คาด ปธน.ใหม่สหรัฐฯ เปลี่ยนนโยบาย “เอเชีย”

เอเอฟพี - คาดนโยบายของสหรัฐฯ ต่อเอเชียจะเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ไม่ว่าใครจะขึ้นเป็นผู้นำทำเนียบขาวคนใหม่ เพราะทั้ง บารัค โอบามา และ จอห์น แมคเคน ต่างก็มีแนวคิดใหม่ต่อเอเชีย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการกลับมาเรืองอำนาจอีกครั้งของจีน ปัญหานิวเคลียร์ในเกาหลีเหนือ หรือภัยคุกคามจากพวกนักรบหัวรุนแรงอิสลามในอัฟกานิสถานและปากีสถาน

คู่แข่งชิงเก้าอี้ประธานาธิบดีสหรัฐฯของทั้งสองพรรค ยังต่างมียุทธศาสตร์ใหม่ๆ เพื่อกระชับความสัมพันธ์กับบรรดาพันธมิตรเอเชีย, ผนวกภูมิภาคนี้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของความมั่นคงด้านพลังงาน และคงอิทธิพลของสหรัฐฯ ในเอเชียไว้ต่อไป แม้ว่าสหรัฐฯ จะได้รับผลกระทบจากวิกฤตการณ์ทางการเงินอย่างรุนแรงอยู่ในขณะนี้ก็ตามที

ทั้งนี้ แม้ผู้เชี่ยวชาญบางคนจะให้เครดิตกับประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู บุช ที่ดำเนินนโยบายเสริมสร้างความสัมพันธ์กับมหาอำนาจในเอเชีย ไม่ว่าจะเป็นจีน อินเดีย หรือญี่ปุ่น แต่ในนโยบายหาเสียงของทั้งโอบามาและแมคเคนต่างก็มีการปรับเปลี่ยนแนวทางไปจากนโยบายของบุช

“ปัญหาความสัมพันธ์กับเอเชียกำลังมีปัญหายุ่งยาก เราจะต้องตระหนักถึงความสำคัญอย่างแท้จริงของเอเชียที่พัฒนาขึ้นในช่วง 8 ปีมานี้ และเป็นสิ่งที่รัฐบาลชุดปัจจุบันละเลยไปอย่างมาก” รอเบิร์ต เกลบาร์ด ที่ปรึกษาของโอบามาในเรื่องเอเชียร ะบุ

มีแนวโน้มด้วยว่า โอบามา จะผลักดันให้จีนเข้ามาอยู่ในกลุ่ม 8 ชาติอุตสาหกรรมชั้นนำของโลก (จี 8) อีกทั้งจะดึงจีนเข้าร่วมในเครือข่ายความร่วมมือด้านพลังงานนิวเคลียร์สามฝ่ายกับสหรัฐฯ และญี่ปุ่นด้วย ทั้งนี้ ตามคำกล่าวของนักยุทธศาสตร์ของโอบามาหลายๆ คน

บุช นั้น เน้นพึ่งพาจีนอย่างมากในการหาทางยุติโครงการนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือ ทว่า แมคเคนแม้มาจากพรรครีพับลิกันเช่นกัน ก็เป็นที่คาดหมายกันว่า หากเขาได้เป็นประธานาธิบดี เขาจะใช้นโยบายเชิงรุกมากขึ้น ด้วยการกดดันเกาหลีเหนือผ่านทางแนวร่วมพันธมิตรเกาหลีใต้และญี่ปุ่น

ทั้งนี้ แมคเคน ได้กล่าวโทษโอบามา และ ส.ส.เดโมแครต ในสภาคองเกรสที่ไม่ยอมรับรองข้อตกลงการค้าเสรีสหรัฐฯ-เกาหลีใต้ ซึ่งบุชหวังใช้เป็นฐานสำหรับการสร้างเขตการค้าเสรีที่รวมเอเชียทั้งหมด ทว่าทีมหาเสียงของโอบามาเห็นว่าข้อตกลงดังกล่าวมีข้อบกพร่องในเรื่องไม่ได้เปิดตลาดโสมขาวให้แก่รถยนต์ส่งออกของสหรัฐฯเท่าที่ควร

นอกจากนั้น แมคเคน ยังมีนโยบายผลักดันให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติเข้าแทรกแซงกรณีโครงการนิวเคลียร์เกาหลีเหนือ หากเกาหลีเหนือไม่ทำตามสัญญาเรื่องการตรวจสอบโครงการดังกล่าว และแก้ไขข้อขัดแย้งกับญี่ปุ่นเรื่องการลักพาตัวชาวอาทิตย์อุทัย

อย่างไรก็ตาม ทั้ง โอบามา และ แมคเคน ต่างก็วิตกกังวลกับภัยคุกคามที่เพิ่มขึ้นจากกลุ่มตอลิบานและอัลกออิดะห์ในอัฟกานิสถานและปากีสถาน โดยโอบามานั้นจะใช้การโจมตีทางทหารต่อกลุ่มหัวรุนแรงในปากีสถานหากรัฐบาลปากีสถานไม่เต็มใจที่จะใช้กำลัง หรือไม่สามารถดำเนินการได้ และโอบามาก็ยังย้ำยุทธศาสตร์ที่ใช้หาเสียงมาตลอดว่าจะถอนกำลังทหารออกจากอิรักแล้วส่งเข้าไปที่อัฟกานิสถานเพื่อจัดการกลุ่มอัลกออิดะห์ที่กำลังฟื้นกำลังขึ้นมาอีก ขณะที่แมคเคนก็ตอบโต้ด้วย “ยุทธศาสตร์ใหม่” ต่อต้านอัลกออิดะห์ในอัฟกานิสถาน แต่ไม่ได้ระบุรายละเอียดในเรื่องนี้

“เราจะต้องช่วยชาวปากีสถานเข้าไปในพื้นที่เหล่านี้ และสร้างความนับถือและไว้ใจในหมู่ประชาชน ซึ่งจะต้องเอาจริง” แมคเคน บอก

อนึ่ง ในช่วงที่ผ่านมา กองกำลังของสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถานได้เปิดการโจมตีข้ามพรมแดนเข้าไปยังบริเวณที่คาดว่าเป็นแหล่งกบดานของกลุ่มก่อการร้ายในปากีสถาน จนทำให้รัฐบาลปากีสถานชุดใหม่โกรธเคืองที่สหรัฐฯ ละเมิดอธิปไตย

นอกจากนั้น โอบามา และ แมคเคน ต่างก็เห็นด้วยกับการที่สหรัฐฯ จะลงนามในสนธิสัญญามิตรภาพและความร่วมมือกับกลุ่มอาเซียน โดยที่ผ่านมา บุช ได้ปฏิเสธการลงนาม เนื่องจากติดขัดด้วยข้อปัญหาทางระเบียบราชการบางประการ

คาดว่า รัฐบาลภายใต้การนำของโอบามาคงจะลงนามในสนธิสัญญาฉบับนี้ เพื่อให้สหรัฐฯ มีสิทธิได้รับเชิญเข้าร่วมการประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก โดยเขาอาจสงวนสิทธิ์กรณีความมั่นคงขั้นพื้นฐาน รวมทั้งเรื่องนิวเคลียร์เอาไว้ ขณะที่แมคเคนก็มีท่าทีในทำนองเดียวกัน