“นักท่องเที่ยวคนพิการ” ตลาดใหม่ ความท้าทายของการท่องเที่ยวไทย

นักวิชาการ ม.ธุรกิจบัณฑิตย์ เผยนักท่องเที่ยวคนพิการมีการใช้จ่ายมากกว่านักท่องเที่ยวปกติ 1.16 เท่า นับเป็นนักท่องเที่ยวกลุ่มใหม่ที่น่าสนใจยิ่งสำหรับอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย

ผศ.ดร. กัลยา สว่างคง คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม และ RDI มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ เปิดเผยรายงานเกี่ยวกับกลุ่มนักท่องเที่ยวคนพิการ ในหัวข้อ “นักท่องเที่ยวคนพิการ : ความท้าทายใหม่ของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย” ดังนี้

ปัจจุบันสังคมโลกเข้าสู่ “สังคมสูงวัย” (Aging society) และ “สังคมคนพิการ” (Disabled society) เนื่องจากประชากรโลกมีแนวโน้มเป็นผู้สูงอายุมากขึ้นและอายุที่เพิ่มมากขึ้นมีความสัมพันธ์กับการเกิดความพิการ

จากการคาดการณ์ขององค์การสหประชาชาติสัดส่วนของประชากรผู้สูงอายุทั่วโลกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากร้อยละ 9.2 ในปี 2533 เป็นร้อยละ 11.7 ในปี 2556 และอาจเพิ่มสูงถึงร้อยละ 21.1 ในปี 2593 ในขณะที่ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO) แสดงให้เห็นว่าตัวเลขคนพิการในโลกมีสูงถึง 785 ล้านคน หรือประมาณร้อยละ 15 ของประชากรโลก


ทั้งนี้มีการคาดการณ์ว่าจำนวนคนพิการยังคงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งในญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ยุโรปและสหรัฐอเมริกา โดยคาดการณ์ว่าจะมีคนพิการมากถึง 160 ล้านคนในปี 2025 ในยุโรป และ 100 ล้านคนในปี 2030 ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งประเทศเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นนักท่องเที่ยวหลักของประเทศไทยทั้งสิ้น

ประเด็นที่น่าสนใจก็คือแม้คนพิการจะมีข้อจำกัดในการเดินทางแต่ก็ยังคงต้องการประสบการณ์ที่น่าตื่นเต้นจากการเดินทางท่องเที่ยว ซึ่งเมื่อคนพิการเดินทางท่องเที่ยวมากขึ้นก็จะส่งผลดีต่อเศรษฐกิจในภาพรวม

มีงานวิจัยในยุโรปที่เกี่ยวข้องกับพลังในการใช้จ่ายของกลุ่มคนพิการแสดงให้เห็นว่าร้อยละ 70 ของประชากรที่เป็นคนพิการในยุโรปมีความพร้อมทั้งสภาพทางการเงินและความสามารถทางร่างกายในการเดินทางท่องเที่ยวและนักท่องเที่ยวคนพิการจะใช้จ่ายมากกว่านักท่องเที่ยวปกติถึง 1.16 เท่า


นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่ได้พยากรณ์มูลค่าของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวสำหรับคนพิการในยุโรปตั้งแต่ ปี 2005-2025 เอาไว้ (ที่มา ปรับปรุงจาก Bowell 2015) ได้แก่

-ความต้องการเดินทางท่องเที่ยวของคนพิการ : ปี 2005 มีจำนวน 123,761,185 ส่วนปี 2025 อยู่ที่ 159,726,936 คน
-ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อหัวต่อครั้งของนักท่องเที่ยวพิการ : ปี 2005 อยู่ที่ 618 ยูโร, ปี 2025 เพิ่มขึ้นเป็น 792 ยูโร
-รายได้ทางการท่องเที่ยว (กรณีคนพิการเดินทางโดยลำพัง) : ปี 2005 มีจำนวน 53.5 พันล้านยูโร, ส่วนปี 2025 เพิ่มขึ้นเป็น 88.6 พันล้านยูโร
-รายได้ทางการท่องเที่ยว (กรณีคนพิการเดินทางพร้อมเพื่อน/ครอบครัว ค่าเฉลี่ยผู้ร่วมเดินทางที่ 0.5) : ปี 2005 มีจำนวน 80.3 พันล้านยูโร, ปี 2025 เพิ่มเป็น 132.8 พันล้านยูโร
-รายได้ทางการท่องเที่ยว
(กรณีคนพิการเดินทางพร้อมเพื่อน/ครอบครัว ค่าเฉลี่ยผู้ร่วมเดินทางที่ 2) : ปี 2005 มีจำนวน 160.6 พันล้านยูโร, ปี 2025 เพิ่มเป็น 265.6 พันล้านยูโร


