งานประเพณีแห่ต้นดอกไม้ มีการสันนิษฐานว่าเกิดขึ้นมาพร้อมกับการก่อสร้างวัดศรีโพธิ์ชัย ราว 482 ปี จากจารึกบนคัมภีร์ใบลานในหอพระไตรปิฎกของวัด กล่าวถึงอานิสงส์ของการถวายต้นดอกไม้ในวันขึ้นปีใหม่ไทย
ในสมัยก่อนอาจจะมิได้ก่อต้นดอกไม้ที่สูงเทียมปัจจุบัน แต่ก็มีการพัฒนาขึ้นมาเรื่อย ๆ จนกลายเป็นประเพณีอันศักสิทธิ์ แฝงไปด้วยแรงศรัทธาของชาวบ้านแสงภา อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย
จากการบอกเล่าของคนเฒ่าคนแก่ของอำเภอนาแห้ว ทำให้ทราบว่าเป็นพระเพณีกระทำตามหลักความเชื่อทางพระพุทธศาสนาที่พุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่นิยมบูชาพระรัตนตรัยด้วยดอกไม้ จากเดิมเป็นดอก มาสู่ช่อ และพัฒนามาเป็นพานพุ่มหรือพานบายศรีขนาดต่างๆ จนกลายมาเป็นต้นดอกไม้อย่างในปัจจุบัน
การแห่ต้นดอกไม้นั้น อาจกล่าวได้ว่าเกิดจากความร่วมมือ แรงกาย แรงใจ ของทุกคนในหมู่บ้าน ตั้งแต่ผู้เฒ่า ผู้แก่ คนหนุ่มสาว หรือเด็กๆ ในช่วงเช้าตรู่ฝ่ายผู้ชายจะมีการเข้าป่าไปตัดไม้ไผ่ซึ่งจะนำมาสร้างเป็นต้นดอกไม้ แล้วหลังจากตัดเตรียมไม้ ก็จะขึ้นโคร่งต้นดอกไม้ หลังจากนั้นเป็นขั้นตอนของการตกแต่งดอกไม้หลากหลายสีสัน ดอกคูณ เฟื่องฟ้า หางนกยูง ที่มีอยู่ตามธรรมชาติ เมื่อตกแต่งจนเสร็จ ก็จะเริ่มแห่ต้นดอกไม้เข้าวัด การทำต้นดอกไม้ต้องทำให้เสร็จภายในวันเดียวกันเท่านั้น
ชาวบ้านมีความเชื่อว่าการนำดอกไม้มาบูชาพระ ชาวไทยถือว่าวันสงกรานต์เป็นวันขึ้นปีใหม่ การบูชาพระรัตนตรัยด้วยดอกไม้ถือว่าเป็นสิ่งอันมงคล ด้วยการเก็บดอกไม้ที่สด ดอกสวยงามที่สุด มาทำโครงด้วยไม้เรียกว่า “ต้นดอกไม้” ขนาดเล็กถือคนเดียว ขนาดกลางใช้คนหาม 4 คน และขนาดใหญ่ใช้คนหาม 6-10 คน
ในช่วงเย็นๆ ชาวบ้านจะเริ่มเข้าวัด เพื่อเข้าไปกราบพระประธาน และร่วมกันจุดเทียนตามคานของต้นดอกไม้ ก่อนจะแห่รอบโบสถ์ให้ครบทั้ง 3 รอบ ผู้หามต้นดอกไม้ต้องโยกประกอบจังหวะให้ต้นดอกไม้หมุนซ้าย ขวา ตามจังหวะเสียงกลอง ฆ้อง ฉิ่ง ฉาบ ที่บรรเลงประกอบ ต้องติดเทียนและจุดเพื่อให้เกิดแสงสว่างด้วยทุกต้น สำหรับโครงสร้างต้นดอกไม้ ประกอบโครงสร้างด้วยไม้ไผ่ทั้งหมด ไม่มีลวด ตะปู ผูกหรือตอก
การสร้างต้นดอกไม้ต้องนำอุปกรณ์และดอกไม้สดมาประกอบสร้างให้เสร็จภายในวันเดียว จากนั้นจะนำต้นดอกไม้ไปรวมกันที่วัดเพื่อรอเวลาแห่ในตอนค่ำ ก่อนถึงเวลาแห่ทุกคนจะไปรวมตัวกันที่วัด เมื่อถึงเวลาแห่ต้องโยกต้นไม้หมุนตามจังหวะกลองอย่างสวยงาม
วัดศรีโพธิ์ชัย บ้านแสงภา อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย
สอบถามเพิ่มเติม
อบต.แสงภา 042 031 428
ททท.สำนักงานเลย 042 812 812
สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline
