บรรดารัฐมนตรีต่างประเทศสมาคมอาเซียน ออกคำแถลงเมื่อคืนวันอังคาร (14 มิ.ย.) วิพากษ์วิจารณ์พฤติกรรมจีนในทะเลจีนใต้ด้วยถ้อยคำรุนแรงอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อนแม้ไม่ได้เอ่ยชื่อตรงๆ ก็ตาม ทว่าอีกไม่กี่ชั่วโมงต่อมาก็ขอถอนคำแถลงฉบับนั้นอย่างเร่งด่วน ท่าทีชักเข้าชักออกเช่นนี้ตอกย้ำว่าชาติอาเซียนยังแตกความเห็นกันหนักในประเด็นอ่อนไหวยิ่งนี้
ในอีกด้านหนึ่ง เจ้าหน้าที่อเมริกันระบุว่า กองทัพเรือที่ 3 ของสหรัฐฯ เตรียมส่งเรือรบประจำการเพิ่มในเอเชียตะวันออก เพื่อรับมือสถานการณ์ที่ไม่แน่นอนและความกังวลในภูมิภาคดังกล่าว ซึ่งเห็นได้ชัดว่าหมายถึงความประพฤติของจีน
บรรดารัฐมนตรีต่างประเทศของ 10 ชาติอาเซียน ซึ่งเดินทางมาร่วมการประชุมครั้งพิเศษกับรัฐมนตรีต่างประเทศจีน ณ เมืองอี้ว์ซี มณฑลหยุนหนาน (ยูนนาน) ของแดนมังกร ได้ออกคำแถลงในนามของอาเซียนว่า “อาเซียนไม่สามารถเพิกเฉยต่อสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นในทะเลจีนใต้ เนื่องจากเป็นประเด็นสำคัญต่อความสัมพันธ์และการร่วมมือระหว่างอาเซียนกับจีน
“เราขอแสดงความกังวลอย่างยิ่งต่อสิ่งที่เกิดขึ้นก่อนหน้านี้และยังคงดำเนินอยู่ ซึ่งบ่อนทำลายความไว้ใจและความเชื่อมั่น ทำให้สถานการณ์ตึงเครียดขึ้นและอาจบ่อนทำลายสันติภาพ ความมั่นคง และเสถียรภาพในทะเลจีนใต้” คำแถลงอาเซียนที่นำออกเผยแพร่โดยกระทรวงการต่างประเทศมาเลเซียระบุ
ตามการตรวจสอบของ MGRออนไลน์ ปรากฏว่าคำแถลงนี้มีสำนักข่าวเอเอฟพีนำไปรายงาน ขณะที่สื่ออื่นๆ ยังไม่ได้มีการพูดถึง
อย่างไรก็ดี เพียงไม่กี่ชั่วโมงต่อมา โฆษกหญิงของกระทรวงการต่างประเทศมาเลเซียก็ประกาศถอนคำแถลงดังกล่าว และสำทับว่า รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนกำลังเร่งแก้ไขคำแถลง
โฆษกหญิงคนเดิมเพิ่มเติมว่า สำนักเลขาธิการอาเซียนอนุมัติการออกคำแถลงแล้ว ก่อนแจ้งในเวลาต่อมาให้ถอนคำแถลง
ทางด้านกระทรวงการต่างประเทศจีนแสดงความงุนงงกับเรื่องนี้ โดย ลู่ คัง โฆษกกระทรวงบอกว่า ตรวจสอบกับทางอาเซียนแล้ว และย้ำว่า คำแถลงที่สำนักข่าวเอเอฟพีนำออกเผยแพร่ ไม่ใช่คำแถลงอย่างเป็นทางการของอาเซียน
จนกระทั่งถึงวันพุธ (15) ยังไม่มีการออกคำแถลงฉบับแก้ไขเพิ่มเติมจากอาเซียนแต่อย่างใด จะมีก็แต่สมาชิกบางประเทศ เช่น สิงคโปร์ ที่ออกคำแถลงของตัวเองแสดงความกังวลเรื่องทะเลจีนใต้
ในอีกด้านหนึ่ง เจ้าหน้าที่อเมริกันระบุว่า กองทัพเรือที่ 3 ของสหรัฐฯ เตรียมส่งเรือรบประจำการเพิ่มในเอเชียตะวันออก เพื่อรับมือสถานการณ์ที่ไม่แน่นอนและความกังวลในภูมิภาคดังกล่าว ซึ่งเห็นได้ชัดว่าหมายถึงความประพฤติของจีน
บรรดารัฐมนตรีต่างประเทศของ 10 ชาติอาเซียน ซึ่งเดินทางมาร่วมการประชุมครั้งพิเศษกับรัฐมนตรีต่างประเทศจีน ณ เมืองอี้ว์ซี มณฑลหยุนหนาน (ยูนนาน) ของแดนมังกร ได้ออกคำแถลงในนามของอาเซียนว่า “อาเซียนไม่สามารถเพิกเฉยต่อสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นในทะเลจีนใต้ เนื่องจากเป็นประเด็นสำคัญต่อความสัมพันธ์และการร่วมมือระหว่างอาเซียนกับจีน
“เราขอแสดงความกังวลอย่างยิ่งต่อสิ่งที่เกิดขึ้นก่อนหน้านี้และยังคงดำเนินอยู่ ซึ่งบ่อนทำลายความไว้ใจและความเชื่อมั่น ทำให้สถานการณ์ตึงเครียดขึ้นและอาจบ่อนทำลายสันติภาพ ความมั่นคง และเสถียรภาพในทะเลจีนใต้” คำแถลงอาเซียนที่นำออกเผยแพร่โดยกระทรวงการต่างประเทศมาเลเซียระบุ
ตามการตรวจสอบของ MGRออนไลน์ ปรากฏว่าคำแถลงนี้มีสำนักข่าวเอเอฟพีนำไปรายงาน ขณะที่สื่ออื่นๆ ยังไม่ได้มีการพูดถึง
อย่างไรก็ดี เพียงไม่กี่ชั่วโมงต่อมา โฆษกหญิงของกระทรวงการต่างประเทศมาเลเซียก็ประกาศถอนคำแถลงดังกล่าว และสำทับว่า รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนกำลังเร่งแก้ไขคำแถลง
โฆษกหญิงคนเดิมเพิ่มเติมว่า สำนักเลขาธิการอาเซียนอนุมัติการออกคำแถลงแล้ว ก่อนแจ้งในเวลาต่อมาให้ถอนคำแถลง
ทางด้านกระทรวงการต่างประเทศจีนแสดงความงุนงงกับเรื่องนี้ โดย ลู่ คัง โฆษกกระทรวงบอกว่า ตรวจสอบกับทางอาเซียนแล้ว และย้ำว่า คำแถลงที่สำนักข่าวเอเอฟพีนำออกเผยแพร่ ไม่ใช่คำแถลงอย่างเป็นทางการของอาเซียน
จนกระทั่งถึงวันพุธ (15) ยังไม่มีการออกคำแถลงฉบับแก้ไขเพิ่มเติมจากอาเซียนแต่อย่างใด จะมีก็แต่สมาชิกบางประเทศ เช่น สิงคโปร์ ที่ออกคำแถลงของตัวเองแสดงความกังวลเรื่องทะเลจีนใต้