สำหรับความน่าสนใจของนักท่องเที่ยวคนพิการคือพลังในการใช้จ่ายเพื่อให้ได้ท่องเที่ยวตามที่ต้องการ โดยค่าใช้จ่ายในการเดินทางท่องเที่ยวนั้นจะทวีคูณเสมอเนื่องจากต้องมีผู้ที่ร่วมเดินทางไปด้วยทุกครั้ง กลุ่มคนพิการจึงเป็นนักท่องเที่ยวกลุ่มใหม่ที่มีความน่าสนใจทั้งในด้านจำนวนและพลังในการใช้จ่าย

ดังนั้นผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว (ไทย) จึงควรเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับตลาดนักท่องเที่ยวกลุ่มนี้

อย่างไรก็ดีปัญหาสำคัญคือผู้ประกอบการที่ให้ความสนใจกับกลุ่มนักท่องเที่ยวคนพิการมีค่อนข้างน้อย ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ประกอบการธุรกิจนำเที่ยวของไทยพบว่า จำนวนบริษัทที่รับจัดนำเที่ยวให้คนพิการมีเพียงไม่กี่บริษัท บริษัทส่วนใหญ่ยังไม่มีการนำเสนอรายการนำเที่ยวที่เฉพาะสำหรับคนพิการ


นอกจากนี้ในแหล่งท่องเที่ยว ที่พัก ร้านอาหาร และร้านขายของที่ระลึกส่วนใหญ่ยังขาดสิ่งอำนวยความสะดวกและบริการที่เหมาะสมสำหรับคนพิการ เนื่องมาจากความไม่เข้าใจความต้องการของคนพิการ ความกลัวที่จะไม่สามารถดูแลหรือให้บริการที่ถูกต้องเหมาะสมได้ การไม่มีตัวเลขทางสถิติยืนยันจำนวนนักท่องเที่ยวคนพิการ

รวมทั้งความไม่แน่ใจถึงความสามารถในการเดินทางและกำลังในการใช้จ่ายของคนพิการสอดคล้องกับข้อมูลจากงานวิจัยในประเทศอังกฤษที่แสดงให้เห็นว่าร้อยละ 63 ของบริษัทนำเที่ยวไม่เคยขายผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับคนกลุ่มนี้เลย

ทั้งนี้ปัจจุบันที่ผ่านมาองค์กรต่าง ๆ ในโลกต่างให้ความสำคัญกับสิทธิของคนพิการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิทธิในการ เดินทางท่องเที่ยวเพราะเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์ทุกคน จึงมีการออกข้อกำหนดและแผนพัฒนาการท่องเที่ยวเพื่อคนพิการอย่างต่อเนื่อง


สำหรับประเทศไทยมีแผนพัฒนาต่าง ๆ ที่ให้ความสำคัญกับการปรับโครงสร้างภาคบริการ เน้นการพัฒนาการท่องเที่ยวสำหรับคนทั้งมวลและการให้บริการที่เท่าเทียม รวมทั้งการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคม แผนพัฒนาต่าง ๆ นับเป็นสัญญาณที่แสดงให้เห็นว่าภาครัฐให้ความสำคัญกับการให้บริการคนพิการ

เมื่อผนวกกับข้อมูลทางสถิติจากหลายประเทศที่ยืนยันถึงจำนวนที่เพิ่มขึ้น ความต้องการในการเดินทางท่องเที่ยวและพลังในการใช้จ่ายของคนพิการ ทำให้นักท่องเที่ยวคนพิการเป็นนักท่องเที่ยวกลุ่มใหม่ที่น่าสนใจอย่างยิ่งสำหรับอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย


สำหรับแนวทางการดำเนินงานนั้นจะต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนไม่ว่าจะเป็น ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคการศึกษา โดยควรเริ่มต้นจากการกำหนดนโยบายหรือแนวปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม มีการให้ความรู้ที่ถูกต้องเพื่อนำไปสู่การพัฒนาบุคลากรในทุกภาคส่วน และเร่งพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกในด้านต่าง ๆ ที่จะเอื้อให้คนพิการสามารถเดินทางและเข้าถึงข้อมูลทางการท่องเที่ยวได้อย่างไม่จำกัด

ทั้งนี้ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวควรจะวิเคราะห์สถานการณ์และข้อมูลต่าง ๆ เพื่อทำความเข้าใจถึงความท้าทายในการให้บริการกลุ่มนักท่องเที่ยวคนพิการอันจะนำไปสู่การตอบสนองความคาดหวังของคนกลุ่มนี้ได้อย่างเต็มรูปแบบ

ซึ่งการจัดบริการให้คนพิการนั้นนอกจากจะเกิดประโยชน์ทั้งในด้านการตอบสนองสิทธิพื้นฐานของคนพิการและเพื่อพัฒนาความสามารถในการให้บริการอันจะนำไปสู่โอกาสใหม่ทางธุรกิจของผู้ประกอบการเองแล้ว ยังเป็นสร้างความแตกต่างที่ส่งผลอันยิ่งใหญ่ต่อจิตใจผู้คนในสังคมอีกด้วย



#########################################

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com หรือ ชมคลิปต่าง ๆ ได้ที่ Youtube :Travel MGR และ Instagram : @travelfoodonline และ TikTok : @travelfoodonline