิยมแนวคิดอิสลามเคร่งจารีตของเออร์โดแกนที่ปกครองตุรกีมานานนับทศวรรษ
ตลอดทั้งวันอาทิตย์ (16) ผู้ชุมนุมประท้วงในเมืองอิสตันบูลที่กระจายตัวเป็นกลุ่มเล็กๆ พากันเข้าโจมตีแล้วก็วิ่งหนีตำรวจราวกับเกมแมวไล่จับหนู ผู้ประท้วงแต่ละกลุ่มที่มีจำนวนเรือนร้อยพากันวิ่งหนีไปคนละทิศคนละทาง โดยต่างร้องตะโกนว่า “เออร์โดแกน ออกไป!” พลางขว้างก้อนหินและขวดพลาสติกใส่ตำรวจเป็นครั้งคราว
มีคนจำนวนมากร้องทุกข์ว่า มีการผสมสเปรย์พริกไทยเข้าไปในน้ำที่อยู่ในเครื่องฉีดน้ำแรงดันสูง ส่งผลให้ผู้ประท้วงและผู้ที่สัญจรผ่านเกิดเหตุระคายคอกันทั่วท้องถนน
ทางด้านกรุงอังการามีเหตุผู้ประท้วงปะทะกับตำรวจเช่นเดียวกัน โดยในตอนพลบค่ำมีชาวบ้านบางคนชะโงกตัวออกมานอกหน้าต่างเพื่อตีหม้อเคาะกระทะเป็นการสนับสนุนกลุ่มผู้ประท้วง
ฝ่ายค้านกล่าวหาว่าเออร์โดแกนมีแนวโน้มที่จะทำตัวเผด็จการและไม่เพียงแต่นำการปฏิรูปอิสลามเคร่งจารีตมาบังคับใช้กับชาวมุสลิมเคร่งศาสนาเท่านั้น แต่ได้นำมาบังคับใช้ทั่วทั้งประเทศที่มีประชากร 76 ล้านคน
ในส่วนของสหรัฐอเมริกาและพันธมิตรชาติตะวันตก รวมไปถึงหน่วยงานคุ้มครองสิทธิมนุษยชนต่างวิพากษ์วิจารณ์วิธีที่เออร์โดแกนใช้จัดการปัญหาผู้ชุมนุมประท้วงกันอย่างกว้างขวาง
ทางด้านประเทศเยอรมันได้ออกมาเรียกร้องให้ประเทศตุรกีเคารพสิทธิในการประท้วงของประชาชนอีกครั้งเมื่อวันอาทิตย์ (16)
“ประชาชนจะต้องมีเสรีภาพในการประท้วงและในการแสดงความคิดเห็นอย่างปลอดภัย นอกจากนี้รัฐบาลต้องเคารพสิทธิของประชาชนที่ชุมนุมโดยสันติ” สเตฟเฟน ไซแบร์ต โฆษกรัฐบาลเยอรมันกล่าวผ่านทวิตเตอร์