ญี่ปุ่นชื่มชม “โอบามา”คำนับจักรพรรดิ

เอเอฟพี/ASTVผู้จัดการ – ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ถูกวิจารณ์อย่างหนักจากพวกอนุรักษนิยมในสหรัฐฯ ว่าก้มตัวคำนับสมเด็จพระจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่นมากเกินไปจนดูเหมือนการก้มกราบผู้นำต่างชาติ ทว่าผู้เชี่ยวชาญด้านมารยาทของญี่ปุ่นกลับชื่นชมประธานาธิบดีอเมริกันผู้นี้ ว่าแสดงความเคารพได้อย่างมีมารยาทเหมาะสมและงดงาม

ในระหว่างการเยือนญี่ปุ่นเมื่อวันเสาร์(14)ที่แล้ว โอบามาได้ก้มตัวลงจนเกือบเป็นมุมฉากในขณะที่จับมือกับสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโต

การแสดงความเคารพดังกล่าวไม่ได้ทำให้ชาวญี่ปุ่นรู้สึกผิดสังเกตแต่อย่างใด ทว่ากลับจุดประเด็นถกเถียงกันในสหรัฐฯ ว่าโอบามาทำให้สหรัฐฯ เสื่อมเสียเกียรติ

"ผมไม่ทราบเหมือนกันว่าทำไมประธานาธิบดีโอบามาถึงคิดว่าการกระทำเช่นนั้นของเขามีความเหมาะสม บางทีเขาอาจจะคิดว่าเขาทำได้ดีแล้วในญี่ปุ่น แต่มันเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสมอย่างยิ่งยวดสำหรับผู้นำสหรัฐฯ ในการที่จะไปก้มหัวให้กับพวกต่างชาติ" วิลเลียม คริสทอล นักวิจารณ์หัวอนุรักษ์นิยมฝีปากกล้ากล่าวในรายการข่าวของฟ็อกซ์ นิวส์ เมื่อวันอาทิตย์ (15)ที่ผ่านมา

ขณะที่ บิล เบนเน็ตต์ นักวิจารณ์การเมืองอเมริกันแนวอนุรักษ์นิยมอีกรายก็ได้ไปกล่าวในรายการ "State of the Union" ทางสถานีโทรทัศน์ซีเอ็นเอ็นว่า "มันช่างเป็นอะไรที่ทุเรศทุรังลูกตาเหลือเกิน และผมไม่ต้องการจะเห็นมันอีก "

แต่ผู้เชี่ยวชาญด้านมารยาทของญี่ปุ่นมองในทางตรงกันข้ามว่า “การก้มตัวลงนั้นเป็นการแสดงความนับถือและเปิดใจกว้าง เมื่อคนผู้หนึ่งแสดงการทักทายต่อใครอีกคนหนึ่ง” เรอิโกะ คาไซ หัวหน้าผู้ฝึกสอนของโรงเรียนอบรมวัฒนธรรมระหว่างประเทศ “เจเอแอล อาคาเดมี” กล่าว

“นี่เป็นส่วนหนึ่งของการทักทายกัน ซึ่งเป็นการแสดงออกถึงความเต็มใจที่จะพบปะกัน” เธอกล่าวและเสริมอีกว่า การที่โอบามาเป็นคนสูง เขาจึงอาจก้มตัวลงมากหน่อยเพื่อให้สามารถประสานสายตากับสมเด็จพระจักรพรรดิได้

ผู้เชี่ยวชาญในญี่ปุ่นบอกว่า หากก้มตัวลงมากเท่าไร ยิ่งแสดงให้เห็นความนับถือมากขึ้นเท่านั้น โดยอาจเป็นเพียงการก้มศีรษะเล็กน้อยหรือก้มตัวลงประมาณ 30 องศา และหากจะแสดงความนับถืออย่างสูงสุดจะก้มตัวลงถึงระดับเอวอย่างน้อย 45 องศา

กรณีการเข้าเฝ้าสมเด็จพระจักรพรรดินั้นจำเป็นต้องแสดงความเคารพอย่างสูงสุดและจริงใจมากที่สุด

โฆษกสำนักพระราชวังของญี่ปุ่นพยายามยุติประเด็นโต้แย้งโดยระบุว่าการก้มตัวของโอบามานั้น “ดูเป็นธรรมชาติและเหมาะสมดี”

ศาสตราจารย์อิซาโอะ โตโกโร แห่งมหาวิทยาลัยเกียวโต ซันเกียว ระบุว่าตามปกติแล้ว ก่อนที่พวกทูตและแขกผู้มาเยือนจะเข้าเฝ้าสมเด็จพระจักรพรรดิ พวกเขาจะได้รับคำแนะนำว่าการก้มตัวลงนั้นถือเป็นมารยาทอันสำคัญ

“ในการเยือนต่างประเทศ ผู้เยือนที่ปฏิบัติตามพิธีการของประเทศนั้นๆ จะถือว่าแสดงมารยาทได้อย่างน่าชื่นชม ดังนั้นจึงควรชื่นชมโอบามา ไม่ใช่วิพากษ์วิจารณ์เขา อีกทั้งในญี่ปุ่นนั้นการก้มตัวลงไม่ได้ถือว่าเป็นการลดเกียรติของตนเองแต่อย่างใด”

“หากโอบามาเดินเข้าไปจับมือกับสมเด็จพระจักรพรรดิโดยที่เขายังยืนตรง เขาจะดูเหมือนหยิ่งมากสำหรับพวกเรา” มามิ มัตสุดะ ผู้เชี่ยวชาญด้านมารยาทญี่ปุ่นอีกคนหนึ่งกล่าว และบอกอีกว่า โอบามาดูเหมือนแสดงให้เห็นถึงความผูกพันกับญี่ปุ่นด้วยท่าทางการก้มตัวของเขา และเขาอาจจะจงใจปฏิบัติตามแบบแผนของญี่ปุ่นก็ได้ ทั้งๆ ที่แค่จับมือและก้มศีรษะเล็กน้อยก็อาจเพียงพอแล้วก็ตาม