“กุ้งจ่อม” ของฝากสุดอร่อยจากประโคนชัย จ.บุรีรัมย์

คนไทยเรานั้นมีภูมิปัญญาในการถนอมอาหารมาตั้งแต่โบราณ เนื่องจากของสดที่มีอยู่ก็เก็บไว้ได้ไม่นาน เดี๋ยวก็เน่าเสียต้องทิ้งไป การถนอมอาหารด้วยวิธีการต่างๆ จึงเกิดขึ้นเพื่อยืดระยะเวลาให้สามารถเก็บไว้ได้กินนานขึ้น หรือเก็บไว้กินในยามที่ขาดแคลนได้

“กุ้งจ่อม” ถือเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาการถนอมอาหารของในยุคก่อน “จ่อม” เป็นภาษาอีสานที่หมายถึงการดอง และกุ้งจ่อมที่อร่อยขึ้นชื่อที่สุดก็อยู่ที่ อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ เป็นกุ้งจ่อมรสดีจนได้รับเลือกให้เป็นโอทอปประจำจังหวัดเลยทีเดียว

เดิมทีชาวประโคนชัยก็ทำ “ปลาจ่อม” จากปลาตัวเล็กตัวน้อยที่มีมากในช่วงฤดูน้ำหลาก ที่เพียงนำปลามาจ่อมก็สามารถเก็บไว้กินได้ทั้งปี และนอกจากปลาแล้วก็มีกุ้งฝอย ที่สามารถหาได้ง่ายตามแหล่งน้ำทั่วไป แล้วก็นำกุ้งฝอยมาจ่อมเพื่อเก็บไว้กินเช่นกัน จนมาในช่วงหลังๆ กุ้งฝอยที่หาได้ตามธรรมชาติเริ่มลดน้อยลง ไม่เพียงพอต่อการทำกินและทำขาย ร้านไหนที่ทำกุ้งจ่อมขายก็เลยต้องสั่งกุ้งฝอยจากร้านประจำมาทำเป็นกุ้งจ่อมแทน

กุ้งจ่อมในยุคก่อน ชาวบ้านนิยมหมักด้วยเกลือ แต่ต่อมาเปลี่ยนมาใช้น้ำปลาอย่างดีแทน เพราะทำให้มีรสชาติที่อร่อยกลมกล่อมมากขึ้น และสีสันสวยงามน่ากิน วิธีการทำกุ้งจ่อมหลักๆ ก็เหมือนกันทุกร้าน โดยใช้กุ้งฝอยล้างให้สะอาด นำมาหมักกับน้ำปลาอย่างดี ทิ้งไว้ประมาณ 2 วัน หมักในโอ่งที่มีฝาปิด พอครบ 2 วันก็ใส่ข้าวคั่วลงไป คนให้ทั่วๆ แล้วหมักทิ้งไว้อีก 2 วัน จากนั้นก็นำออกมาวางขายได้ โดยถ้าหากว่าหมักกุ้งจ่อมทิ้งไว้นานๆ จะทำให้มีรสเปรี้ยว ซึ่งถ้าใครซื้อกุ้งจ่อมสดๆ ไปแล้วยังไม่กิน ก็ควรเก็บไว้ในตู้เย็น เพื่อไม่ให้กุ้งจ่อมเปรี้ยวเกินไป

กุ้งจ่อมมีวางขายทั้งแบบสดๆ สามารถกินได้สดๆ แกล้มกับผักสดนานาชนิด หรือจะนำไปยำแบบยำหอยดอง ใส่หอมแดง ตะไคร้ ใบมะกรูด พริกสด กินแกล้มกับผักสดก็ได้ นอกจากนี้ก็ยังสามารถนำไปปรุงเป็นเมนูได้อีกหลากหลาย อาทิ หลนกุ้งจ่อม ที่นำไปหลนกับกะทิ ออกมาได้หลนกุ้งจ่อมหอมมันเข้มข้น หรือจะนำกุ้งจ่อมไปผัดกับเนื้อหมูก็ได้ ทำเป็นไข่เจียวกุ้งจ่อมก็ได้

หรือหากว่าใครไม่อยากนำไปปรุงเพิ่ม แต่ละร้านนอกจากจะมีกุ้งจ่อมสดๆ ขายแล้ว ก็ยังมีกุ้งจ่อมทรงเครื่อง ที่ปรุงมาให้เสร็จสรรพแล้ว กุ้งจ่อมทรงเครื่องจะใช้กุ้งจ่อมนำไปผัดกับเนื้อหมู ใส่ใบมะกรูดและเครื่องสมุนไพรอีกเล็กน้อย ผัดมาแบบแห้งๆ ใส่กระปุกขาย กินกับข้าวสวยร้อนๆ แกล้มด้วยผักสด

ใครที่อยากลองชิมกุ้งจ่อม แวะมาหาซื้อกันได้เลยในตัวเมืองประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ มีวางขายให้เลือกกันอยู่หลายเจ้าเลยทีเดียว
* * * * * * * * * * * * * * * * *

สามารถส่งข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว-อาหารมาได้ที่ กอง บก.ข่าวท่องเที่ยว แฟกซ์ 0-2629-4467 อีเมล์ travel_astvmgr@hotmail.com