ผลักดัน “ไม้กลายเป็นหิน” ตาก สร้างสถิติโลกใหม่ ยาวที่สุดในโลก

กรมทรัพยากรธรณี เตรียมผลักดัน “ไม้กลายเป็นหิน” จ.ตาก ที่มีอายุประมาณ 120,000 ปี กว้าง 1.80 เมตร ยาว 72.20 เมตร สู่การทำสถิติโลกใหม่ของไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลกของ Guinness World Record

ไม้กลายเป็นหินตาก เตรียมสร้างสถิติโลกใหม่

เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม 2564 ที่ผ่านมา กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้จัดกิจกรรมเสวนาออนไลน์ในหัวข้อ “การบันทึกสถิติโลก ไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลก” ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งในงานประชุมวิชาการด้านธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณี “ธรณีไทย 2564” ที่กำหนดจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 4 – 6 สิงหาคม2564


นายจตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม หนึ่งในผู้ร่วมเสวนา เปิดเผยว่า กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้เล็งเห็นคุณค่าทางวิชาการของแหล่งไม้กลายเป็นหิน จังหวัดตาก พบว่า เป็นแหล่งไม้กลายเป็นหินที่มีขนาดใหญ่และยาวที่สุดในประเทศไทย มีขนาด กว้าง 1.80 เมตร ยาว 72.20 เมตร อายุประมาณ 120,000 ปี โดยมอบหมายให้กรมทรัพยากรธรณีเตรียมดำเนินการบันทึกสถิติโลกไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลกใน Guinness World Record ต่อไป (สถิติโลกไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลกปัจจุบันอยู่ที่ เมือง Qitai มณฑลซินเจียง สาธารณรัฐประชาชนจีน มีความยาว 38 เมตร)

ด้าน กรมทรัพยากรธรณี เปิดเผยว่า การบันทึกสถิติโลกของกินเนสบุ๊ก จะส่งผลให้ชุมชนและประชาชนรับรู้ถึงความยิ่งใหญ่ของแหล่งทรัพยากรธรณี อันจะนำไปสู่ความภาคภูมิใจและความตระหนักถึงความสำคัญของไม้กลายเป็นหินตาก เพื่อให้เกิดการอนุรักษ์และพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวระดับสากลและเป็นประโยชน์แก่ชุมชนและประเทศต่อไป


รู้จักไม้กลายเป็นหิน

ไม้กลายเป็นหิน (Petrified wood) มีความหมายตามพจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2544 ว่า “เนื้อไม้ที่กลายสภาพเป็นหินเนื่องจากสารละลายซิลิกา เข้าไปแทนที่เนื้อไม้อย่างช้า ๆ คือแทนที่โมเลกุลต่อโมเลกุล จนกระทั่งแทนที่ทั้งหมดโดยไม่มีการ เปลี่ยนแปลงรูปร่างและโครงสร้าง ปรกติซิลิกิาในเนื้อไม้นี้ อยู่ในรูปของโอพอลหรือคาลซิโดนี” (ข้อมูลจากกรมทรัพยากรธรณี)


ไม้กลายเป็นหิน จัดเป็นซากดึกดำบรรพ์ หรือ “ฟอสซิล” ชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ โดยเกิดจากซากต้นไม้ที่ถูกแทนที่ด้วยน้ำบาดาลซึ่งมีสารละลายของซิลิกา และเกิดการตกตะกอนกลายสภาพเป็นหินอย่างช้า ๆ

เป็นการแทนที่แบบโมเลกุลจนกระทั่งกลายเป็นหินทั้งหมด โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและโครงสร้างอีก

ไม้กลายเป็นหิน ตาก ยาวที่สุดในโลก


สำหรับแหล่งอนุรักษ์ธรณีวิทยาไม้กลายเป็นหิน จังหวัดตาก ตั้งอยู่ที่ หมู่ 7 ต.ตากออก อ.บ้านตาก จ.ตาก เป็นพื้นที่สำคัญของ “อุทยานแห่งชาติดอยสอยมาลัย - ไม้กลายเป็นหิน (เตรียมการ)”

แหล่งไม้กลายเป็นหิน ตาก เป็นแหล่งอนุรักษ์ ศึกษาเรียนรู้ และสถานที่ท่องเที่ยวทางธรณีวิทยาที่สำคัญยิ่งแห่งหนึ่งของเมืองไทย ที่นี่เป็นแหล่งซากดึกดำบรรพ์ (ฟอสซิล) ของไม้กลายเป็นหินที่มีสภาพสมบูรณ์และใหญ่ที่สุดในเอเชีย โดยมีไม้กลายเป็นหินท่อนหนึ่งที่มีขนาดยาวที่สุดในโลก

