พ.ต.อ.ไพสิฐ วงศ์เมือง อธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) เปิดเผยเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ว่า ดีเอสไอได้ทำหนังสือสอบถามไปยังสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.) และ มหาเถรสมาคม (มส.) ถึงประเด็นการปฏิบัติหน้าที่ของพศ.และมส. ตามที่มีการร้องเรียน พระธัมมชโย ต้องอาบัติปาราชิกจากกรณียักยอกเงินและที่ดินตามพระลิขิตสมเด็จพระสังฆราชว่า ได้ดำเนินการอย่างไรแล้วบ้างแล้ว โดยเบื้องต้นผู้อำนวยการ พศ. ยืนยันจะตอบข้อซักถามของดีเอสไอกลับมาภายในเดือนกุมภาพันธ์นี้
พ.ต.อ.ไพสิฐ กล่าวต่อว่า ประเด็นสำคัญที่มีการสอบถาม คือ การดำเนินการตามพระลิขิตของสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งมีผลในทางกฎหมาย ขณะที่ พศ. เป็นหน่วยงานรัฐหน่วยงานเดียวในการทำหน้าที่เลขานุการและประสานกับ มส. จึงต้องสอบถามว่าได้ดำเนินการอย่างไรกับ พระธัมมชโย ในกรณีดังกล่าวแล้วบ้าง และเป็นดำเนินการถูกต้องหรือไม่ อย่างไรก็ตาม การทำหนังสือดังกล่าวยังไม่ถือเป็นการชี้มูลความผิด แต่เป็นการแจ้งประสาน พศ. ให้ดำเนินการ ซึ่งหากไม่ดำเนินการ พศ.ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ก็อาจมีความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ แต่หากพศ.ดำเนินการไปแล้วอย่างไร ก็ต้องชี้แจงต่อสังคมเพื่อให้สิ้นสุดข้อสงสัย ซึ่งนอกจาก พศ. แล้ว ดีเอสไอยังได้ส่งหนังสือลักษณะเดียวกันไปยัง มส. เพื่อสอบถามความคืบหน้าในการดำเนินการให้เป็นไปตามพระลิขิตด้วย
สำหรับเนื้อหาของหนังสือที่ดีเอสไอส่งให้ พศ. นั้น ได้สอบถามถึงการดำเนินการกรณี พระธัมมชโย และเจ้าคณะผู้ปกครองสงฆ์ที่เกี่ยวข้อง ที่น่าจะเข้าข่ายกระทำผิดอาญาจากกรณีการถือครองที่ดินและทรัพย์สิน เพราะถือเป็นการกระทำที่ครบองค์ประกอบความผิด แม้ในภายหลัง พระธัมมชโย จะนำทรัพย์มาคืนให้แก่วัดพระธรรมกายก็ตาม แต่การกระทำดังกล่าวก็เป็นเพียงการพยายามบรรเทาผลร้ายแห่งความผิดที่ได้กระทำลงไป เพียงเพราะจำนนต่อพยานหลักฐานเท่านั้น
การกระทำเช่นนี้ จึงไม่อาจทำให้การกระทำความผิดที่สำเร็จไปแล้ว กลับกลายมาเป็นไม่มีความผิดไปได้ ซึ่งพระลิขิตของพระสังฆราชฯ (ฉบับที่ 3) ยืนยันการกระทำผิดนี้ชัดเจนว่า ต้องอาบัติปาราชิก ต้องพ้นจากความเป็นสมณะโดยอัตโนมัติ
พ.ต.อ.ไพสิฐ กล่าวต่อว่า ประเด็นสำคัญที่มีการสอบถาม คือ การดำเนินการตามพระลิขิตของสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งมีผลในทางกฎหมาย ขณะที่ พศ. เป็นหน่วยงานรัฐหน่วยงานเดียวในการทำหน้าที่เลขานุการและประสานกับ มส. จึงต้องสอบถามว่าได้ดำเนินการอย่างไรกับ พระธัมมชโย ในกรณีดังกล่าวแล้วบ้าง และเป็นดำเนินการถูกต้องหรือไม่ อย่างไรก็ตาม การทำหนังสือดังกล่าวยังไม่ถือเป็นการชี้มูลความผิด แต่เป็นการแจ้งประสาน พศ. ให้ดำเนินการ ซึ่งหากไม่ดำเนินการ พศ.ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ก็อาจมีความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ แต่หากพศ.ดำเนินการไปแล้วอย่างไร ก็ต้องชี้แจงต่อสังคมเพื่อให้สิ้นสุดข้อสงสัย ซึ่งนอกจาก พศ. แล้ว ดีเอสไอยังได้ส่งหนังสือลักษณะเดียวกันไปยัง มส. เพื่อสอบถามความคืบหน้าในการดำเนินการให้เป็นไปตามพระลิขิตด้วย
สำหรับเนื้อหาของหนังสือที่ดีเอสไอส่งให้ พศ. นั้น ได้สอบถามถึงการดำเนินการกรณี พระธัมมชโย และเจ้าคณะผู้ปกครองสงฆ์ที่เกี่ยวข้อง ที่น่าจะเข้าข่ายกระทำผิดอาญาจากกรณีการถือครองที่ดินและทรัพย์สิน เพราะถือเป็นการกระทำที่ครบองค์ประกอบความผิด แม้ในภายหลัง พระธัมมชโย จะนำทรัพย์มาคืนให้แก่วัดพระธรรมกายก็ตาม แต่การกระทำดังกล่าวก็เป็นเพียงการพยายามบรรเทาผลร้ายแห่งความผิดที่ได้กระทำลงไป เพียงเพราะจำนนต่อพยานหลักฐานเท่านั้น
การกระทำเช่นนี้ จึงไม่อาจทำให้การกระทำความผิดที่สำเร็จไปแล้ว กลับกลายมาเป็นไม่มีความผิดไปได้ ซึ่งพระลิขิตของพระสังฆราชฯ (ฉบับที่ 3) ยืนยันการกระทำผิดนี้ชัดเจนว่า ต้องอาบัติปาราชิก ต้องพ้นจากความเป็นสมณะโดยอัตโนมัติ
