เอเอฟพี - รัฐบาลคีร์กีซสถาน มีมติอนุมัติแบบสายฟ้าแลบในวันพุธ (4) ให้ปิดฐานทัพอากาศอเมริกันที่ตั้งอยู่ในประเทศของตน อีกทั้งเป็นเส้นทางลำเลียงสำคัญยิ่งสำหรับการปฏิบัติการทางทหารของฝ่ายตะวันตกในอัฟกานิสถาน คาดความเคลื่อนไหวคราวนี้เป็นแรงบีบจากรัสเซีย ที่ไม่พอใจกับการเข้ามายุ่มย่ามในชาติอดีตสหภาพโซเวียตของสหรัฐฯ
ประธานาธิบดี คุรมันเบก บาคิเยฟ แห่งคีร์กีซสถาน ได้แถลงเรื่องการสั่งปิดฐานทัพสหรัฐฯ ที่กรุงมอสโก เมืองหลวงของรัสเซีย ในวันอังคาร (3) และต่อมาในวันพุธรัฐบาลคีร์กีซก็ได้อนุมัติคำสั่งปิดฐานทัพอย่างรวดเร็ว โดยมีกำหนดเสนอร่างรัฐบัญญัติเกี่ยวกับเรื่องนี้ต่อรัฐสภา เพื่ออภิปรายในวันพฤหัสบดี (5)
“ร่างรัฐบัญญัติฉบับนี้ มีสาระสำคัญอยู่ที่การระงับข้อตกลงที่ทำไว้กับสหรัฐอเมริกา ในเรื่องการคงฐานทัพอากาศอเมริกันไว้ในคีร์กีซสถาน” มารัต คีดีราลิเยฟ โฆษกรัฐบาลแถลง
ส่วนรัฐบาลสหรัฐฯ ระบุว่า ยังต้องการคงฐานทัพไว้ในคีร์กีซสถาน และกำลังพยายามรักษาเส้นทางลำเลียงสัมภาระ ที่ผ่านเข้าไปในพวกประเทศอดีตสหภาพโซเวียตที่ตั้งอยู่ในเอเชียกลาง ทั้งนี้ เพื่อการปฏิบัติตามแผนการเรื่องอัฟกานิสถานของตน ซึ่งรวมถึงการเสริมกำลังทหารอีก 30,000 คน ในสมรภูมิแห่งนั้นภายในเวลา 18 เดือน
สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ในกรุงบิชเคก เมืองหลวงของคีร์กีซสถาน ระบุว่า ยังไม่ได้รับการแจ้งใดๆ ว่า คีร์กีซสถานกำลังดำเนินการสั่งปิดฐานทัพซึ่งตั้งอยู่ที่เมืองมานาส นอกกรุงบิชเคก ปัจจุบันฐานทัพแห่งนี้มีทหารต่างชาติประจำการอยู่กว่า 1,000 นาย โดยส่วนใหญ่เป็นทหารอเมริกัน
เจ้าหน้าที่สถานทูตสหรัฐฯ ได้พยายามติดต่อขอเจรจากับรัฐบาลคีร์กีซ แต่ก็ยังไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าพบประธานาธิบดี แถลงการณ์ของสถานทูตสหรัฐฯ ระบุว่า “เรากำลังหาทางเจรจาต่อไป และเรามีโครงการและผลประโยชน์อีกมากมายที่จะต้องแสวงหาร่วมกับรัฐบาลและประชาชนของคีร์กีซสถาน”
ส่วนที่กรุงมอสโก เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัสเซียปฏิเสธว่ารัสเซียไม่ได้เข้าไปมบทบาทต่อการตัดสินใจของรัฐบาลคีร์กีซ
“นี่เป็นการตัดสินใจของผู้นำคีร์กีซ ไม่ใช่ผู้นำรัสเซีย คีร์กีซเป็นประเทศที่มีอธิปไตยของตนเอง” เซอร์เกย์ อิวานอฟ รองนายกรัฐมนตรีของรัสเซียกล่าว
ฐานทัพอเมริกันที่เมืองมานาสในคีร์กีซสถาน จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนกองกำลังผสมนานาชาติซึ่งนำโดยสหรัฐฯ ที่สู้รบขับไล่กลุ่มตอลิบานออกจากอัฟกานิสถานภายหลังเกิดเหตุการณ์ 11 กันยายน 2001
ก่อนหน้านี้ ในปี 2005 อุซเบกิสถานได้สั่งปิดฐานทัพสหรัฐฯ ในประเทศไปก่อนแล้ว จึงทำให้สหรัฐฯ คงเหลือฐานทัพในเอเชียกลางเพียงที่เมืองมานาสนี้แห่งเดียวเท่านั้น
ทางการคีร์กีซได้แสดงท่าทีว่าไม่พอใจต่อการที่ฐานทัพสหรัฐฯตั้งอยู่ในประเทศเป็นเวลานาน ขณะเดียวกัน ก็มีเสียงเรียกร้องจากภาคประชาชนเรื่อยมาให้ปิดฐานทัพแห่งนี้ หลังเกิดกรณีทหารสหรัฐฯคนหนึ่งยิงคนขับรถบรรทุกชาวคีร์กีซ เมื่อปี 2006 แต่รัฐบาลสหรัฐฯ ยืนยันว่าเป็นกรณียิงป้องกันตัว
อย่างไรก็ตาม ตามข้อตกลงของทั้งสองประเทศ คีร์กีซสถานจะต้องแจ้งให้สหรัฐฯทราบล่วงหน้าหกเดือนก่อน จึงจะสั่งปิดฐานทัพอย่างเป็นทางการ
อนึ่ง มีรายงานว่า ประธานาธิบดี บาคิเยฟ ตัดสินใจสั่งการดังกล่าว เพราะรัสเซียให้สัญญาว่าจะให้เงินกู้และความช่วยเหลือรวมมูลค่ากว่า 2,000 ล้านดอลลาร์ แก่คีร์กีซสถาน เพื่อนำไปบรรเทาปัญหาในภาวะที่เศรษฐกิจโลกกำลังวิกฤต