ไม้กลายเป็นหิน ตาก สันนิษฐานว่าน่าจะเกิดจากตะกอนตะพักเกิดการสะสมตัวบริเวณตะพักคุ้งน้ำของแม่น้ำปิงโบราณ ก่อนที่จะมีการปรับสภาพและเปลี่ยนทางเดินกลายเป็นแม่น้ำปิงในปัจจุบัน


แหล่งไม้กลายเป็นหิน ตาก มีการสำรวจค้นพบในปี พ.ศ. 2546 และดำเนินการขุดค้นเรื่อยมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 เดิมชื่อ “วนอุทยานเขาพระบาท” และเปลี่ยนชื่อมาเป็น “วนอุทยานไม้กลายเป็นหิน” ก่อนที่จะยกระดับขึ้นเป็น “อุทยานแห่งชาติดอยสอยมาลัย - ไม้กลายเป็นหิน (เตรียมการ)” เพื่อจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติต่อไปในอนาคต

แหล่งฟอสซิลไม้กลายเป็นหิน ตาก ปัจจุบันมีการค้นพบไม้กลายเป็นหินหลายสิบท่อน โดยมีไม้กลายเป็นหินขนาดใหญ่จำนวน 8 ท่อน มีหลุมขุดค้นทั้งหมด 7 หลุม

สำหรับข้อมูลเบื้องต้นของหลุมขุดค้นทั้ง 7 มีดังนี้


หลุมที่ 1 : ขุดเปิดหน้าดิน เมื่อ ปี พ.ศ. 2546 พบไม้ทองบึ้ง กลายเป็นหิน มีลำต้นสมบูรณ์มาก ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 1.80 เมตร ยาว 72.20 เมตร มีอายุประมาณ อายุประมาณ 120,000 ปี

ไม้กลายเป็นหินท่อนนี้ ถือว่ามีขนาดยาวที่สุดในโลก ซึ่งทางกรมทรัพยากรธรณีเตรียมดำเนินการบันทึกเป็นสถิติโลกใหม่ของกินเนสบุ๊ก

หลุมที่ 2 : ขุดเปิดหน้าดินเมื่อปี 2548 พบไม้มะค่าโมงกลายเป็นหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 0.50 เมตร ยาว 31.30 เมตร มีสภาพลำต้นแตกหักออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ แต่ยังคงเห็นเป็นลำต้นที่คดโค้งไปมา


หลุมที่ 3 : ขุดเปิดหน้าดินเมื่อปี 2548 พบไม้ทองบึ้งกลายเป็นหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 2.10 เมตร ยาว 33.50 เมตร ลำต้นแตกหักออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ แต่บางส่วนยังคงเห็นเป็นลำต้น

หลุมที่ 4 : ขุดเปิดหน้าดินเมื่อปี 2548 พบไม้ทองบึ้งกลายเป็นหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 1.40 เมตร ยาว 42.4 เมตร ลำต้นแตกหักออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ และคดโค้ง แต่ยังคงเห็นเป็นลำต้น

หลุมที่ 5 : ขุดเปิดหน้าดินเมื่อปี 2548 พบไม้มะค่าโมงกลายเป็นหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 1.20 เมตร ยาว 22.20 เมตร ลำต้นไม่สมบูรณ์ แตกหักเป็นชิ้นเล็ก ๆ และคดโค้ง

หลุมที่ 6 : ขุดเปิดหน้าดินเมื่อปี 2548 พบไม้ทองบึ้งกลายเป็นหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 1.5 เมตร ยาว 33.6 เมตร ลำต้นค่อนข้างสมบูรณ์ ส่วนโคนหายไป วางตัวบนตะกอนทรายสีแดงอมส้ม


หลุมที่ 7 : ขุดเปิดหน้าดินเมื่อปี 2548 พบไม้ทองบึ้งกลายเป็นหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี่ย 1.50 เมตร ยาว 38.70 เมตร ลำต้นมีความสมบูรณ์มาก ส่วนปลายต้นหายไป

และนี่ก็คือมนต์เสน่ห์ของ แหล่งฟอสซิลไม้กลายเป็นหินจังหวัดตาก อีกไม่นานไม้กลายเป็นหินของไทยกำลังจะสร้างสถิติใหม่ของไม้กลายเป็นหินยาวที่สุดในโลก ถือเป็นอีกหนึ่งของดีเมืองไทยที่มีคุณค่าในระดับโลก ซึ่งเราคนไทยต้องกันช่วยกันปกปักรักษาอนุรักษ์ไว้ให้อยู่คู่โลกตราบนานเท่านาน