“ชารีฟ” คว้าชัยเลือกตั้งปากีสถาน คาดทบทวนสัมพันธ์กับอเมริกา

เอเจนซีส์ - นาวาซ ชารีฟ อดีตนายกรัฐมนตรี 2 สมัยของปากีสถานก่อนถูกทหารยึดอำนาจเมื่อกว่า 10 ปีที่แล้ว กลับมาคว้าชัยในการเลือกตั้งทั่วไปที่จัดขึ้นเมื่อวันเสาร์ (11) และล่าสุดในวันอาทิตย์ (12) เตรียมจับมือกับพรรคคู่แข่งตั้งรัฐบาลผสมเพื่อผลักดันการปฏิรูปที่จำเป็นต่อการเยียวยาเศรษฐกิจ นอกจากนี้ยังมีการคาดหมายกันว่าเขาอาจทบทวนการเป็นพันธมิตรต่อต้านการก่อการร้ายกับอเมริกา

ผลการนับคะแนนการเลือกตั้งปากีสถานที่เสร็จสิ้นไปเป็นบางส่วนอย่างไม่เป็นทางการ ซึ่งเปิดเผยออกมาเมื่อวันอาทิตย์ (12) บ่งชี้การกลับมาของชารีฟ วัย 63 ปี นักธุรกิจผู้มั่งคั่งและอดีตนายกรัฐมนตรีที่เคยถูกกองทัพยึดอำนาจในปี 1999 แล้วถูกคุมขังอีกทั้งต้องลี้ภัยไปอยู่ต่างแดนนานหลายปี

ทว่า อดีตนายกรัฐมนตรี 2 สมัยผู้นี้จะขึ้นบริหารประเทศสมัยที่ 3 ได้ ก็ต่อเมื่อสามารถปรองดองกับพรรคคู่แข่งเพื่อฟอร์มรัฐบาลเท่านั้น เนื่องจากพรรคปากีสถาน มุสลิม ลีก-เอ็น (พีเอ็มแอล-เอ็น) ของเขาทำท่าว่ายังไม่สามารถกวาดคะแนนจนได้ที่นั่งถึงครึ่งหนึ่งของสภาได้

พวกนักวิเคราะห์คาดหมายว่า ชารีฟจำเป็นต้องจับมือกับคู่รักคู่แค้นอย่างพรรคปากีสถาน พีเพิลส์ ปาร์ตี้ (พีพีพี) ของตระกูลบุตโต ซึ่งเป็นแกนนำรัฐบาลผสมชุดที่เพิ่งดำรงตำแหน่งจนหมดวาระ โดยสองพรรคนี้สลับกันฟอร์มรัฐบาลมาตลอดระยะเวลาที่กองทัพ ซึ่งเป็นสถาบันทรงอำนาจที่สุดในประเทศเอเชียใต้ที่มีอาวุธนิวเคลียร์แห่งนี้ ยอมให้พลเรือนบริหารบ้านเมือง

จากการคาดการณ์ของสถานีทีวีหลายช่องเชื่อว่า พีเอ็มแอล-เอ็น ที่มีแนวทางกลาง-ขวา จะได้ที่นั่งในสภาล่างอย่างน้อย 115 ที่นั่ง จากที่นั่งที่มีการเลือกตั้งโดยตรงในสภาทั้งหมด 272 ที่นั่ง
ขณะที่พรรคเตห์รีค-อี-อินซาฟ (พีทีไอ) ของอิมรอน ข่าน อดีตนักคริกเก็ตชื่อดังที่เป็นขวัญใจคนหนุ่มสาวและคนเมืองจากการรณรงค์มุ่งขจัดการคอร์รัปชั่นและยุติการปล่อยให้สหรัฐฯ ใช้อากาศยานไร้นักบิน (โดรน) โจมตีกลุ่มติดอาวุธต้องสงสัยในแผ่นดินปากีสถาน คาดว่าจะได้มากกว่า 30 ที่นั่ง

ทางด้านพีพีพีถูกคาดหมายว่าจะเข้ามาเป็นอันดับ 3 เพราะถูกลงโทษจากประชาชนจากผลงานการบริหารประเทศที่ย่ำแย่ตลอดช่วง 5 ปีที่ผ่านมา

ทั้งนี้ นอกเหนือจากที่นั่งในสภาล่าง (สมัชชาแห่งชาติ) 272 ที่นั่งซึ่งจัดการเลือกตั้งกันโดยตรงในวันเสาร์แล้ว ยังมีอีก 70 ที่นั่งของสภาแห่งนี้ที่สงวนไว้สำหรับสตรีและชนกลุ่มน้อยต่างๆ ซึ่งที่นั่งส่วนนี้จะมีการจัดสรรให้แก่พรรคต่างๆ ตามผลงานที่ทำได้จากการเลือกตั้งโดยตรง

นอกเหนือจากการกลับมาอีกครั้งของนาวาซ ชารีฟแล้ว จุดซึ่งเป็นที่สนใจที่สุดอีกจุดหนึ่งของการเลือกตั้งในวันเสาร์ก็คือ แม้กลุ่มตอลิบานปากีสถาน พยายามก่อกวนขัดขวาง โดยที่ในวันเลือกตั้งก็เกิดเหตุโจมตีด้วยระเบิดซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตไปอย่างน้อย 40 คน แต่ประชาชนก็ยังคงออกมาใช้สิทธิกันมากในระดับ 60% เปรียบเทียบกับครั้งที่แล้วเมื่อปี 2008 ซึ่งอยู่ที่ 44%

สำหรับประเด็นสำคัญของการเลือกตั้งครั้งล่าสุดนี้ ได้แก่ภาวะเศรษฐกิจที่อ่อนระทวย วิกฤตพลังงานที่ทำให้ไฟฟ้าดับวันละ 20 ชั่วโมง การร่วมมือกับอเมริกาในสงครามต่อต้านการก่อการร้ายที่ประชาชนไม่เห็นด้วย และการคอร์รัปชั่นอันเรื้อรัง

การเลือกตั้งครั้งนี้ยังถือเป็นหลักชัยของระบอบประชาธิปไตย เนื่องจากเป็นครั้งแรกที่รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งชุดหนึ่งถูกแทนที่โดยรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งอีกชุด แทนที่จะถูกทหารยึดอำนาจเหมือนในอดีต

กระนั้น การเลือกตั้งในวันเสาร์ ก็ดับฝันชาวปากีสถานจำนวนมากที่เบื่อหน่ายการเมืองระบบอุปถัมภ์ซึ่งเต็มไปด้วยการคอร์รัปชันและการปกครองที่ไม่มีระเบียบแบบแผน

ชาร์รีฟจากปัญจาบ แคว้นที่มั่งคั่งและมีประชากรหนาแน่นที่สุดในประเทศ กล่าวมาตลอดว่า กองทัพที่ปกครองปากีสถานมากว่าครึ่งของประวัติศาสตร์ 66 ปี ไม่ควรข้องเกี่ยวกับการเมือง

กระนั้นเขายังต้องร่วมงานกับเหล่านายทหารระดับสูงที่เป็นผู้กำหนดนโยบายการต่างประเทศและความมั่นคง อีกทั้งจะต้องจัดการความสัมพันธ์อันลุ่มๆ ดอนๆ กับอเมริกา ขณะที่กองกำลังนาโตกำลังจะถอนออกจากอัฟกานิสถานในปีหน้า

นักวิเคราะห์ยังเชื่อว่า ปากีสถานจะทบทวนการสนับสนุนสงครามไล่ล่านักรบอิสลามหัวรุนแรงของอเมริกา แม้จะได้มาซึ่งเงินช่วยเหลือหลายพันล้านดอลลาร์ก็ตามที

ชารีฟ ผู้สนับสนุนเศรษฐกิจระบบตลาดเสรี มีแนวโน้มผลักดันการแปรรูปกิจการรัฐและผ่อนคลายกฎระเบียบเพื่อฟื้นการเติบโตที่ตกต่ำ เขาเคยกล่าวว่า ปากีสถานควรยืนหยัดด้วยตนเอง แต่อาจจำเป็นต้องขอความช่วยเหลือจากกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) อีกรอบเพื่อหลีกเลี่ยงวิกฤตดุลการชำระเงิน ซึ่งเท่ากับว่า เขาอาจยอมเปิดรับการปฏิรูปต่างๆ เช่น การผ่อนคลายมาตรการอุดหนุน และการขยายฐานภาษี

แต่ภารกิจสำคัญของว่าที่ผู้นำใหม่ของปากีสถานผู้นี้คือ การแก้ปัญหาการทุจริตโกงกินที่ระบาดและสร้างความไม่พอใจอย่างกว้างขวาง เรื่องกระแสไฟฟ้าดับเรื้อรัง และโครงสร้างพื้นฐานด้อยประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ มีแนวโน้มว่าชารีฟอาจเปิดเจรจากับเครือข่ายตอลิบานปากีสถาน ทว่า ภารกิจนี้อาจถูกต่อต้านจากกองทัพที่สูญเสียทหารหลายพันคนในการต่อสู้กับกลุ่มก่อการร้าย

ชารีฟยังอาจปรับปรุงความสัมพันธ์กับอินเดีย อริสำคัญ โดยความพยายามกระตุ้นการค้าของสองประเทศนี้หยุดชะงักมานานเนื่องจากความไม่ไว้วางใจกันและกัน