นักวิชาการชี้โครงการรับจำนำไม่แก้ปัญหาราคาข้าวแบบยั่งยืน

นายสมพร อิศวิลานนท์ นักวิชาการสถาบันคลังสมองของชาติ กล่าวในงานสัมมนา "ข้าวไทยกับอำนาจเหนือตลาดโลก" ว่า แม้โครงการรับจำนำข้าวช่วยทำให้ราคาข้าวส่งออกสูงช่วงแรก เพราะราคารับซื้อข้าวสูงกว่าตลาดร้อยละ 40 แต่ขณะนี้ราคาข้าวส่งออกปรับตัวลดลงตามปริมาณและความต้องการของตลาดโลก โดยราคาข้าวขาว 5 เปอร์เซ็นต์ของไทย อยู่ที่ตันละ 420 ดอลลาร์สหรัฐ จากเดิมมีราคาตันละ 600 ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งสะท้อนว่า แม้ไทยจะส่งออกข้าวเป็นอันดับต้นของโลก แต่ไม่สามารถเป็นผู้กำหนดราคาข้าวในตลาดโลกได้
ทั้งนี้ ผลการศึกษาการมีอำนาจเหนือตลาดของข้าวไทย จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ระบุว่า ไทยไม่มีอำนาจเหนือตลาดในการกำหนดราคาข้าว เพราะต้องแข่งขันการส่งออกกับประเทศเวียดนาม และอินเดีย ที่มีข้าวชนิดเดียวกับไทย ทำให้ไทยไม่สามารถเพิ่มราคาข้าวได้ตามต้องการ รัฐบาลจึงเสี่ยงขาดทุนจากการระบายสต๊อกข้าว เพราะต้องการขายในราคาต่ำกว่าราคารับจำนำ